به گزارش خبرنگار مهر، این گنجینه غنی فرهنگ موسیقی بر نقاط مختلف استان چه از نظر تنوع آوازها و چه از لحاظ خصوصیات ملودی و ریتم از سبک های متفاوتی برخوردارند و این تفاوت سبک به خصوص بین موسیقی مردم تالش با موسیقی محلی مناطق دیلمان و سایر نواحی گیلان به چشم می خورد.
به هر حال دریا، رود، جنگل، شالیزار، کوه و غیره عناصری هستند که انسان را به یاد گیلان می اندازند، منطقه ای با مردمی که تاریخ، زبان، لباس، مناسک، باورها و حتی غذاهای خاص خود را دارند، موسیقی نیز یکی از مجموعه نظام های فرهنگی است که کلیتی به نام گیلان را بازگو می کند.
ترانه های که کودکان در بازی های خود می خوانند، لالای های مادران و آواز زنان شالیکار از فراسوی جلگه های گیلان و صدای سرنا و کمانچه در مراسم شادی و کرنا در روزگاران غم و هزاران نغمه و نغمه و نغمه دیگری که از مردمان گیلان زمین و در گوشه گوشه این سرزمین ازکوه نشینان تالشی در غرب تا گیله مردان جلگه نشین و دیلیمیان کوه نشین در شرق می توان شنید.
آهنگ های گیلان به صورت بکر و دست نخورده باقی مانده است
یک کارشناس مسائل موسیقی در این باره گفت: آهنگ های گیلان از طبیعت الهام گرفته و بیشتر به صورت بکر و دست نخورده باقی مانده اند.
علیرضا حیدری با اشاره به اینکه موسیقی گیلان دارای دو کانون دیلمان در شرق و تالشان در غرب است، افزود: هرکدام دارای موسیقی خاص خود بوده که در قسمت مرکزی گیلان به هم آمیخته می شود.
وی همچنین با بیان اینکه موسیقی گیلان را می توان به سه قسمت آوازها، قطعات و ترانه ها تقسیم کرد، اظهارداشت: " آوازها " مهمترین بخش موسیقی گیلان هستند.
این کارشناس موسیقی گفت: " قطعه ها " شامل موسیقی می شود که به عنوان مثال چوپانان با نی می زنند و یا نوازندگان سرنا و نقاره در شادی ها می نوازند.
وی در ادامه با بیان اینکه " ترانه ها " در موسیقی گیلان جایگاه ویژه ای دارند، افزود: بخش خاصی از ترانه ها را همگام کار در شالیزارها می خوانند که در این بین " موسیقی کار " نقش برجسته ای دارد.
حیدری اظهارداشت: همخوانی سرودهای خاصی توسط زنان درحین کار در شالیزار نمونه ای از این قسمت از موسیقی مردمان گیلان است.
با وجود این شعر و موسیقی از دیرباز با فرهنگ گیلانی ها عجین بوده تا جائیکه در اکثر مراسم سنتی مانند مراسم عروسی، مراسم پیشواز نوروزی و مراسم کشاورزی ترانه های خاصی خوانده می شد از سوی به دلیل طبیعت بکر و زیبای گیلان، مردمان این سرزمین از روحیه ای حساس و هنرمندانه برخوردار بودند و به مدد این هنر زندگی سخت خود را به شیرینی می گذراندند بنابراین نباید هنر اصیل موسیقی گیلان به بوته فراموشی سپرده شود.
صدای فراموشی موسیقی محلی گیلان به گوش می رسد
در این ارتباط رئیس صنف هنرمندان موسیقی استان گیلان گفت: صدای فراموشی موسیقی محلی استان به گوش می رسد از اینرو باید مسئولان به این مهم توجهی ویژه داشته باشند.
همایون سلیمی افزود: تهیه کنندگان آثار هنری از موسیقی گیلان زمین حمایت جدی داشته باشند چرا که اهمیت موسیقی استان دست کمی از میراث فرهنگی و محیط زیست ندارد.
وی عنوان کرد: اگر به همین صورت پیش برود دیگر در سالهای آینده چیزی از موسیقی دل نشین گیلان باقی نخواهد ماند.
رئیس صنف هنرمندان موسیقی گیلان گفت: هنوز در بازار موسیقی مخاطبان آشنا به زبان محلی به دنبال آثار ۵۰ سال پیش هنرمندان موسیقی استان هستند چرا که طی این سالها یک اثر ماندگاردر حوزه موسیقی گیلان همانند گذشته به مرحله تولید و جذب مخاطب نمی رسد.
وی افزود: روزگاری آثار موسیقی محلی گیلان در زمره پر فروش ترین آثار موسیقی ایرانی بود ولی در حال حاضر حتی مخاطب گیلانی هم علاقه ای به حمایت و استقبال از آثار موسیقی محلی ندارد.
سلیمی ادامه داد: مسئولان فرهنگی و اهالی موسیقی باید هرچه سریعتر حمایت جدی خود را به صورت عملی و نه شعاری در این رابطه به انجام برسانند.
وی همچنین متذکر شد: با حمایت مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان گیلان و عناصر آشنا به موسیقی محلی می توان دوباره موجب رشد و شکوفایی این هنر ارزشمند شد.
موسیقی گیلان نباید به باد فراموشی سپرده شود
رئیس صنف هنرمندان موسیقی گیلان گفت: با یک حرکت مستحکم و حساب شده باید موسیقی بومی استان را به حرکت در آورد و نباید گذاشت که موسیقی زیبایی این منطقه با بی توجهی به باد فراموشی سپرده شود.
همایون سلیمی افزود: یکی از وظایف انجمن صنفی هنرمندان موسیقی گیلان، حمایت از هنرمندان موسیقی است و باید به هر طریق ممکن حقوق قانونی این قشر را استیفاء کرد.
وی اظهار داشت: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما و دیگر دستگاههای اجرایی مرتبط در این زمینه باید همکاری مثبت و سازنده ای با این نهاد صنفی داشته باشند.
رئیس صنف هنرمندان موسیقی گیلان ادامه داد: با شعار دادن و انجام چند حرکت کوتاه غیر موثر نمی توان کمکی به اعتلای هنر موسیقی گیلان که در وضعیت بسیار بدی قرار دارد، کرد.
خواننده نامی موسیقی گیلان نیز با اشاره به موسیقی فولکلور (محلی) و شبه فولکلور استان گفت: موسیقی فولکلوریک موسیقی عاطفی و تکلیف در ساختار آن جاری نیست.
فریدون پوررضا افزود: مسائل اجتماعی، فرهنگی، حماسی وقتی که آبستن می شود، این موسیقی زایش آغاز می کند.
وی اظهارداشت: تولدش همان، مانائیش همان که تا دنیا دنیاست می توانند موسیقیدانان از آن استفاده کنند و در ریتم های مختلف در کشش های مختلف، رنگ و بوهای مختلف و در فواصل زمانی و مکانی بیارایند.
محقق و موسیقی دان توانایی گیلان گفت: موسیقی فولکلور فرهنگ مردمی است اما ملودی های را که می سازند و خیلی زیبا هم می سازند و درباور مردم می نشیند، اینها شبه فولکلور است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه موسیقی گیلان دشتی و شور است، افزود: ابتدا به ساکن دشتی ولی شور نیز دارد.
آواز دشتی گیلان تهاجمی نیست، مخملی و لطیف است
پوررضا یادآورشد: آواز دشتی گیلان تهاجمی نیست، مخملی و لطیف است مانند برنج شالیزاران که نسیم آن را نوازش می کند.
بدین ترتیب موسیقی سنتی و محلی می تواند ضمن حفظ هویت ملی و ارزش های اخلاقی که در اشعارش نهفته است، رغبت جوانان را به موسیقی های بی محتوا که امروز بسیار شدید و در حال گسترش است، کمتر کند.
در فرهنگ بومی مشخصاتی وجود دارد که هویت ملی مردم را تشکیل می دهد، یکی از این عرصه ها موسیقی است که متشکل از نواها و معیارهای موسیقی نواحی، مقامی و سنتی است که برآیند فرهنگ بومی بخش های مختلفی از کشور ایران و هر کدام نشان دهنده هویت بومی هر منطقه است.
در کنار آهنگ های موسیقی، اشعار و محتوای سروده ها نیز نشان دهنده و برآیند فکری و ذهنی مردم و تبلور اعتقادات، فرهنگ و سنت است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و به نوعی آن مردم را ماندگار می کند.
فیتله موسیقی محلی گیلان رو به خاموشی است
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان در این زمینه با اعلام اینکه موسیقی یک ابزاری است که عقاید، باورها و فرهنگ را ماندگار می کند، گفت: در این میان موسیقی به ویژه موسیقی مقامی و سنتی که به عنوان پیشینه موسیقی آحاد مردم محسوب می شود، حائز اهمیت است.
منصور ایمانی با تاکید بر اینکه رسانه ملی می تواند موسیقی سنتی را تقویت کند، افزود: فیتله موسیقی محلی گیلان پایین است و اکنون این موسیقی خیلی مشتری ندارد.
وی با بیان اینکه هنر به ویژه موسیقی باید آیینه زندگی مردم گیلان و ایران باشد، اظهارداشت: موسیقی شمال ملهم از طبیعت سرسبز و زیبایی این منطقه، سرشار از شور و انرژی و حرارت، یادآور تلاش و مجاهدت در پهنه های مختلف زندگی، شکستها و پیروزیهای آنان است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان همچنین با اشاره به اینکه سرمایه اصلی موسیقی یک کشور نغمه های بومی و محلی آن کشور است، یادآورشد: این بدان معنی نیست که موسیقی یک ملت تنها نغمه های محلی آنست ولی هیچگاه از آن بدور نیست زیرا زبان و روحیه یک ملت به شمار می رود.
***
به هر حال در نقاط مختلف گیلان آوازها، آهنگ ها و ریتم های مختلفی وجود دارد که با شیوه های خاصی اجرا می شود، آهنگ های گیلان به ویژه در سیاهکل و دیلمان از طبیعت الهام گرفته و همچنان به طور سنتی محفوظ مانده اند.
بیشتر ترانه های عامیانه و محلی گیلان همراه با رقص های محلی اجرا می شوند، ترانه های عامیانه گیلان به چند گروه قهرمانی، حماسی، توصیفی، عاشقانه، کودکانه و لالایی، مذهبی و نوروزخوانی تقسیم می شود.
آهنگ ها و ترانه های معروف و محلی گیلان شامل خره، کشتی مقام، مشت، پابازی، عروس بران، عروس بوری، نارنج زن، آهنگ ورزا جنگ، پهلوی خوانی، بجارسری، گلن کشی، گوسفند و خوان، وِلِکِ سری، ولک ریزی، جُلونی، آب کناری، زرد ملیجه، رعنای، گاره سری، چابداری، لیلی ماری، غربتی، برم بران، اشکوری، قاسم آباد، پشت کوهی، محمد بیک، غم انگیز متواضع، هی یار هی یار، کیله لی جانم، دیلمانی، گیلکی، نوروزخوانی، عروس گوله و غیره است.
بدون شک توجه به موسیقی محلی گیلان که معرف فرهنگ اصیل این سرزمین کهن است، بسیار با ارزش بوده از اینرو نباید در گذر زمان به فراموشی سپرده شود.
نظر شما