به گزارش خبرنگار مهر، در یزد، در وادی تشنه، تشنه لبان کویر برای به دست آوردن آب تلاش های بسیار کردند و آب انبارها را به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی در هر کوی و برزنی الم کردند.
سالهای سال نیز مردان و زنان سختکوش این دیار برای استفاده از آب مصرفی خود روزانه ده ها بار صدها پله آب انبارها را در می نوردیدند و شاکر خداوند متعال برای این نعمت بزرگ بودند.
آب انبار حوض یا استخر سرپوشیده ای است که برای ذخیره آب معمولاً در زیر زمین ساخته میشود.
در مناطق کم آب و کویری آب انبار را از آب باران و یا جویبارهای فصلی پر می کردند و آب معمولاً در زمستان ذخیره شده و در تابستان به استفاده می شد.
آب انبارها در واقع بخشی از تاسیسات وابسته به قنات ها به شمار می روند و اکنون در شهر یزد 170 و در سراسر استان بیش از 400 آب انبار وجود دارد.
نحوه ساخت آب انبار، تصفیه و عایق بندی آن با اصول مهندسی و علمی مطابقت دارد.
برای تصفیه از روش های فیزیکی و شیمیایی استفاده می شود. ته نشین شدن مواد زاید، اضافه کردن حجم مشخصی از نمک به منظور تجزیه آن و میکروب کشی توسط کلر آزاد شده، استفاده از ترکیبات آهکی جهت گندزدایی و استفاده از کیسهه ای زغال به منظور بو گیری از جمله این روش ها بوده است.
آب انبارهای معروف یزد شامل آب انبار تکیه امیرچخماق، آب انبار شش بادگیری، آب انبار سردار بزرگ و ... هستند اما این آب انبارها امروز دیگر کاربردی نیستند و بیشتر به چشم جاذبه های گردشگری و تاریخی به آنها نگریسته می شود.
بسیاری از این آب انبارها نیز در معرض ویرانی قرار گرفته اند و تنها وجود تابلویی از میراث فرهنگی نشان دهنده قدمت آنها و ارزش تاریخی آنهاست و ظاهر بنای بسیاری از آب انبارها هر روز در حال فرسودگی است.
یکی از آب انبارهایی که کمتر نام آن شنیده شده، آب انبار جمک یا جلک است که قدمت آن به دوره پهلوی اول باز می گردد.
این آب انبار در میدان امام حسین واقع شده در 22 مرداد ماه 1384 به شماره 13027 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
این آب انبار گرچه هنوز سرپا و زنده است و نفس می کشد اما برای ادامه حیات خود نیازمند توجه بیشتر مسئولان میراث فرهنگی است.
معرفی این آب انبار تاریخی مقدمه ای برای معرفی یزد به عنوان شهر آب انبارها خواهد بود و مهر در گزارش های بعدی خود آب انبارها، ویژگی ها و کاربردها و معروفترین آب انبارهای این شهر را معرفی خواهند کرد.
---------------
عکس: مسعود ساکی
نظر شما