پروژه های فاضلاب هرمزگان اسیر کمبود اعتبار/ منابع مالی جدید تعریف شود

به گزارش خبرنگار مهر، در حال حاضر اکثر شهرهای استان هرمزگان فاقد سیستم جمع آوری، تصفیه و دفع بهداشتی فاضلاب بوده و در این شهرها از روشهای سنتی و غیر اصولی برای دفع فاضلاب استفاده می شود که این روشها عمدتا با استفاده از چاههای جذبی و یا تخلیه به صورت مستقیم به داخل کانالها و جویهای کنار خیابانها و کوچه هاست و همچنین فاضلاب و پساب اکثر کارخانجات با درجه آلودگی به داخل رودخانه ها تخلیه می شود.

فاضلاب به دلیل دارا بودن انواع مواد آلوده کننده همچون مواد آلی، عوامل بیماری زا و مواد شیمیایی و سمی در صورتیکه به صورت خام و تصفیه نشده به محیط زیست تخلیه شود، خطرات جدی برای سلامتی انسان و جامعه در برداشته و باعث آلودگی، تهدید حیات شهر و شهروندان خواهد شد.

تخلیه فاضلاب به داخل چاههای جذبی به علت نفوذ فاضلاب به لایه های زمین و سرایت به سفره های آبهای زیر زمینی موجب آلودگی منابع آب شده و استفاده از چنین آبهایی در مصارف شهری برای سلامتی و بهداشت انسان بسیار مخاطره آمیز بوده که می تواند سبب بروز انواع بیماری در سطح شهرها همراه با هزینه های سنگین درمان شود. همچنین تخلیه مستقیم فاضلاب به داخل نهرها و مسیرهای طبیعی و مجاری موجود سبب آلودگی شدید منابع آب شده است.

با توجه به اینکه چنین آبهایی دارای آلودگی میکروبی و شیمیایی هستند علاوه بر تخریب خاک قطعا محصولات حاصله کشاورزی را نیز دارای آلودگی کرده و افرادی که این محصولات را مورد استفاده قرار دهند در معرض خطر ابتلاء به انواع بیماریهای صعب العلاج هستند.

اجرای طرح فاضلاب در شهر موجب می شود فاضلاب به طور صحیح و اصولی جمع‌آوری و تصفیه شده و از استفاده آن به صورت غیربهداشتی در کشاورزی جلوگیری شود که در کاهش شیوع بیماریها موثرخواهد بود.

بیماری هایی که می توان از طریق فاضلاب و مصرف آب آلوده و محصولات غدایی آلوده به انسان منتقل شود همچون وبا، حصبه، اسهال با سیلی و آمیوی، بیماریهای انگلی، فلج اطفال، هپاتیت عفونی است و علاوه بر موارد ذکر شده تخلیه فاضلابها به داخل کانالها و جوی ها سبب ایجاد مناظر زشت و ناپسند، انتشار بو و ازدیاد انواع حشرات مانند مگس، پشه، سوسک و موش خواهد شد که هر کدام از این حشرات و جوندگان می توانند انواع بیماری ها را به انسان منتقل کنند.

حدود 80 درصد آب مصرفی شهروندان تبدیل به فاضلاب می شود و فاضلابی با حجم انبوه را می توان با اجرای طرح شبکه جمع آوری فاضلاب تصفیه کرد و از پساب حاصله بعد از تصفیه به طور مطمئن برای مصارف مختلفی همچون کشاورزی، فضای سبز، پارکها و مصارف صنعتی و تغذیه آبهای زیر زمینی، استفاده مجدد کرد، پساب فاضلاب به دلیل دارابودن موارد مغذی همچون ازت و فسفر سبب افزایش بازده محصولات کشاورزی در مقایسه با مصرف کودهای شیمیایی شده و همچنین در کاهش مصرف کود شیمیایی مؤثر بوده و تضمین کننده کاشت و برداشت بهداشتی خواهد بود.

مدیرعامل آب و فاضلاب هرمزگان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اولویت طرح های فاضلاب در شهرهای ساحلی نسبت به دیگر شهرهای کشور، تصریح کرد: ایجاد شبکه تصفیه فاضلاب در شهرهای گرم و ساحلی هرمزگان شاید از دیدگاه بنگاه داران اقتصادی پاسخگوی سود و زیان نباشد اما به لحاظ اهمیت مسائل بهداشتی و زیست محیطی بسیار ضروری است.

حسین خادمی از اتمام مطالعات طرح فاضلاب شهرهای بستک ،پارسیان و بندرخمیر تا اوایل سال آینده خبر داد و گفت: طرح فاضلاب این شهرها از سال گذشته و با اعتبار سازمان مدیریت و نظارت راهبردی ریاست جمهوری آغاز شده بود.

وی ادامه داد: مطالعات طرح فاضلاب شهرهای بندرلنگه و کنگ نیز در سال گذشته به پایان رسیده اما اجرای آن به دلیل عدم لحاظ ردیف اجرایی آغاز نشده است.

خادمی افزود: برای شروع عملیات اجرایی طرح فاضلاب این دو شهر نیاز به اعتباری معادل 500 میلیارد ریال است که با تامین آن می توان طی پنج سال آینده این طرح را به بهره برداری رساند. همچنین تامین اعتبار ایجاد شبکه و تصفیه خانه این دو شهر  به روشBOT   و با سرمایه گذاری بخش خصوصی نیز دنبال می شود که در این رابطه اسناد آماده و چندین سرمایه گذار اعلام آمادگی نمودند. 

طرح فاضلاب رودان؛ کمبود اعتبار دلیل توقف!

مدیرعامل آبفای هرمزگان در باره طرح فاضلاب شهر رودان گفت: برآورد اولیه این طرح 100 میلیارد ریال بوده که پس از بازنگری به رقمی معادل 220 میلیارد ریال افزایش یافته است.

خادمی با اشاره به اینکه در حال حاضر اجرای این طرح به دلیل کمبود اعتبار متوقف شده است، افزود: این طرح با صرف هزینه ای معادل 50 میلیارد ریال و 25 درصد پیشرفت فیزیکی، تاکنون چهار هزار و 800 متر از خطوط اصلی انتقال و 14 هزار و 800 متر نیز از خطوط فرعی آن اجرا شده است. 

وی تصریح کرد: اگر چه مطالعات طرح فاضلاب رودان از سال 87 آغاز و در سال 80 پایان یافته اما به دلیل مشکلات اعتباری و فنی ، این طرح در سال 86 به مرحله اجرا رسید که در سال 91 با تامین اعتبار لازم احداث تصفیه خانه فاضلاب آن نیز ادامه می یابد.

وی همچنین افزایش قیمت تجهیزات، مشکلات اخذ مجوز شهرداری و راهنمایی رانندگی، فقدان نقشه تاسیسات زیرزمینی، وجود معابر باریک و غیر استاندارد و بافت فرسوده و نامناسب منازل مسکونی در اکثر مناطق این شهر را از جمله مشکلات پیش روی اجرای طرح فاضلاب رودان عنوان کرد.

خادمی ادامه داد: این طرح شامل تصفیه خانه ای در دو مدول با سه خط جریان که در مجموع با ظرفیتی معادل هفت هزار و 200 متر مکعب در شبانه روز  و شبکه ای بطول 120 کیلومتر و خط انتقال 3.5 کیلومتر است که 25 کیلومتر آن خطوط اصلی و 95 کیلومتر خطوط فرعی است.

وی در ادامه گفتگو با خبرنگار مهر به چگونگی اجرای طرح فاضلاب شهر میناب پرداخت و گفت: این طرح در سه مدول و ظرفیت هر مدول هفت هزار و 620 مترمکعب در شبانه روز است که هم اکنون دو مدول آن در زمینی به مساحت هفت هکتار در حال ساخت است.

خادمی افزود: این طرح با 333 کیلومتر جمع کل خطوط، سه ایستگاه پمپاژ، 22 هزار انشعاب پیش بینی شده و  27.5 کیلومتر شبکه لوله گذاری شده از سال 81 اجرایی شد اما بدلیل طولانی شدن شروع اجرایی اولیه این طرح ، توسعه شهری و اضافه شدن مناطق جدید در سال 88 مورد بازنگری قرار گرفت.

وی اضافه کرد: در حال حاضر تصفیه خانه فاضلاب این طرح 45 درصد و شبکه فاضلاب نیز 19 درصد پیشرفت فیزیکی دارد که برآورد هزینه کل طرح فاضلاب میناب مطابق با بازنگری، 800 هزار میلیون ریال است و پیش بینی می شود در صورت تخصیص اعتبار لازم طی 5 سال آینده عملیات اجرایی این طرح پایان یابد.

خادمی مشکلات اجرایی طرح فاضلاب شهر میناب را عدم تامین اعتبار کافی،عدم لحاظ نتایج مطالعات بازنگری در کمیسیون ماده 215 قانون برنامه پنجم توسعه و به تبع آن نداشتن مجوز فاینانس عنوان کرد و گفت: نبود نقشه تاسیسات شهری ،بروز مشکلات ترافیکی و تردد عمومی در حین اجرای عملیات حفاری و لوله گذاری و قطع احتمالی انشعابات خانگی از جمله چالش های اجرایی این طرحاست که مهمترین آنها وجود معابر غیراصولی شهر از گذشته است.

طرح فاضلاب جاسک؛ کمبود اعتبارات سالیانه

مدیرعامل آبفای استان اظهار داشت: همچنین مطالعات طرح فاضلاب شهر جاسک در دو فاز از سال 89 اجرایی شده است. هم اکنون این پروژه با 10 درصد پیشرفت فیزیکی شامل شبکه جمع آوری فاضلاب به طول 70 کیلومتر، دو ایستگاه بالابر و دو ایستگاه پمپاژ و تصفیه خانه ای با ظرفیت هفت هزار مترمکعب در شبانه روز است. هزینه برآورده شده این طرح نیز 220 میلیارد ریال است که پیش بینی می شود در صورت تخصیص مورد نیاز، این طرح تا سال 94 تکمیل شود.

وی کمبود اعتبارات سالیانه، کمبود نیروی انسانی متخصص و نبود معادن مصالح سنگی در منطقه را از جمله مشکلات پیش روی اجرای این اعلام کرد.

اما نباید فراموش کرد فروش اوراق مشارکت از راه های تامین منابع مالی برای اجرای پروژه های فاضلاب باید مد نظر مدیران باشد و مدیران باید به دنبال تنوع بخشی و تامین منابع مالی جدید برای اجرای پروژه های فاضلاب باشند.

متناسب نبود اعتبارات دولتی با پروژه های در دست اجرا از جمله مشکلاتی است که موجب کندی و یا توقف پروژه ها در استانها شده از این رو مدیریت ارشد استان و  مدیران باید با رویکرد جدید و جذب بخش خصوصی برای اجرای پروژه ها همت کنند. مشارکت و سرمایه گذاری های بخش خصوصی می تواند در رسیدن به اهداف تعیین شده شتاب بیشتری حاصل کند.

فروش اوراق مشارکت می تواند به عنوان یکی از راه های تامین منابع مالی برای اجرای پروژه های فاضلاب مدنظر قرار داد.

این راهکارها در راستای ایجاد منابع جدید مالی، به طور حتم می تواند پروژه های فاضلاب استان را تسریع کند.