دلایل بلاتکلیفی نخستین بانک مجازی ایران اعلام شد

به گزارش خبرگزاری مهر، فضل الله معظمی با اشاره به روند آغاز به کار بانک آرین گفت: بانک مرکزی در ابتدا اجازه ثبت بانک آرین را صادر کرد و پس از این موضوع بانک مزبور در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسید، اما متاسفانه پس از طی این روند، برخی از مسائل که هیچ ربطی هم به این بانک نداشت، موجب شد که وضعیت این بانک مجازی بلاتکلیف بماند.

وی ضمن تاکید بر لزوم ایجاد بانکهای مجازی در ایران گفت: هر چند کشور ما تجربه ای از حضور بانک های مجازی ندارد اما به نظر می رسد که راه اندازی حداقل یک بانک از این نوع می تواند تجربه مفیدی در کاهش قیمت تمام شده پول در صنعت بانکداری را به ثبت برساند. به هر حال این نوع بانکداری پدیده جدیدی است و به اعتقاد من بانک الکترونیکی آرین می تواند تجربه خوبی را برای صنعت بانکداری کشور به ارمغان بیاورد. آن موقع ما می توانیم به همه زوایای این نوع بانکداری به شکل مناسبی نگاه کنیم.

معظمی ادامه داد: در شرایط کنونی که بانک مرکزی برای راه اندازی نخستین بانک مجازی مجوز ثبت صادر کرده و حتی سهام آن هم از ابتدا وارد بازار سرمایه شده است، منطق حکم می کند که بانک مرکزی کار راه اندازی نخستین بانک مجازی ایران را هم به سرانجام رسانده و سهامداران این بانک را از بلاتکلیفی دربیاورد.

وی خاطر نشان کرد: پیش از این، سهام و حق تقدم این بانک در بورس خرید و فروش می شد و خیلی از مردم سهام این بانک را خریده اند و تجربه نشان داده که مردم اصولا به نهادهای دولتی اعتماد می کنند و نام بانک مرکزی برای مردم دارای اعتبار خاصی است، درست مثل بورس که وقتی شرکتی را پذیرش می کند مردم می دانند که آن شرکت دارای حداقلهای لازم بوده است. از این رو نباید کاری کنیم که اعتماد عمومی مردم به نهادهای دولتی خدشه دار شود و به همین خاطر بانک مرکزی باید پاسخگوی اعتماد مردم باشد. البته قطعاً لازم است که بانک مرکزی نظارت دقیقی روی بانکها داشته باشد ولی به هر حال پرداختن به اصل موضوع، یعنی فعال شدن چنین بانکی که مردم در آن سهامدار هستند موضوع بسیار مهمی است.

این عضو شورای عالی بورس در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که این شورا به عنوان بالاترین مقام نظارتی بازار سرمایه چگونه از حقوق 3 هزار سهامدار بانک متوقف شده آرین حمایت می کند، گفت: سازمان و شورای بورس به طور جدی این موضوع را دنبال کرده و خواهد کرد اما تصمیم گیر نهایی در این خصوص بانک مرکزی است. البته ما در مذاکرات جدی خود با این نهاد تصمیم گیر در حوزه بازار پول و سرمایه بر لزوم تعیین تکلیف هر چه سریعتر بانک الکترونیکی آرین تاکید کرده و خواهیم کرد. خوشبختانه با توجه رایزنی های انجام شده، رئیس کل بانک مرکزی اخیراً به سهامداران بانک الکترونیکی آرین اطمینان خاطر داده اند که این بانک به زودی عملیاتی خواهد شد.

وی در پایان با اشاره به افزایش سرمایه بانک الکترونیکی آرین از 70 میلیارد تومان به 200 میلیارد تومان گفت: بررسی روند تاسیس این بانک نشان می دهد که تمام مراحل لازم از نظر حقوقی به درستی انجام شده و مانعی از این بابت برای شروع به کار بانک الکترونیکی آرین وجود ندارد.

بررسی ها از روند راه اندازی بانکهای مجازی در ایران حاکی از آن است که بانک مرکزی از سه سال پیش به تب و تاب راه اندازی بانکهای مجازی افتاد و این ایده را در دل بسته سیاستی- نظارتی سال 87 گنجاند.

در بسته مذکور برای اولین بار وعده راه اندازی دو بانک تمام الکترونیکی مطرح شده بود اما از آن جا که قوانین و مقررات نوشته شده ای برای فعالیت این شکل جدید از بانک ها وجود نداشت، بانک مرکزی در بسته سیاستی - نظارتی سال 88 به ایجاد زیرساخت قانونی به عنوان یک الزام قطعی برای تاسیس بانک های مجازی تاکید کرد.

ایده ایجاد بانکهای مجازی در شرایطی مطرح شده بود که سیستم بانکی کشور با شتاب بیشتری به سمت توسعه بانکداری الکترونیکی پیش می رفت. 

در دهه هشتاد، بانکها تا حدودی توانسته بودند با راه اندازی سیستمهای متمرکز و یکپارچه (Core Banking)، نصب گسترده خودپردازها و دستگاه های POS، صدور کارتهایبانکی و رشد چشمـگـیر تراکنـشهـا، فصل جـدیدی را در بانکداری ایران رقم بزنند و سیستم بانـکی کـشور را به سمت هر چـه بیـشتر الکترونیکـی شدن هـدایت کنند؛ از این رو شاید به تعبـیری بتوان گفت که نظام بانکی کشور آن قدر ظرفیت پیدا کرده بود که بتواند نسل جدیدی از خدمات بانکداری را به مردم ارایه دهد و جایی برای مطرح شدن موضوع بانکهای مجازی که جای خالی آنها احساس می شد، باقی بماند.

در همین حال، با روند رو به افزایش تقاضا برای ایجاد بانکهای مجازی و پیچیدگی فعالیت آنها، شورای پول و اعتبار از بانک مرکزی خواست تا تمامی قوانین و مقررات حوزه بانکداری الکترونیکی را در قالب یک بسته به این شورا ارایه دهد تا در کنار آن ضوابط موجود در این حوزه بررسی شده، قوانین پراکنده یکپارچه شده و نحوه تاسیس و فعالیت بانکهای مجازی از دل این قوانین استخراج شود. اما در نیمه دوم سال 89 با توجه به ازدحام کاری شورای پول و اعتبار و سرگرم بودن اعضای این شورا به موضوعاتی چون هدفمند کردن یارانه ها، این بسته قانونی دیر به آن شورا ارایه شد.

در این فاصله، بانک مرکزی براساس تصویب اساسنامه بانک الکترونیکی آرین در شورای پول و اعتبار، صرفاً مجوز پذیره نویسی و ثبت بانک الکترونیکی آرین با سرمایه 70 میلیارد تومان را صادر ولی از ارائه مجوز شروع فعالیت به آن خودداری کرد و هم زمان از دادن هرگونه مجوز به متقاضیان دیگر خودداری و بررسی درخواستها برای ارایه مجوز به بانکهای مجازی و تصویب اساسنامه آنها را موکول به تصویب نهایی آئین نامه تاسیس و فعالیت بانکهای مجازی در شورای پول و اعتبار کرد.

این بسته قانونی بالاخره اواخر سال گذشته به شورای پول و اعتبار ارسال شد و پس از چند ماه انتظار، این آئن نامه در خرداد ماه امسال پس از تصویب ابلاغ شد. در نهایت از میان 6 متقاضی دریافت مجوز از بانک مرکزی، بانک الکترونیکی آرین توانست تا مرحله راه اندازی و ثبت سرمایه 200 میلیارد تومانی پیش برود.