نمایندگان جامعه مدنی افغانستان چه کسانی بودند

جمعه دوم دسامبر (یازدهم آذر) با داشتن کارتهایی که از قبل برای شرکت در نشست جامعه مدنی افغانستان برایمان صادر شده بود اجازه ورود به تالار بتهوون را یافتیم. اینجا محل برگزاری نشست مذکور بود که در کنار مجموعه فرهنگی به همین نام قرار داشت. این مجموعه مرکز اجرای برنامه های فرهنگی و هنری شهر بن و در کنار رودخانه راین واقع است. علت نامگذاری این محل به نام بتهوون نیز وجود خانه این موسیقیدان مشهور آلمانی در شهر بن است.

خانه بتهوون در بن که در کنار آن مرکزی برای فروش آثار هنری و فرهنگی برای علاقمندان وی ایجاد شده است.
در این خانه که در بخش قدیمی شهر و در نزدیکی مراکز خرید واقع شده اسباب، لوازم شخصی، سازهای متعلق به بتهوون و دست نوشته های او اعم از نامه، کتاب و سمفونی به نمایش گذاشته شده است. 

محوطه بیرونی خانه تاریخی بتهوون در بن

پیش از آغاز این نشست برنامه ای برای دیدار با "میشل اشتاینر" نماینده دولت آلمان در امور افغانستان برای ما ترتیب داده شده بود. اشتاینر در خصوص اهداف و چشم اندازهای کنفرانس بن 2 و اهمیت حضور نمایندگان جامعه مدنی صحبت کرد و به چند سوال خبرنگاران نیز پاسخ داد.

 اشتاین مایر و دستیارش در حال پاسخ به سوالات خبرنگاران

سوالی که من پرسیدم در مورد تلقی برگزار کنندگان این کنفرانس از نقش کشورهای همسایه افغانستان و نیز پیامد غیبت پاکستان بود، اما وی با اشاره به اهمیت نقش دو کشور ایران و پاکستان در بهبود اوضاع افغانستان گفت غیبت پاکستان به معنای همکاری نکردن این کشور با جامعه جهانی و نپذیرفتن تصمیمات اتخاذ شده در بن نیست. اشتاینر ضمن ابراز تاسف از اتفاق رخ داده در پاکستان که به تحریم کنفرانس بن از سوی اسلام آباد منجر شد، ابراز امیدواری کرد این کشور به همکاری خود برای حل مشکلات افغانستان ادامه دهد.

این دیدار در سالن جنبی محل برگزاری نشست جامعه مدنی افغانستان انجام گرفت 

بعد از این دیدار ما به همراه دیگر خبرنگاران به سالن دیگری که محل برگزاری نشست جامعه مدنی بود هدایت شدیم. بروشورهای کنفرانس نشان می داد که در آن علاوه بر نمایندگان 34 تشکل افغانی نمایندگان 4 بنیاد آلمانی نیز شرکت داشته و در پنل های مختلف به سخنرانی می پردازند. از جمله آن ها می توان به "بنیاد کنراد آدناور" به ریاست دکتر "هانس گرت پوترینگ" رئیس سابق پارلمان اروپا و "بنیاد فریدریش ابرت" به ریاست دکتر "پتر اشتروک" وزیر سابق دفاع آلمان اشاره کرد.

نشست با سخنان دکتر پوترینگ آغاز شد و شرکت کنندگان در قالب چند پنل تخصصی به تشریح مشکلات موجود در راه توسعه افغانستان و راههای مقابله با آن پرداختند. در این میان بحث حقوق زنان بیشتر از دیگر مسائل مورد اشاره سخنرانان که 16 نفر از آنان زن بودند، قرار گرفت. با این حال مسائل مطرح شده در این نشست بیشتر جنبه شعاری داشت و تا عملی شدن آنها در کشور جنگ زده ای مانند افغانستان راه درازی در پیش است.

مشکل دیگری که در این میان وجود داشت و دوستان افغان من نیز به آن اذعان داشتند مستقل نبودن گروههای مدنی مذکور بود. بطوری که گفته می شد شماری از این نمایندگان بدلیل رابطه داشتن با دولت افغانستان مجوز شرکت در این نشست را گرفته بودند و این مسئله با ماهیت فعالیت آنان که باید غیردولتی می بودند، مغایرت داشت. شمار دیگری از این نمایندگان نیز جایگاهی در بین مردم کشورشان نداشتند بطور مثال یکی از خانمهایی که در این نشست به دفاع از حقوق زنان افغان پرداخت، سالها بود بدلیل فعالیتهای کمونیستی از افغانستان خارج شده و اجازه ورود به کشور را نداشت.

اما نکته حائز اهمیت این نشست حضور وزیران خارجه آلمان و افغانستان در اختتامیه آن بود. "گیدو وستروله" و "زلمای رسول" به عنوان میزبانان کنفرانس بن 2 در انتهای این نشست ضمن اعلام حمایت خود از فعالیتهای جامعه مدنی، بر نقش مهم جامعه افغانستان و تشکلات غیردولتی در توسعه کشور تاکید کرده و بهبود وضعیت افغانستان بدون مساعدت مردمی را غیرممکن دانستند. این سخنان در حالت کلی مثبت بوده و مورد قبول همگان بود اما این که چنین حمایتی با چه ساز و کاری انجام شود و گویندگان چه تعریفی از جامعه مدنی دارند، موضوعی ای بود که درستی و عملی شدن این وعده را با تردید مواجه می کرد.

نمایی از رودخانه راین که از پشت ساختمان تالار بتهوون قابل مشاهده است

در حاشیه این نشست نیز من با دکتر پوترینگ و "گونتر مولاک" سفیر سابق آلمان در دمشق و اسلام آباد که به عنوان کارشناس ناظر به نشست دعوت شده بود در مورد تحولات اخیر منطقه از جمله تحریمهای اخیر اتحادیه اروپا علیه سوریه مصاحبه کردم. هر دو اینها به نقش مهم ایران در مسائل افغانستان اذعان و مطالب جالب توجهی را در مورد سوریه مطرح کردند از جمله این که مولاک با رد ادعاهای مطرح شده، دخالت ایران در مسائل سوریه را منتفی دانسته و تاکید کرد که این کشور برای حل مسائل خود نیازی به کمک ایران ندارد.

در پایان نشست دو روزه جامعه مدنی افغانستان که به اعتقاد شماری از تحلیلگران حاضر در آن از جمله یکی از اساتید دانشگاه بیلفیلد، دستاورد قابل ملاحظه ای نداشت شرکت کنندگان به گرفتن عکس های با وستروله و رسول پرداختند تا حداقل نشانی از این سفر داشته باشند و دست خالی به خانه هایشان بازنگردند.