حضور ریاکارانه آمریکا در عراق/ برخی اعراب موافق بزرگی عراق نیستند

-سوال : آقای دانایی فر شما عنوان داشتید که با توجه به شرایط موجود درعراق آمریکا بطور کامل این کشور را تخلیه می کند اما برای مثال شنیده می شود که قرار است نزدیک به 15 هزار آمریکایی در پوشش دیپلمات و یا نیروهای امنیتی در عراق مستقر شوند. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟

پاسخ : اگر بخواهیم با نگاه خوشبینانه به جریان تحولات آمریکا و عراق نگاه کنیم می توانیم اینطور بگوئیم که در درون حاکمیت آمریکا افراد معقولی وجود داشتند که متوجه شدند مسیری که در عراق رفته اند اشتباه بوده و باید آن را جبران کنند. اما آیا پی بردن به این اشتباه به معنای آن است که آمریکا عراق را تخلیه کرده و هیچ نیرویی را در آنجا باقی نگذارد؟ پاسخ به این پرسش منفی است. من معتقد هستم که آمریکا تلاش خواهد کرد تا نیروهایی را در عراق حفظ کند اما عراق این اجازه را نمی دهد مگر آنکه آمریکا از در ریاکاری وارد شود و برای مثال بگوید این تعداد نیرو برای امر آموزش در عراق باقی می مانند اما هدف از حفظ آنها موضوع دیگری باشد که البته این موضوع قانونا و اخلاقا قابل دفاع نیست. حفظ نیرو به این صورت تفاوت بسیاری با حضور یک نیروی مسلحی دارد که در عملیات ها شرکت می کند، در شهرها حضور دارد، بر ارتش حاکمیت دارد، فرماندهان نظامی باید به نوعی از آن تبعیت کنند و برای هر کاری از آنها اجازه بگیرند. افسران نظامی را به هر طریق می توان در یک کشور دیگر حفظ کرد ولی آن مصونیت و کاربردی که یک نیروی منظم دارد را نمی تواند داشته باشد. این بحثی که شما گفتید محتمل است و نمی توان آن را رد کرد و آمریکا می تواند نیروهای خود را در عناوین و پوشش های مختلف در مراکز مختلف مستقر کند اما این کار پشتوانه قانونی و اخلاقی ندارد.

-سوال : آمریکا برای به تاخیر انداختن خروج خود از عراق مدعی بودکه با خروج نظامیان یک خلاء امنیتی در عراق بوجود می آید و ایران از این فضای بوجود آمده استفاده می کند، با در نظر گرفتن این ادعاها و با توجه به گرایش تعداد محدودی از جریان های عراقی به غرب پس از خروج آمریکا از این کشور عربی، وضعیت سیاسی و جریان های داخلی عراق به چه صورت خواهد بود؟

اینکه بگوئیم با خروج آمریکا اوضاع امنیتی عراق به هم می خورد پاسخ منفی است زیرا شاهد بوده ایم که آمریکا از هر نقطه ای از عراق خارج شده اوضاع امنیتی آن منطقه بهبود یافته و آمار و ارقام نیز این موضوع را تائید می کند.

نام گوینده : دانایی فر

پاسخ : عراق پیچیدگیها و ترکیب خاص خود را دارد و این ترکیب خاص پیچیدگی های عراق را بوجود آورده است. عراق به لحاظ داشتن یک موقعیت سوق الجیشی شرایطی دارد که هم نیروهای منطقه ای و هم نیروهای فرامنطقه ای به آن توجه دارند. حوادثی که در عراق اتفاق می افتد به پیرامون آن اثر گذاشته و حوداثی که در پیرامون عراق رخ می دهند در داخل این کشور تاثیر می گذارند. و نکته دوم آنکه عراق دارای منابع عظیم نفت و گاز است و این موضوع نیز به موقعیت سوق الجیشی این کشور اضافه شده و موجب شده تا عراق موقعیت خاصی داشته باشد.

با توجه به این شرایط جامعه عراق یک جامعه دینامیک و سیال است و اینطور نیست که تصور کنیم جامعه عراق یک جامعه راکد بوده و همه چیز در آن متوقف است. در تحولات این کشور عوامل متعددی تاثیر گذار هستند اما نمی توان گفت که خروج آمریکا از عراق به سرعت موجب بروز تغییراتی در این کشور می شود. اینکه بگوئیم با خروج آمریکا اوضاع امنیتی عراق به هم می خورد پاسخ منفی است زیرا شاهد بوده ایم که آمریکا از هر نقطه ای از عراق خارج شده اوضاع امنیتی آن منطقه بهبود یافته و آمار و ارقام نیز این موضوع را تائید می کند. آمریکا در دو مرحله از عراق خروج کرده است یکی در اواخر سال 2009 که شامل خروج از شهرها بود و مرحله دوم هم در سال جاری میلادی رخ می دهد.

البته یک مرحله هم بود که نظامیان آمریکایی از شهرها خارج شده و در داخل پادگان ها مستقر شدند و از زمانی که آمریکائیها شهرهای عراق را تخلیه کردند اوضاع امنیتی شهرها بهتر شد و زمانی که در اواخر سال 2009 و اوایل 2010 خروج بخشی از آنها از عراق آغاز شد و جمعیت نظامیان آمریکایی از 175 هزار نفر به حدود 47 هزار نفر کاهش پیدا کرد بازهم وضعیت امنیتی عراق بهتر شد. اینکه ما می گوئیم وضعیت امنیتی عراق بهتر شد یک موضوع کمی و فیزیکی است نه تئوری که درباره آن صحبت کنیم، اعداد و ارقام در این رابطه وجود دارد و شما می توانید با مقایسه مقاطع زمانی مختلف این موضوع را ملاحظه کنید لذا با خروج آمریکا از عراق وضعیت این کشور خرابتر نشد بلکه بهتر شد و ما معتقدیم که وضعیت عراق با خروج کامل نظامیان آمریکایی بهتر از این هم می شود. البته آمریکا و برخی گروه های مایل به این کشور در حال دامن زدن به پروژه ایران هراسی هستند و تلاش زیادی را در این راه می کنند و مدعی شده اند که با رفتن آمریکائیها و دقیقا به همین تعداد نیرویی که آمریکائیها از عراق نیرو خارج می کنند نیروهای ایرانی وارد کشور می شوند، این یک پروژه ایران هراسی بوده و یک دروغ کاملا واضح است.

این افراد مدعی هستند که از اول ژانویه سال 2012 که خروج آمریکا از عراق کامل شود این کشور شاهد افزایش بی ثباتی و ناامنی خواهد شد اما من به شما می گویم که وضعیت این چنین نخواهد بود. شاید این خروج موجب شود که برخی گروه ها دست به عملیاتهایی بزنند و نموادر سینوسی ثبات عراق دچار تغییراتی بشود اما این تغییرات دائمی نخواهند بود زیرا هم اکنون یک سال و نیم است که کنترل امنیت در دست نیروهای عراقی است و چنین اتفاقی ( افزایش بی امنی ) در عراق رخ نداده است.

اما از بعد سیاسی که شما سوال کردید باید گفت : اگر قرار بود خروج آمریکا بر اضاع سیاسی عراق تاثیر بگذارد و مثلا قدرت یک گروه به گروه دیگر بچربد در همین تاریخ هم امکان بروز چنین وضعیتی وجود داشت و حضور آمریکائیها مانع از بروز کشمکش های سیاسی در عراق نبود که حالا با رفتن آنها منتظر بروز جنجال های سیاسی میان گروه های مختلف عراقی باشیم. این گروهی که هم اکنون در عراق حاکم هستند به این نتیجه رسیده اند که باید اصل زندگی در کنار هم را داشته باشند. این موضوع هم اکنون در دستور کار عراقی هاست که بتوانند با کمک هم کشور را اداره کنند.

البته اختلافاتی میان گروه ها و جریان ها وجود دارد و هنوز تفکراتی در عراق وجود دارد که معتقد است یک طایفه باید حکومت را در دست داشته باشد اما هم اکنون اراده دولت و رهبران سیاسی عراق بر این است که هر گروهی بر اساس سهم خود از حکومت بهره مند شود که هم اکنون این موضوع را در این کشور می توان مشاهده کرد.

-سوال : در ماه های گذشته خبرهایی درباره کشف و خنثی سازی یک طرح کودتا در عراق منتشر و اعلام شد که این گروه از سوی عربستان حمایت می شد. به نظر شما انگیزه عربستان برای ایجاد بی ثباتی در عراق چیست؟

ما نیز این خبرها را شنیده ایم و بازهم از این قبیل خبرها خواهیم شنید. هر نظامی و هر حکومتی مخالفین خود را دارد اما اینکه این مخالفین تا چه حد می توانند تاثیر گذار باشند بحث دیگریست یا اینکه وقتی از کودتا سخن می گوئیم منظورمان کودتای نظامی است و اینکه آیا در میان نیروهای مسلح مخالفینی وجود دارند و یا اینکه مخالفینی نفوذ می کنند، این یک امر محتمل است.

اخبار مستندی به دست مقامات رسمی عراق رسید که گروهی قصد دارد بعد از خروج نظامیان آمریکایی از عراق دست به کودتا بزند اما اینکه آیا این گروه در ارزیابی های خود درست عمل کرده اند جای بحث دارد. به نظر من هم اکنون به حدی قدرت و سلاح در دستان مردم عراق وجود دارد که انجام کودتا و به عبارت دیگر تحقق آن در این کشور بی معناست. توجه داشته باشید که اراده کودتا یک موضوع است و تحقق آن موضوعی دیگر. معتقد هستم که اراده و قصد برای کودتا ممکن است در عراق وجود داشته باشد اما تحقق آن خیر. اما چرا برخی به دنبال انجام کودتا هستند؟

چرا برخی به دنبال انجام کودتا درعراق هستند؟ در پاسخ باید گفت : بعضی کشورهای منطقه متاسفانه دولت کنونی عراق را قبول نداشته و اعتقادی هم به حاکمیت حداکثری در عراق  نیز ندارند و دلیل اصلی آن را هم باید رفت و از خود این کشورها سوال کرد که چرا شما با روند دموکراسی درعراق مخالف هستید؟

حسن دانایی فر

در پاسخ باید گفت : بعضی کشورهای منطقه متاسفانه دولت کنونی عراق را قبول نداشته و اعتقادی هم به حاکمیت حداکثری درعراق نیز ندارند و دلیل اصلی آن را هم باید از خود این کشورها سوال کرد که چرا شما با روند دموکراسی درعراق مخالف هستید؟ به چه دلیل مایل نیستید که دموکراسی در کشور همسایه شما یعنی عراق پیاده شود؟ آیا از این می ترسید که پروسه و پروژه اجرای دموکراسی در عراق به کشور شما هم سرایت کند؟

به نظر من این می تواند یکی از دلایل جدی در این رابطه باشد یعنی ترس از سرایت موج دموکراسی خواهی به کشورهای همسایه موجب شده تا برخی از کشورها و کشوری که شما نام بردید مخالف روند موجود در عراق باشند. موضوع دیگر برنامه های عراق برای استقلال و توسعه اقتصادی و همچنین افزایش استخراج نفت است. بر اساس برنامه های اعلام شده عراق قصد دارد تا سال 2015 میزان استخراج نفت خام خود را به 6 میلیون بشکه در روز برساند و این میزان را تا سال 2018 به 12 میلیون بشکه در روز افزایش بدهد.

مسلم است که این میزان تولید نفت درعراق به کشوری که هم اکنون بیشترین تولید نفت را دارد لطمه می زند و آن را به جایگاه درجه دوم می آورد. این برنامه عراق موجب می شود که بزرگترین کشور تولید کننده نفت از جایگاه اختصاصی خود پائین بیاید. بنابراین پروژه توسعه دموکراسی و توسعه اقتصادی درعراق بیش از همه به این کشوری که شما نام بردید لطمه می زند. علاوه بر این موراد درآمد عراق از راه زیارت و زائرینی که به این کشور می روند نیز موجب نگرانی برخی از کشورهاست. به عقیده من این کشورها این عوامل عراق را به کشوری قدرتمند در منطقه تبدل می کند که این کشور قدرتمند در دست اکثریت مردم بوده و اکثریت مردم نیز متعلق به یک مذهب خاص هستند. به نظر من دلایلی دیگری برای ایجاد بی ثباتی در عراق وجود ندارد. و به همین دلیل هم هست که عربستان هنوز در عراق سفارتخانه ندارد و امسال نیز شاهد بودیم که حجاج عراقی برای تشرف به مکه و مدینه مجبور شدند که از طریق سفارت عربستان در کویت اقدام کنند.

ادامه دارد...