ژان دورينگ، رئيس انجمن ايران شناسي فرانسه و ايران، در حاشيه همايش صفي الدين ارموي درگفت و گو با خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" در پاسخ به اين پرسش كه چرا در محافل و همايش هايي كه برگزار مي شود كمتر به بعد معنوي موسيقي توجه مي شود و اغلب بعد دانش موسيقايي مود توجه قرار مي گيرد گفت : اين يك امري كلي است. چراكه ميان معنويت و علم هيچ رابطه اي نيست. البته به معناي انكار آن نيز نيست. در زماني كه علم تا اين اندازه پيشرفته نبود، حكما و علما هر دو جنبه را مد نظر قرار مي دادند . به طور مثال ، ابونصر فارابي كه به هر دو جنبه علم و حكمت توجه مي كرد. همچنين از ابن سينا مي توان نام برد. اگر اشتباه نكنم لئوناردو داوينچي را هم مي توان از اين گونه افراد دانست. اكنون علم بسيار پيشرفت كرده و از فلسفه و انديشه جدا شده است. اما با وجود اين اگر كسي به مرحله عالي هر علمي رسيده باشد خواه رياضي و خواه موسيقي، به سوال اساسي روبه رو مي شود كه او را به هستي و معنويت سوق مي دهد.
دورينگ موسيقي را در فرهنگ اسلامي چند وجهي دانست و اظهار داشت : در فرهنگ اسلامي به موسيقي از جنبه هاي عرفاني، تزكيه نفس و علمي نگاه مي شود. چراكه علم به معناي شناسايي است و عرفان و معنويت گونه ديگر آن است.
رئيس انجمن ايران شناسي فرانسه و ايران در پاسخ به اين پرسش كه چرا عرفان در موسيقي فرهنگ اسلامي كمتر مورد توجه قرار گرفته و اغلب به دانش موسيقي پرداخته اند گفت : شايد اين عدم توجه از نوگرايي و شرايط دگرگوني زندگي باشد. ارتباط ميان انسان و طبيعت دگرگون شده و انسان ها در ماديات غرق شدند. در زمان هاي گذشته اگرچه موسيقي جنبه معنوي داشت اما اكنون اين جنبه عوض شده و شرايط تغيير كرده است.
وي همچنين در پاسخ به اين پرسش كه آيا موسيقي را يك امر متافيزيكي تصور مي كنيد يا يك امر تئوري - عملي گفت : موسيقي متافيزيك محض نيست. شايد با متافيزيك ارتباطي پيدا كند اما من آن جنبه اي كه در ميانه متافيزيك و موسيقي مي بينيم جنبه اخلاق است. در موسيقي در ابتدا بايد رعايت مبادي اخلاقي كرد، هنرمند چگونه مي تواند حسود و متكبر و پليد باشد. همانطور كه فيثاغوريان موسيقي را براي تزكيه نفس مي دانستند ما نيز مي توانيم به همين جنبه اخلاقي كه قدما توجه داشتند نگاه كنيم. من در فلسفه موسيقي، اخلاق را مقدم تر مي دانم كه فرد مي تواند ظرافت معنويت را به آن واسطه دريابد. اما به موسيقي ضربه هولناكي وارد شده كه چنين مباحثي شرايط را سخت كرده است.
نظر شما