آذربایجان شرقی؛ روزنامه خوان‌ترین استان کشور

به گزارش خبرنگار مهر، روزنامه خوانی یکی از شاخصهای توسعه یافتگی فرهنگی در جوامع محسوب می شود و انتشار آمار مربوط به این شاخص در آذربایجان شرقی نشان می دهد که مردم با وجود ایجاد ابزارهای اطلاع رسانی جدیدی مانند اینترنت و ماهواره، همچنان به مطالعه رسانه های مکتوب علاقمندند.

به باور کارشناسان، علاقمندی مردم آذربایجان به رسانه ها به گذشته تاریخی این مردم برمی گردد زیرا اسناد و مدارک موجود نشان می دهد، ارتباطات سنتی مانند حضور در مساجد و یا هیئت های عزاداری، همواره جایگاه منحصربفردی در بین ساکنان این خطه از کشورمان داشته است.

با این اوصاف، علاقمندی مردم آذربایجان به رسانه ها در ادوار مختلف تاریخ فرازونشیب داشته و بعد از پدیدار شدن ابزارهای اطلاع رسانی مختلف مانند مطبوعات، این علاقمندی به سمت رسانه های مکتوب سوق یافته که تا کنون نیز جایگاه و اهمیت خود را حفظ کرده است.

شهروندان آذربایجان شرقی؛ شهروندانی روزنامه خوان

مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی با اشاره به انجام پژوهشی برای سنجش سرانه مطالعه ایرانیان توسط شورای فرهنگ عمومی، گفت: بر اساس این پژوهش که با همکاری نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام شد، آذربایجان شرقی از حیث میزان روزنامه خوانی دارای وضعیت مطلوبی است.

حسن خدایی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: جامعه آماری این پژوهش که در اسفند 88 انجام شد، 17 هزار و 96 نفر شامل 10 هزار و 385 شهرنشین و شش هزار و 711 نفر ساکن مناطق روستایی بودند که از سراسر کشور انتخاب و مورد سئوال قرار گرفته بودند.

وی اظهار داشت: حداقل تعداد نمونه پرسش شوندگان در هر استان 500 نفر و حداقل تعداد نمونه پرسش شوندگان در روستاها و شهرهای هر استان 200 نفر بوده است.

به گفته وی در این پژوهش، پرسش شوندگان از 250 شهر و 350روستای کشور انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند که 61 درصد از آن ها ساکنان مناطق شهری و 39 درصد ساکن مناطق روستایی بوده اند.

مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی اظهار داشت: مطابق نتایج این پژوهش، متوسط مطالعه کتب ادعیه و قرآن شهروندان آذربایجان شرقی در روز، 12 دقیقه و 47 ثانیه است که در مقایسه با سایر استان ها، جایگاه دهم را داراست.

به گفته خدایی، میانگین متوسط مطالعه کتب ادعیه و قرآن شهروندان ایرانی 12 دقیقه و هفت ثانیه است.

این مقام مسئول همچنین افزود: بر پایه نتایج این تحقیق، سرانه مطالعه کتاب های غیردرسی در آذربایجان شرقی 15 دقیقه و 13 ثانیه است که از متوسط کشوری که 29 دقیقه و 15 ثانیه محاسبه شده پایین تر بوده و بر همین اساس آذربایجان شرقی در جایگاه چهاردهم قرار دارد.

عضو شورای فرهنگ عمومی آذربایجان شرقی درباره سرانه مطالعه کتاب های غیردرسی در فضای مجازی نیز گفت: این رقم در آذربایجان شرقی دو دقیقه و 23 ثانیه و متوسط کشوری دو دقیقه و 29 ثانیه است و آذربایجان شرقی از این حیث صاحب جایگاه پانزدهم است.

مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی اضافه کرد: در مجموع، سرانه مطالعه کتاب در آذربایجان شرقی به طور متوسط 30 دقیقه و 23 ثانیه و در سطح کشور30 دقیقه و پنج ثانیه است اما در این خصوص رتبه بندی استانی صورت نگرفته است.

خدایی افزود: شهروندان آذربایجان شرقی با مطالعه 51 دقیقه و 26 ثانیه ای روزنامه ها در روز، رتبه سوم را از آن خود کرده اند که در مقایسه با متوسط کشوری با 39 دقیقه و 27 ثانیه رتبه سوم وضعیت به مراتب بهتری دارند.

خدایی اضافه کرد: سرانه مطالعه نشریه شامل انواع مجلات در آذربایجان شرقی نیز هفت دقیقه و 43 ثانیه و میزان متوسط مطالعه نشریه در کشور شش دقیقه و 29 ثانیه است که آذربایجان شرقی از این حیث در رتبه هشتم کشور قرار دارد.

مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی گفت: در این بررسی مشخص شد که 65.5 درصد از سئوال شوندگان در آذربایجان شرقی، مطالعه روزنامه دارند اما این رقم در سطح کشور53.3 درصد بوده است.

وی گفت: آذربایجان شرقی بر همین اساس از حیث جمعیت روزنامه خوان، در جایگاه نخست استان ها قرار دارد.

آمار بالای روزنامه خوانی؛ نویدی برای فعالان رسانه ای

یک کارشناس ارشد ارتباطات هم با بیان اینکه آمار مربوط به روزنامه خوانی شهروندان آذربایجان شرقی یک نوید خوب برای فعالان رسانه ای این استان است، اظهار داشت: این آمار بیان می کند که استفاده از رسانه های مکتوب در آذربایجان شرقی در وضعیت قابل قبولی قرار دارد.

یوسف الله ویردی زاده در گفتکو با خبرنگار مهر افزود: این آمار همچنان نشان می دهد مردم آذربایجان شرقی علاقمند به استفاده از رسانه ها هستند که بخشی از این علاقمندی به دانشگاهی بودن این شهر و نیز سابقه تاریخی مردمان آن برمی گردد.

وی افزود: مطالعه تحقیق مزبور ثابت می کند که اگر رسانه ها در تولید محتوای مناسب و متنوع اهتمام داشته باشند استقبال مردم از رسانه ها افزایش خواهد یافت.

این مدرس دانشگاه اضافه کرد: مرور تاریخ نیز حاکی از آن است که رسانه های سنتی مانند منابر مساجد، هیئت های عزاداری و تکیه ها جایگاه مناسب و خاصی در بین مردم آذربایجان داشتند و بنابراین تولید مناسب و متنوع محتوا در رسانه های مکتوب و سایر رسانه ها به احیای این علاقمندی کمک خواهد کرد.

الله ویردی زاده افزود: مشکلات مربوط به ارتباطات انسانی و یا ارتباطات شفاهی و به ویژه افزایش روزافزون شایعه در جامعه با توجه بیش از گذشته رسانه ها به ذائقه مخاطبان و به طبع آن تقویت فرهنگ روزنامه خوانی مرتفع خواهد شد.

وی با استناد به نظریه "بازار پیام" عرصه فعلی را عرصه رقابت رسانه ها دانست و افزود: بر مبنای این نظریه هر ارتباط گری که بهترین و با کیفیت ترین پیام را تولید کند، بیشترین مخاطب را جذب خواهد کرد و لذا مسئولان رسانه ها باید به رقابتی بودن عرصه فعالیت رسانه ها ایمان آورده و برنامه های خود را در این راستا تدوین و اجرایی کنند.

الله ویردی زاده، در عین حال گفت: جای بررسی میزان استفاده از رسانه های دیجیتالی و یا میزان مخاطبان صداوسیما توسط شهروندان آذربایجان شرقی خالی است که باید در قالب یک پروژه جدا مورد بررسی قرار گیرد.

این مدرس دانشگاه با اشاره به نقش میزان استفاده از رسانه در توسعه یا عدم توسعه هر جامعه گفت: آمار منتشر شده در قالب پروژه مزبور عرصه های جدید فعالیت را برای مدیران رسانه های گروهی تعریف می کند که در کنار توجه به افزایش کمی مخاطبان، باید به دنبال دستیابی به مخاطبان کیفی و برقراری ارتباط با نخبگان جامعه باشند چراکه در حال حاضر نخبگان دانشگاهی در آذربایجان شرقی کمتر از رسانه های محلی استفاده می کنند.

***

بدون شک، ترویج و گسترش فرهنگ مطالعه به خصوص رایج کردن مطالعه مطبوعات امری ضروری و لازم است چرا که مطبوعات در هماهنگ ساختن و منسجم کردن مردم به سمت ترقی و پیشرفت نقش کلیدی دارند.