بازی دو سر برد اخوان المسلمین در مصر/ چرایی رویارویی ارتش با جوانان

یکی از پرسش هایی که هم اکنون در صحنه سیاسی مصر در مورد فعالیت این گروه بزرگ وریشه دار اسلامگرا وجود دارد چرایی عدم حضور در رویارویی هایی است که بین ارتش مصر از یک سو وجوانان انقلابی مصری از سوی دیگر در میدان التحریر وبقیه شهرهای مصر به وقوع می پیوندد.

جماعت اخوان المسلمین چند روز پیش در یکی از آخرین ویژه نامه های خود در رابطه با انتخابات در تحلیلشان از اوضاع و شرایط چند ماه اخیر مصر چنین نوشتند: قیام 25 ژانویه مصر را تاریخ همواره به یاد خواهد داشت، زیرا هر یک از گام های برداشته شده در این قیام هرچند که کوچک باشد یک معجزه محسوب می شود، این در حالی است که برخی دیگر صرف وقوع قیام وسرنگونی مبارک را یک دستآورد نمی دانند.

با توجه به داده های موجود از قیامهای منطقه هر نوع چالش یا توقفی در روند تحولات به معنای از بین رفتن دستآوردهای قیام و یا حداقل زمینه سازی برای دور زدن آن است بخصوص که این قیام دستآوردهای بزرگی همراه داشت.

به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران اگر اخوان المسلمین مصر را بزرگترین زیان دیده از ساختار دوران حسنی مبارک بدانیم، این جماعت بزرگترین برنده از سقوط این رژیم هم هست؛ برنده ای که با توجه به تجاربی که از گذشته اندوخته است به هر شکل به دنبال حفظ نتایج ودستآوردهای خویش است.

نظریه پردازان نزدیک به اخوان المسلمین هم بر این باورند که  خروج مبارک وخانواده اش از قدرت آنهم تنها بعد از 18 روز اعتراض گسترده مردمی، لغو قانون اساسی کشور وقول مساعد برای بازنگری درآن، اعلام انحلال حزب حاکم  (گرچه به شکل نیم بند انجام گرفته) ومحاکمه مبارک وشخصیت های بارز رژیم سابق از مهمترین دستاوردهایی است که قیام 25 ژوئن 2011 برای این گروه به ارمغان آورده است.

در این حال باید آزادی بسیاری از رهبران وکادرهای اخوان از زندان های مصر، رسمیت یافتن فعالیت های سیاسی این گروه اسلامگرا وفراهم شدن زمینه تشکیل حزب توسط آنها وپذیرش وجود جریان اسلامگرایی قدرتمند در کشور توسط سیاستمداران وبازیگران بزرگ صحنه سیاسی مصر، از دیگر دستآوردهای بهارعربی در کشور فراعنه برشمرد.

همچنین نباید فراموش کرد انحلال مجالس خلق وشورا که اخوان المسلمین بزرگترین زیان دیده ازتقلب درآن بود، انحلال سازمان امنیت کشور که بزرگترین دشمن و سرکوبگر اخوان المسلمین محسوب می شد، اعلام نظارت مستقل قضایی بر این انتخابات، تاکید بر محدود شدن دوره ریاست جمهوری حداکثر در دو دوره 4 ساله همه وهمه خواستگاه هایی است که در صورت تحقق می تواند اخوان المسلمین را به بالاترین مدارج سیاسی کشور رهنمون سازد.

اما در مقابل برخی از تحلیلگران نیز باتوجه به زیر پا گذارده شدن تعهد دولت انتقالی بر عدم اعلام حالت فوق العاده، بازگشت بقایای رژیم مبارک به صحنه فعالیت های سیاسی، صرف تغییر نام سازمان امنیت کشور به سازمان امنیت ملی و بسیاری از موارد دیگر را به عنوان دلایل کافی برای لزوم حضور اخوان المسلمین در صحنه اعتراضات می دانند و عدم این حضور را بسیار سئوال برانگیز توصیف می کنند.

با نگاهی عمیق به تفسیر وتحلیل های موافقان ومخالفان، شاهد آن هستیم که اخوان المسلمین با توجه به داشته ها وتجارب چندین وچند ساله خود از وضعیت حاکم بر مصر بازی دو سر بردی را آغاز کرده است.

رهبران کارکشته اخوان المسلمین که هر یک از آنها چندین وچند بار طعم دستگیری، زندان وشکنجه را در دوره های مختلف زمامداری نظامیان از دوره جمال عبد الناصر گرفته تا سادات ومبارک چشیده اند، این بار دیگر نمی خواهند بازنده بزرگ این میدان لقب بگیرند.

این بار ساختار رهبری اخوان المسلمین با تشکیل حزبی از کادرهای خود اما مستقل از بدنه اصلی تلاش می کند تا بازی را در چارچوب صحیح آن آغاز کند، همچنین سیاست نگاه از بالا را در حوادث اخیر برگزیده است تا بتواند ضمن حفظ منافع به دست آمده بزرگترین بهره را از پس لرزه های سقوط مبارک بدست آورد.

به تعبیری واضح تر امروز اخوان المسلمین با کنار نگه داشتن اعضا و کادرهایش از صحنه اعتراضات، عملا مانع از سرکوب وضربه خوردن بدنه هوادارانش در این درگیری ها شدند.

به تعبیر یکی از کارشناسان امور مصر اگر در نتیجه این اعتراضات نظامیان موفق به سرکوب جوانان شوند، اخوان المسلمین به عنوان طرفی که از کمترین آسیب را از این سرکوب ها دیده می تواند با قدرت بیشتری نسبت به گروه های دیگر در صحنه انتخابات وفعالیت های سیاسی حضور خواهد یافت.

در مقابل در صورت شکست وکرنش نظامیان در مقابل خواست جوانان مصری، بازهم  اخوان المسلمین به عنوان بزرگترین برنده خلاص شدن مردم مصر از دست نظامیان خواهد بود، بخصوص که هیچ طرفی در مصر نمی تواند مبارزات چندین ساله این گروه را به صرف عدم حضور در میدان التحریر زیر سئوال ببرد.