رشد سرطان گونه حاشیه نشینی در یاسوج/ پایتخت طبیعت درگیر مهاجران

به گزارش خبرنگار مهر، شهر یاسوج در کنار رودخانه بشار در پای کوههای دنا و در آغوش کوه ها و تپه هایی پوشیده از درختان بلوط، در ارتفاع ۱۸۷۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است.

به واسطه طبیعت زیبای این نقطه و وجود آبشارها، چشمه ساران، رودخانه ها و جنگلهای انبوه بلوط در کنار یاسوج، این شهر را پایتخت طبیعت ایران نام نهاده اند.

اگر چه شهر یاسوج در دهه 40بنا نهاده شد اما وجود تپه باستانی "تل خسرو" مربوط به دوره کیانیان، کشف قبرستانی باستانی متعلق به پنج هزار سال پیش در اطراف این شهر و همچنین وجود محوطه باستانی محمود آباد در شمال شرقی یاسوج و اسامی باستانی مناطقی در این شهر همچون بازرنگ، مزدک، تل زال و... حکایت از پیوند این شهر با تاریخ باستان دارد.

همچنین برخی پژوهشگران تاریخ باستان نیز معتقدند آریو برزن سردار دلیر ایرانی، در تنگه ای به نام "مهریان" در شمال شهر یاسوج راه بر اسکندر مقدونی بسته است.

از یک خیابان در سال 42 تا 18 کیلومتر مساحت درسال 90

شهر یاسوج از سال 1342 مرکز فرمانداری کل کهگیلویه و بویراحمد بوده و سپس در سال 1355 به مرکزیت کل استان ارتقا یافته ‌است.

با این حال این شهر که در سال 1344 فقط دارای یک خیابان اصلی بود، امروزه از گسترش و توسعه زیادی برخوردار شده به طوری که تاکنون بالغ بر 18 کیلومتر وسعت یافته‌ است.

اگرچه یکی از مهمترین دلایل این توسعه، مرکزیت اداری و سیاسی این شهر است اما به نظر می رسد شهر یاسوج به شدت در حال رشد سرطان گونه ای است که در آینده ای نزدیک سلامت شهروندان و طبیعت بکر آن را به خطر می اندازد.

یاسوج مهاجرپذیرترین شهر کشور است

به گفته شهردار یاسوج، شهر یاسوج مهاجر پذیرترین شهر کشور است و سالانه شاهد مهاجرت گسترده به این شهر هستیم.

قباد نگین تاجی به خبرنگار مهر گفت: هم اکنون مهاجرت بی رویه روستاییان به شهر و حاشیه نشینی این شهر را تهدید می کند.

وی بیان کرد: متاسفانه امکاناتی که در شهرها وجود دارد در روستاها نیست و به همین علت روستاییان به شهر مهاجرت می کنند و این باعث افزایش حاشیه نشینی در اطراف شهر یاسوج شده است.

نگین تاجی عنوان کرد: مهاجران روستایی معمولا به دلیل ارزان بودن قیمت زمین در روستاهای اقماری شهر یاسوج ساکن می شوند و این باعث می شود این روستاها بزرگ و کم کم به شهر متصل شوند.

شهردار یاسوج تصریح کرد: رشد و توسعه غیرکارشناسی حاشیه شهر هزینه های زیادی را بر شهرداری تحمیل می کند که این نهاد قادر به خدمات رسانی به این نقاط نیست.

نگین تاجی بیان داشت: افزایش حاشیه نشینی منجر به بروز مشکلات اجتماعی، فرهنگی و خدماتی نیز شده است و این مسئله هر روز حادتر می شود.

ساخت و سازهای غیرمجاز شهر را فلج می کند

با این حال ساخت و سازهای غیر مجاز در اطراف شهر یاسوج و ایجاد کوچه های کج و معوج، خیابان های تنگ و باریک و پیش بینی نشدن اماکن تفریحی، فرهنگی و آموزشی، خدمات رسانی به این مناطق را نیز مشکل کرده است.

معاون شهرسازی شهرداری یاسوج در این خصوص به خبرنگار مهر ساخت و سازهای غیرمجاز در حاشیه شهر یاسوج را همچون غده ای سرطانی دانست که کم کم شهر را فلج می کند.

خلیلی گفت: متاسفانه به غیر از ساخت و سازهای غیرمجازی که توسط مهاجرین انجام می شود، برخی تعاونی های مسکن ادارات استان اقدام به خرید زمین و ساخت و ساز غیر مجاز در اراضی کشاورزی اطراف شهر یاسوج کرده اند.

تعاونی های مسکن مشکل ساز هستند

وی بیان داشت: برخی از این تعاونیها با تفکیک اراضی کشاورزی منجر به قطع آب این اراضی و خشک شدن جوی آب زمین های کشاورزی شده اند.

خلیلی افزود: به عنوان مثال تعاونی سازمان جهاد کشاورزی که خود باید از اراضی کشاورزی حفاظت کند، اقدام به خرید اراضی کشاورزی برای احداث مسکن کرده است.

معضلات فرهنگی و اجتماعی در راه

اما حاشیه نشینی علاوه بر مشکلات ساختاری مشکلات فرهنگی و اجتماعی عدیده ای نیز ایجاد کرده که کارشناسان مسائل فرهنگی و اجتماعی نیز آن را نگران کننده می دانند.

یک کارشناس فرهنگی و اجتماعی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه طی سالهای گذشته هجوم روستائیان به شهرهای استان به خصوص مرکز استان و همچنین سیل مهاجرت مردم شهرهای کوچک استان به یاسوج، این شهرها را در معرض تغییر فرهنگی قرار داده است.

رضا محمدی افزود: تغییرات بافت جمعیتی در شهرهای استان به خصوص مرکز آن بسیار سریع انجام می شود و این مسئله آینده ای مبهم و نگران کننده را در پیش روی آن قرار داده است.

وی بیان کرد: مهاجرت روستائیان به شهرها از یک سو مهاجر جدا شده از آداب و سنتها و ارزشهای جامعه روستایی را دچار بحران هویت می کند و از سوی دیگر چرخه تولید روستا را کند و روستایی را به مصرف کننده ای صرف در شهرها بدل می کند.

محمدی تصریح کرد: همچنین به دلیل عدم تناسب بین حرفه مهاجر با شغلهای موجود در شهر و افزایش نیازهای معیشتی او در شهر، اکثر این افراد جذب مشاغل کاذب می شوند که این مشاغل خود آسیب های فرهنگی و اجتماعی و حتی اقتصادی در پی دارد.

مهاجرین در دام آسیبهای اجتماعی

محمدی یادآور شد: همچنین فرد مهاجر در گذار از زندگی روستایی به شهری، از یک طرف اصالت و ارزشهای جامعه روستایی خود را فراموش می کند و از طرفی هنوز با فرهنگ شهرنشینی بیگانه است و در این سردرگمی ممکن است به دام آسیبهای اجتماعی بیفتد.

وی بیان کرد: طبق برخی آمارها، بیشترین میزان بزهکاری در شهر یاسوج مربوط به حاشیه این شهر است که در آن مهاجرین سکنی گزیده اند.

این کارشناس فرهنگی حمایت از کار و تولید در روستاها را ضروری عنوان کرد و گفت: باید با اهرم های تشویقی جلوی رشد مهاجرت به شهرها به خصوص به شهر یاسوج گرفته شود.

وی بیان داشت: علاوه بر مهاجرت بیش از حد روستائیان به شهر یاسوج، متاسفانه طی سالهای گذشته شاهد رشد روزافزون انتقال کارمندان دولت از شهرها و بخشهای دیگر استان به شهر یاسوج نیز بوده ایم که خلاء وجود این کارمندان بومی در شهرهای کوچک، خدمات رسانی دولت به مردم شهرهای کوچک و بخشها را با مشکل مواجه می کند.

این کارشناس فرهنگی و اجتماعی، ممنوعیت انتقال نیروهای دولتی به مرکز استان، ایجاد امکانات عمرانی، رفاهی و اشتغال برای روستاییان، نظارت بر ساخت وسازهای غیرقانونی در حاشیه شهرها و اعمال جرایم سنگین برای خاطیان را از دیگر راهکارهای پیشگیری از روند روبه رشد مهاجرت به شهر یاسوج عنوان کرد.