چهارمين شماره فصلنامه حكمت در باكو منتشر شد

به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر"، اين نشريه كه به دو زبان آذري و فارسي منتشر مي شود حاوي مطالب متعددي است. در اين شماره گزارشي از مراسم اعطاي دكتراي افتخاري به  سيد محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي ايران در هيات رئيسه آكادمي ملي، آمده است.

نصيب گيوش اف مقاله اي با عنوان " اعجاز سخن فضولي" تاليف كرده است. وي مي نويسد: اعجاز كلام الهي و فصاحت و بلاغت آن در تمام قرون وسطي براي شاعران جهان اسلام نمونه كمال سخن بوده است. يكي از شاعراني كه اين اعجاز قرآن را مد نظر داشته محمد فضولي سخن سراي بزرگ آذربايجان بوده است. فضولي همراه با فصاحت كلام از صنايع بديعي گوناگون نيز در شعر خود استفاده كرده و در واقع كمال سخن را به حد اعلاء رسانده است. در اين مقاله صنايع ادبي مختلفي كه در اشعار فضولي به كار رفته به طور مفصل و بر اساس مثال هاي متعدد تحليل و بررسي شده است.

الهامه قلي اوا در اين شماره به موضوع "شاعر مردم در دوران مشروطه" پرداخته است. وي در اين مقاله از زندگي و فعاليت ادبي سيد اشرف الدين گيلاني سخن گفته است. مؤلف مقاله مسايل گوناگوني را كه به زندگي و كارنامه ادبي سيد اشرف الدين گيلاني مربوط است تدقيق كرده و توجه خاص خود را به روزنامه نسيم شمال كه از طرف اين شاعر آزاديخواه منتشر شده است مبذول داشته است.

نرگس پاشا اوا نيز مقاله اي با عنوان "انسان در ايدئولوژي شوروي" تاليف كرده است. وي مي نويسد: دولت شوروي كه از تاثير ادبيات بر جامعه به خوبي آگاه بود، براي بهره برداري از آن در گسترش و تبليغ ايدئولوژي خود كوشش مي كرد. از سال هاي سي ام به بعد اين كوشش ها تقويت خاصي يافت و نتايجي نيز به ميان آورد. ليكن بعد از مرگ استالين و بخصوص در سال هاي دهه 1960 ادبيات رفته رفته از تاثير ايدئولوژي شوروي بيرون آمد و انسان را با تمام جنبه هايش تصوير كرد. در اين كار نويسندگاني چون آنار، الچين، اكرم ايليس لي و غيره نقش مهمي داشتند.

رامز مرسل اف در چهارمين شماره حكمت به موضوع "جهاني شدن و اسلام به عنوان دين جهاني" پرداخته است. مؤلف مقاله روند جهاني شدن را از نظر فرهنگي و اخلاقي بررسي نموده توجه خاص به ارزش هاي به اصطلاح عموم بشري مبذول مي دارد. مبلغان جهاني شدن در دنياي غرب تحت عنوان ارزش هاي عموم بشري بيشتر ارزش هاي تمدن خود را در نظر گرفته و در جهت تحميل آن به ملت هـاي جهـان سعي مي كنند. ولي اسلام كه واقعاً يك دين جهاني است، در مقابل اين كوشش ها اصل عاليه خود را مطرح كرده است.

چنگيز ساساني مقاله "نظريات طبيعي- فلسفي شاعران و انديشمندان يونان قديم"  را در اين شماره منتشر كرده است و معتقد است كه انديشه هاي طبيعي - فلسفي در آثار نويسندگان يونان قديم از جايگاه حايز اهميتي برخوردار است. به نظر مؤلف مقاله در اين مساله تاثير تعاليم رايج در ميديا و ايران قديم شايان توجه بوده است. انديشمندان يونان قديم با نظريات زرتشت به خوبي آشنا شده و از آنها بهره مند گشته اند. تعاليم طبيعي- فلسفي آنها نيز به نوبه خود در شكل گيري مكتب هاي فلسفي و ادبي جديد در اروپا بسيار مؤثر بوده است.

ذاكر قاسم اف نيز به موضوع "حضرت علي (ع) و مسئله عدالت اجتماعي" پرداخته است. وي در مقاله نوشته است كه حضرت علي (ع) كه در تاريخ انديشه اسلامي جايگاه پر افتخاري دارد، به مسئله عدالت اجتماعي توجه خاصي مبذول داشته است. مؤلف مقاله بر اساس مآخذ اسلامي نظريات آن حضرت را راجع به اين مسئله مهم بررسي كرده تاثير انديشه هاي حضرت علي (ع) را بر جنبش هاي اجتماعي كه در تمام قرون وسطي در جهان اسلام روي داده است مشخص ساخته است.

سعادت محمد اوا موضوع " مسئله مرگ در قرآن كريم" را بررسي كرده است. مسئله زندگي و مرگ در قرآن كريم يكي از موضوعات مهم و اساسي است و مؤلف مقاله ضمن بررسي اين موضوع در پرتو آيات مباركه بر اين نكته تاكيد مي كند كه طرح مسئله مرگ در تشخيص طرز زندگي يك مسلمان اهميت زيادي داشته است. در عين حال در شكل گيري تعاليم مختلف كلام و تصوف اين مسئله بسيار موثر بوده است.

در اين شماره گزارش هايي راجع به دو همايش علمي كه در آذربايجان برگزار شده بود منتشر شده است: كنفرانس «جهاني شدن و اسلام» كه از طرف انستيتوي شرق شناسي آكادمي ملي علوم آذربايجان تشكيل شد.  كنفرانس علمي كه به مناسبت هفت صد و پنجاهمين سالگرد تولد امير خسرو دهلوي در موزه نظامي آكادمي ملي علوم آذربايجان برگزار شد.