قم مجهز به سایت پرورش آهو می‌شود/ زیبای دشتهای ایران نیازمند حمایت

به گزارش خبرنگار مهر، آهو از جمله جانورانی است که هم در فرهنگ دینی و هم بومی ما از جایگاه ویژه ای برخوردار است و به عنوان شاهد این مدعا نیز می توان به روایت داستانی در خصوص ضمانت امام رضا(ع) از یک آهو اشاره کرد که ایرانیان این گونه را به واسطه ضامنش بیش از دیگر گونه های جانوری دوست دارند.

به علاوه در ضرب المثل ها، حکایت ها، شعرها و نقاشی های به جا مانده از گذشته ارتباط ایرانیان با این جانور زیبا به خوبی مشهود است.

شناسایی 15 گونه آهو در جهان/ زیست سه گونه در ایران

در دنیا تا کنون 15 گونه از این جانور شناسایی شده است که از این میان، سه گونه شامل آهوی ایرانی، آهوی کوهی و جبیر در مناطق مختلف ایران زیست می کنند.

در استان قم نیز مناطقی از جمله تالاب حوض سلطان، بخشی از کویر، دشت مسیله و منطقه پلنگ دره در گذشته به عنوان مهم ترین زیستگاه های آهو مطرح بوده که طی سال ها به دلیل عواملی مثل خشکسالی و شکار غیرقانونی، خالی از جمعیت این گونه جانوری شده است.

بر اساس این گزارش، اخیرا اقداماتی از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم در خصوص احیا زیستگاه های این گونه در حال پیگیری است که از جمله آنها می توان به راه اندازی سایت تکثیر و پرورش آهو در منطقه حفاظت شده پلنگ دره اشاره کرد که به گفته مدیر کل این اداره تا پایان سال جاری به بهره برداری خواهد رسید.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم در خصوص احداث این سایت در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در این راستا سال گذشته نیز تفاهم نامه ای بین استاندار قم و آقای محمدی زاده، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در خصوص احیا، تکثیر و پرورش آهو در استان به امضا رسیده است.

محمود علی رکنی یادآور شد: در حدود 2 ماه قبل آهویی توسط یکی از شهروندان قمی پیدا و به اداره کل حفاظت محیط زیست استان تحویل داده شد و این موضوع زمینه ای شد که هماهنگی های انجام شده در سال گذشته را سریعتر پیگیری و به مرحله اجرایی برسانیم.

وی در ادامه در پاسخ به این سئوال که آیا قم شرایط مناسب برای تکثیر این نوع جانور را دارد، تصریح کرد: زیستگاه هایی همچون منطقه شکار ممنوع تالاب حوض سلطان، پارک ملی کویر و دشت مسیله در استان قم از جمله مهمترین زیستگاه های آهو در گذشته بوده است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم افزود: همچنین این جانور روزگاری نیز در نواحی دشتی منطقه حفاظت شده پلنگ دره زیست می کرده است.

عوامل کاهش جمعیت آهو در قم

وی ادامه داد: اما متاسفانه به دلیل عوامل متعددی از جمله تخریب زیستگاه ها، شکار و صید بی رویه، خشکسالی های اخیر و تبدیل اراضی طبیعی به زمین های کشاورزی سال هاست که در این مناطق آهویی مشاهده نشده است.

رکنی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مشخصات این سایت گفت: در حال حاضر زمینی به مساحت سه هزار هکتار در پاسگاه سرمحیط بانی منطقه پلنگ دره جانمایی شده است که به زودی کار فنس کشی آن به ارتفاع 2 تا 3 متر به انجام خواهد شد.

سایت پرورش آهوی قم کار خود را با سه جفت آهو آغاز می کند

وی یادآور شد: در ادامه نیز به دلیل نزدیکی قم به پناهگاه حیات وحش موته اصفهان به عنوان یکی از بهترین زیستگاه های آهوی ایرانی که جمعیت زیادی از این نوع را در خود حفظ کرده، قرار شده با نامه نگاری و هماهنگی هایی که در حال انجام است، سه جفت آهو از آن جا به این سایت منتقل و بعد از تکثیر و پرورش در طبیعت رهاسازی شوند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم با بیان این که برای راه اندازی و بهره برداری کامل از این سایت از تجارب استان های فعال دیگر در این زمینه نیز استفاده خواهد شد، افزود: با راه اندازی این سایت ظرفیت مناسبی از بانک ژن این نوع جانور در اختیار محققان قرار خواهد گرفت که می توانند از آن برای انجام مطالعات و کارهای تحقیقاتی خود استفاده کنند.

وی همچنین به اعتبارات راه اندازی این سایت اشاره کرد و گفت: جانمایی، فنس کشی و انتقال چند جفت آهو به این سایت تنها مقدمه ای برای انجام فعالیت های اصلی این سایت در آینده بر اساس تفاهم نامه امضا شده است و نتیجه دادن این کار، هم نیازمند اعتبارات استانی و هم ملی است.

احیای آهو در قم نیازمند تقویت زیستگاه و افزایش ضریب امنیت منطقه

رکنی در ادامه به شرایط لازم برای رها سازی نمونه های تکثیر شده اشاره کرد و بیان داشت: احیای آهو در این منطقه نیازمند دو عامل تقویت زیستگاه و افزایش ضریب امنیت منطقه است.

وی با تاکید بر این که باید از تخریب زیستگاه و گونه های منطقه جلوگیری و مناطق استپی و بیابانی احیا شود، تصریح کرد: ابتدا باید زیستگاه تقویت تا به دنبال آن زنجیره غذایی کامل شود چرا که هر جا در زنجیره غذایی خللی وارد و یا این زنجیره مختل گردد، ساختارهای محیطی نیز به هم می ریزد.

مدیر کل حفاظت محیط زیست قم همچنین به افزایش ضریب امنیت منطقه اشاره کرد و گفت: در حال حاضر یک پاسگاه محیط بانی در منطقه پلنگ دره وجود دارد که قرار است محل استقرار سایت یاد شده نیز در آن جا باشد و ما برای بالا بردن ضریب امنیت منطقه برای جلوگیری از شکار غیر قانونی به یک پاسگاه فصلی نیز در این منطقه نیاز داریم.

وی یادآور شد: جدای از اقدامات اداره کل حفاظت محیط زیست استان؛ فعالیت هایی از جمله جلوگیری از تخریب، احیای زیستگاه های طبیعی و تامین امنیت منطقه، نیازمند حمایت سایر مسئولان، مردم منطقه و رسانه های استان است.

زیست در حاشیه امنیت زیبای دشت های ایران نیازمند حمایت بیشتر

به هر روی آهو از جمله گونه های جانوری است که در لیست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از منابع طبیعی، در رده آسیب پذیر قرار دارد و به گفته کارشناسان و مسئولان محیط زیست کشور، اگر چه آهو در ایران، گونه در خطر انقراض نیست اما نیاز به حمایت دارد و فعالیت هایی از جمله احداث سایت تکثیر و پرورش آهو، می تواند در راستای زیست در حاشیه امنیت زیبای دشت های ایران کمک کننده باشد.