بافت تاریخی جهرم مستندسازی می شود/ میراث شهر در حال ویرانی

به گزارش خبرنگار مهر، جهرم در 185 کیلومتری شیراز قرار دارد و یکی از شهرهای برخوردار از سابقه تاریخی کهن در استان فارس محسوب می شود.

آثار تاریخی مختلفی نیز در شهرستان جهرم وجود دارد که شامل غارسنگ شکنان، بازار جهرم و... است که البته به طور مناسبی نیز مورد معرفی قرار نگرفته است.

یکی شاخصه های تاریخی این شهر بافت تاریخی آن است که البته فعالان میراث فرهنگی معتقدند از بافت تاریخی که مد نظر آنها دیگر چیزی باقی نمانده و میراث این شهرستان در حال ویرانی است.

فعالان میراث فرهنگی البته برای آنچه در بافت تاریخی جهرم واقع شده قرار است با تفاهمی که با شهرداری داشته اند اقدام به بازشناسی و مستندسازی کنند.

مدیر گروه دکترای دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون بازدید از بافت تاریخی شهرستان جهرم گفت: در بازدید از این بافت تاریخی بر خلاف تصور که انتظار می رفت خانه های تاریخی در این شهرستان غنی باشند اما در بررسیها مشخص شد که بسیاری از خانه های تاریخی در این شهرستان تخریب شده اند.

غلامحسین معماریان با اشاره به طرح بازشناسی خانه های سنتی افزود: قرار بود که این طرح در شهرستان جهرم اجرایی شود که با مسکن و شهرسازی به نتیجه نرسیده ایم اما شهردار این شهر از اجرای این طرح استقبال کرده اند.

وی ادامه داد: در این راستا به تفاهم رسیدیم که با همکاری شهرداری جهرم در ارتباط با بافت تاریخی و خانه های قدیمی این شهر قطعه ای انتخاب و آثار و خانه های قدیمی که در این قطعه است را  بازشناسی و مستند سازی کنیم و با آسیب شناسی راه حلها را برای حفاظت از این اثار تاریخی ارائه داد.

مدیر گروه دکترای دانشکده معماری علم و صنعت گفت: نتیجه این شد که با پیشنهاد شهرداری جهرم بخشی از بافت تاریخی این شهر بازشناسی شود. و در این راستا باید اول متوجه شد که در داخل شهر چه چیزهایی وجود دارد و بعد بر اساس داشته ها، آسیب شناسی کرد و به دنبال آن راه حلها را ارائه داد.

معماریان در خصوص بافت تاریخی شهرستان جهرم اظهار داشت: در بافت تاریخی این شهرستان ظاهرا کوچه ها به همان شکل باقی مانده اما زمانیکه وارد کوچه ها می شویم همه خانه ها، خانه های معاصر است به جز تعدادی کمی از این منازل که تا حدودی به همان شکل قدیمی باقی مانده اند.

وی ادامه داد: اینگونه خوب نیست که انسان در بافت تاریخی قدم می زند اما خانه های این محدوده مانند خانه های مناطق دیگر باشد و این مسئله باعث تاسف است به همین دلیل باید فعلا همان چیزی که وجود دارد را شناسایی کرد.

مدیر گروه دوره دکترای دانشکده معماری علم و صنعت تصریح کرد: فکر می کردم زمانیکه از بافت تاریخی جهرم بازدید می کنم این بافت تاریخی نیز مانند دیگر بافتهای تاریخی شهرهای مرزی است که هنوز نابود نشده اما اینگونه نیست و از بافت تاریخی این شهرستان چیزی باقی نمانده است.

وی با بیان اینکه مسجد جامع جهرم نابود شده، بیان کرد: این مسجد به کلی نابود شده و فقط تکه کوچکی از این مسجد باقی مانده و این باعث تاسف است که در این 20 سال اخیر بخش غربی مسجد جامع را به طور کامل بازسازی کردند و از اول یک چیز جدید ساخته اند.

وی گفت: در این راستا به دلیل تخریبهای صورت گرفته از مسجد جامع چیزی نمی دانیم و در جایی هم در رابطه با این مسجد ثبت نشده است علاوه براین بدنه تمام امامزاده ها در این شهرستان جدید است یا یک تکه های کوچکی از آثار قدیمی باقی مانده است.

معماریان در خصوص تفاهم با شهردار جهرم پیرامون بازشناسی بافت تاریخی این شهرستان اظهار داشت: دید شهردار مثبت بود و اصلا از دید تهاجمی و و منفی موضوع را ندیدند و من فکر می کنم هم اکنون هم اگر کمک کنند و همین وضع موجود را سریع شناسایی کنیم بازهم یک نقطه خوب است.

مدیر گروه دکترای دانشکده معماری علم و صنعت گفت: من اعتقاد دارم که تاریخ هر شهری ازجمله تاریخ اجتماعی، هنر، تعاملات و... همه در بافت تاریخی جمع شده و اگر بخواهیم جهرم را بشناسیم باید تاریخ فرهنگ شهر را ببینیم و می بینیم اما در و دیوارهای کنونی همه ساختمانهای جدید با یک شخصیت معاصر است در صورتیکه اگر بخواهیم تاریخ یک شهر حفظ شود باید این آثار مورد نگهداری قرار گیرد.

وی با بیان اینکه در رابطه با شهرستان جهرم کتابی وجود ندارد، اظهار داشت: زمانیکه کتابی در خصوص تاریخ حاکمان، معماری و ... وجود ندارد چگونه باید بازشناسی کنیم و واقعا اگر یک فرد جهرمی بخواهد بگوید که من کسیتم چگونه باید غنوان کند در حالیکه اطلاعاتی وجود ندارد.

وی گفت: با از بین رفتن بافتهای تاریخی هر شهر در واقع بخش بزرگی از شناسه تاریخی و فرهنگی و همچنین هویتی هر شهر را پاک می کنیم که البته این کار صورت گرفته و لطمه ای است که به تمام شهرهای ایران به خصوص شهرهای کوچکتر به ویژه جهرم، کازرون، داراب و... وارده شده است.

معماریان با بیان اینکه دیگر از بافت تاریخی چیزی باقی نمانده، افزود: به غیر از دو مسجد و یک امامزاده دیگر چیزی باقی نمانده است.

مدیر گروه دکترای دانشکده معماری علم و صنعت در خصوص برنامه های پیش بینی شده برای بافت تاریخی جهرم گفت: اولین قدم برای بافت تاریخی این است که بازشاسی لازم صورت گیرد و پی برد که داخل این بافت چه چیزهایی وجود دارد و بعد از آن آسیب شناسی کرده و مرحله بعد به سراغ راه حلها می رویم.

وی ادامه داد: در مرحله دوم عموم مردم باید از شهردار در این رابطه مطالبات خود را مطرح کنند و بعد از آن به نیرو، تجهیزات نیاز است و در نهایت یک پایگاه باید راه اندازی شود و بر اساس بودجه ای که می دهند فعالیت خود را آغاز کنیم که این مسئله به اهمیت شهرداری برای انجام این کار مربوط است.