به گزارش خبرنگار مهر، ادبیات داستانی از پربارترین بخشهای ادبیات فارسی و از موثرترین وسیله برای بیان مسائل اجتماعی و امور تربیتی است.
قصه ، داستان کوتاه، افسانه و رمان جزئی از ادبیات داستانی هستند. ادبیات داستانی جدید تقریبا از اویل دوره مشروطیت تحت تأثیر ادبیات اروپایی شکل گرفت و از خطه شمال کشور داستان نویسان برجسته و خلاق زیادی ظهور کردند.
در سال 1385 کتابی با عنوان " از وارش تا ونوشه" به کوشش روح الله مهدی پور و حسین اعتماد زاده بوسیله انتشارات شلفین منتشر شد که در این مجموعه هشتاد سال داستان نویسی در مازندران و گلستان بررسی شده است.
این کتاب به جهت اقلیمی بودن، مقدمه جامع درباره سیرداستان نویسی و نقد و بررسی داستان ها بسیار ارزشمند است. آن نخستین مجموعه ای است که به معرفی داستانهای کوتاه مازندران و گلستان می پردازد. بی شک تعداد داستان نویسان مازندران و گلستان در طی هشتاد سال اخیر بسیار زیاد هستند و نقل داستانها همراه با شرح حال همه داستان نویسان کاری دشوار خواهد بود و گنجایش پرداختن به آنها در یک کتاب 533 صفحه ای نیست. لذا انتظار غیر از این هم نباید داشت.
مؤلف در این کتاب دوره های داستان نویسی را به سه دوره تقسیم کرده است: دوره اول از سال 1300 تا سال 1350 ادامه می یابد. دوره دوم دهه پنجاه را دربر می گیرد و دوره سوم از سال 1360 آغاز شده و تاکنون ادامه دارد.
به نظر مؤلفان استان گلستان در دوره اول داستان نویس ندارد ولی در دوره دوم سیدحسین میرکاظمی داستان نویس گرگانی بعنوان یکی از سه داستان نویس برجسته شمال کشور معرفی شده است. و در دوره سوم نام شش تن از داستان نویسان آمده که چهار تن از آن ها یعنی ابراهیم حسن بیکی، داریوش عابدی، عبدالرحمن اونق و عبدالصالح پاک گلستانی هستند.
از زنان داستان نویس گلستانی نام زهرا درفش و فرخنده رضا پور آمده است. از آن جا که در دوره اول نام هیچ گلستانی نیامده مؤلفان محترم نتیجه گرفته اند که تولد ادبیات داستانی در استان گلستان بعد از استان مازندران بوده است.
معرفی برخی از داستان نویسان برجسته گرگانی
علی اصغر معززی: در شهر علی آباد کتول به دنیا آمد و قدیمی ترین داستان نویس منطقه است، کتاب داستانی وی " سرگذشت درویش حسن" نام دارد که در 35 صفحه در تهران به چاپ رسید.
محمد کاظم مداح: متولد سال 1314 شمسی و از پژوهشگران تاریخ و فرهنگ منطقه است، از وی تاکنون داستان هایی با نام های" بار خاطر"،" نقش قلم"،" شراره خاموش" و "آتشپاره گرگان" به چاپ رسیده است.
مداح اولین رئیس انجمن ادبی داستان نویسان گرگانی بود و سه سال در آنجا حضور داشت که در همان زمان کتاب "خوسه" که مجموعه داستانهایی از اعضای انجمن ادبیات داستانی استان گلستان بوده با مقدمه و ویراستاری وی منتشر شد. وی افزون بر داستان نویسی، در شعر هم دستی چیره دارد و دارای تخلصی به نام "بیدل گرگانی" است.
سید حسین میرکاظمی: فرزند فاطمه و آقا نظام در سال 1321در گرگان به دنیا آمد. وی معلم دبیرستان ها و مدرس مراکز تربیت معلم بوده ودر سال 1372 بازنشسته شد و در فرودین سال 1358 به همراه جمعی دیگرکانون نویسندگان و شاعران را در گرگان تأسیس کرد. نشریه (کتاب فصل) وبعدها جنگ ادبی (فصل گرگان ) بوسیله وی منتشر شد.
وی در حوزه ادبیات داستانی یا قصه نامه کتابهای: "آلامان، گندم شورا، زن و این گمان، یورت، سایه های بوته تمشک ، کفچه مار، باغ زیتونی چشم" و در حوزه ادبیات داستانی برای کودکان و نوجوانان کتابهای:" مثل عاشورا، چه کسی باور می کند که من فوتبالیست بزرگی هستم؟، پرنده ها چرا به دلخواه نمی خوابند؟، می روم جبهه تا جنگ را تمام کنم،حماسه گوراو غلو و قیراتم، خانوم کوچولو و آقا خرگوشه، کبک دری و کبک ها، مادرها تمام شدنی نیستند" ودر ادبیات عوام کتابهای:" قصه هایی از ترکمن صحرا، افسانه های مازندگان، افسانه های شمال، افسانه های دیار همیشه بهار، چهل گیسو طلا،قصه های مردم مهربان، 33 قصه از سرزمین ایران" را به چاپ رساند. سید حسین میرکاظمی را می توان پدر داستان نویسان گرگانی دانست.
حسینعلی زمانی: در سال 1334 به دنیا آمد و آثاری از قبیل "خرمش صفر" و "سراب" را منتشر کرد و افزون بر داستان نویسی در شعر بویژه اشعار طنز و سروده های طبری دستی چیره دارد و آثاری با عنوان های" زمزمه عارفانه عشق"و " منظومه آفرینش"ا به چاپ رساند. کتاب "چشمه ترانه" چند مجموعه شعراز وی به گویش تبری استرابادی بوده که کریم الله قائمی آن را به فارسی ترجمه و به زیور فنوتیک آراسته کرد.سرانجام حسینعلی زمانی در سال 1389 درگذشت.
داریوش عابدی: در سال 1336 در شهرستان بندر ترکمن به دنیا آمد و مربی و کارشناس ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و از اعضای انجمن قلم ایران است، نخستین مجموعه داستانش را در سال 1366با نام " آن سوی مه" منتشر کردف پس از آن مجموعه داستان هایی با نام " زنگ آخر،غم این خفته چند ،رویای شرقی،کارآگاه سرکرده،حکایات سندباد بحری و 6 قصه دیگر، من، بابا و یک کماندو، افسانه سهند و سندباد، حضور، نقش بندان" و ... را منتشر کرد.
عابدی یکی از پیگیرترین و کوشاترین داستان نویسان است که اهمیت فراوانی به ساختار داستان می دهد و داستان نویسی را به جوانان آموزش می دهد، وی در زمینه آموزش داستان نویسی کتاب با نام " پلی به سوی داستان نویسی" را نوشت.
داریوش عابدی در سال 1386 موفق به دریافت نشان درجه دو هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
ابراهیم حسن بیکی: در سال 1336 در گرگان به دنیاو از سال 1359 به استخدام آموزش و پرورش درآمد و در زمینه داستان نویسی بسیار کوشا است و از قالب داستان برای بیان آرزوها و باورهایش استفاده می کند، برای همین است که دورنمایهی بیشتر داستان هایش جانبداری آشکار از باورها و اندیشه های سیاسی و مذهبی اش است.
وی تاکنون داستانهایی چون" چته ها" ،" عروسک شکسته"،" ریشه در اعماق" ، " سال های بنفش" و .. را به چاپ رسانده است. کتاب "ریشه در اعماق" به عنوان کتاب برگزیده 20 سال داستان نویسی انقلاب و دفاع مقدس انتخاب شد و جوایز گوناگونی را کسب کرده است.
عبدالرحمن اونق: در سال 1338 در گمیشان به دنیا آمد و از فرهنگیان ترکمن استف وی از ابتدای سنین نوجوانی با کانون پرورش فکری نوجوانان ارتباط قلمی پیدا کرد و تحت تأثیر آموزش های آن داستانی به زبان ترکمنی نوشت. اغلب آثار وی در تهران توسط نشر سوره مهر به چاپ رسیده است.
وی از رمان نویسان خبره ترکمن بوده و سه رمان وی یعنی:"آوای صحرا"،" در عمق شبهای تار"، و "گوراغلی" مشهوراست و رمان" آوای صحرا" در سال 1381 در 399 صفحه منتشر شد
هادی خرمالی: در سال 1340 در یکی از روستاهای شهرستان آزادشهر به دنیا آمد.وی دارای مدرک کارشناسی و معلم می باشد. ازوی داستان هایی با نام های" الیمه، با غمهای جدایی، بازماندگان، چشمانم زنده است، در آرزوی ازدواج، مهاجران داغستان و نمره بیست" به چاپ رسیده است.
داستان" مهاجران داغستان" در میان همه آثار وی از شهرت بیش تری برخوردار است، این داستان برگرفته از زندگی واقعی عبدالقادر داغستانی از علماء و دانشمندان منطقه است.
این کتاب وی در سال 1381 به عنوان داستان برگزیده کشوری توسط آموزش و پرورش کشورانتخاب شد.
بی شک گلستان هنرمندان و نویسندگن برجسته دیگری نیز دارد که نامشان از این نوشته جای مانده است و زحمات همه این فرهیختگان سبب شد تا ادبیات داستانی در نگارستان ایران پا برجای مانده است.
.................
گزارش از محمد انصار
نظر شما