سينماي معناگرا در خدمت بابا عزيز

1- سينماي معناگرا در خدمت بابا عزيز:
سينماي معناگرا يك واكنش غيرزيركانه نسبت به تكنولوژي سينماست. بناست آنان كه در گردونه پيشرفت هاي سينماي مدرن امروزي جايي براي عرضه و توليد ندارند، با تمسك به معنا و ادعاي فارغ بودن سينماي ترجيحا غربي از معنا ، جايگاه ويژه اي را براي سينماي ساده بيابند. سينمايي كه بيشتر با مضامين سيروسلوكي ، شرقي ، عارفانه ، سيروسفري و... درگيراست وادعايش ملغمه اي است ازهمه چيز. اين موضوع اما حرف تازه اي نيست و نه حتي خط بطلاني بر سينمايي كه درمقابل آن قرار دارد. چه بسيار آثار غربي كه دچارمتافيزيكند يا به كشف و شهودي منجر مي شوند و يا سايه مذهب بر سر انان سنگيني ميكند و... با اينها درتقسيم بندي هاي جديد ايده پردازان وطني به آنان وقعي نهاده نشده است.
پرسش اصلي اين است كه با اين حساب وگشايش پرونده جديدي براي يك نوع سينما ،حرام ها حلال مي شوند وحلال ها، حلال تر، بابا عزيز شايد مضموني باشد با همين رويكرد ، فكر كنيد كه لفظ سينماي معناگرا اصلا براي اين فيلم ساخته شده باشد و اين فيلم نيز ساخته شده تا تاييدي باشد بر سينماي معناگرا و براي اين مهم همدستاني از سايركشورها نيز گرد هم آمده اند.
با اين حساب فصل نويني  با مجوز جديدي در اختيار فيلمسازان ومخاطبان قرار ميگيرد. سينماي معناگرا ديگر سينماي جنگ ، يا سينماي مذهبي  يا ... نيست كه دچار تعارضات اعتقادي و مميزي شود. در اين سينما مي توان رقصيد مي توان به خواندن زنان خو كرد، مي توان مجلس لهو و لعب آراست، مي توان تا نهاني ترين روابط شخصي آدميان پيشرفت چرا كه همه جيز درخدمت معناست. معنا به گيشه كار ندارد. معنا درجستجو نيست كه جنسيت درخدمت معناست و ...
با اين حساب سينماي معناگرا آمده است تا ما را از نجابت برهاند . با يك تغيير نام اگربتوان فصل نويني را بوجود آورد  و چشمان تشنه تماشاگر را مجذوب همان شعبده  و جادوي عاشقانه و عارانه غربي اما با نيتي اصلاح گرايانه كرد، كاري شده است كارستان . آن وقت اگر حناي اين تغييرنام براي غربي ها رنگي نداشت ، اما براي سينماگران داخلي قطعا پررنگ و لعاب خواهد بود.
نگاه كنيد كه سفرمكاشفه آميز يك شاهزاده تا مرگش را چگونه مي توان با مجلس ساز و آواز زنانه ، رقص صوفيانه ، سماع درويشانه و شب شعر عاشقانه و وصال عارفانه اراست. حال آنكه هيچيك از اين موارد را نمي توان در سينماي مذهبي يا جنگ يا ... آورد چرا كه آنها تابع قوانيني نانوشته مميزي و قواعد سنتي مانده اند و چه بسا كه بايد بمانند.
ازديگر سو اگرسينماي معناگرا به مفهوم واقعي آن آنگونه كه اثار تاركونسكي ، پاراجانت ، كيشلوفسكي آنجلوپلوس ، كوبريك و ... و درداخل سينماي كيارستيم ، ابراهيمي فر و .... مويد آن اند ترجمه شود و تفكر مدرن ، قالب سنتي خود را از دست دهد و نمايه اي روشنفكرانه و همسطح با ذائقه ببننده و ارتقادهنده آن را پيدا كند. رويكردي پويا را شاهد خواهيم بود مگر اينكه دركوتاه مدت باز دوباره گرفتار درگذشته تاريخي خود شديم چرا كه در گذشته از مظاهر مدرنيسم خبري نبوده است وهمين بي خبري يعني يساخت ارزان ، ساده و سهل الوصول فيلم . سينماي معناگرا نبايد در خدمت تنبلي ما باشد و اگر بناست با گيشه و مخاطب اشتي كند. نبايد به قيمت هجوم اغراق آميز صوت و رقص و ... باشد . مخاطب ايراني اگرچه اين همه برايش تازگي دارد اما زود خسته  مي شود . خيلي زود ، مخصوصا اگر بنا باشد كه تكليفش با خودش روشن نباشد.

2- بابا عزيز درخدمت سينماي معناگرا:
باباعزيز به قطار متراكمي تبديل شده است از آدمها و داستانها و مضامين عاشقانه و عارفانه در لوكشين كوير ، پيرمرد از زماني كه خود را بياد مي آورد در سفري است كه فارغ از ماديات است. او كه به دنبال نور مي گردد، چشم بينايي نيز ندارد، او راهنماي نسي است كه نمي تواند به سرانجامش برساند. مگر اينكه او را به ديگري بسپرد و مي سپرد غافل از آنكه آن ديگري دل در گروه نوري ديگر دارد و اين نسل معطل مي ماند هميشه تاريخ را . اين نسل اما شيفته معناست . شيفته داستان پيرمرد ، شيفته داستان ديگران ، شيفته تماشا . شيفته موسيقي . شيفته سماع . شيفته قوالي . شيفته برقراري ديالوگ با خدا ، چه در قالب رقص ، چه آواز و چه ...
اگرچه برش هاي فيلم هريك دل درگرو داستاني ومضموني دارند، اما همگي در خدمت يك حركت واحدند. حركتي كه همه درآن سهيم اند . زندگي ناخواسته و مرگ خود خواسته . يا نه ! زندگي خود خواسته و مرگي خود خواسته!

"نازنين دادور"