نسل کشی در کردستان عراق

خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: این کتاب ادامه کاری دیگر از مایکل جی . کلی در مورد پرونده نسل کشی اسلوبودان میلوسویچ و صدام حسین، چاپ انتشارات پیتر لانگ در سال 2005 است که در آن اثر، به تاریخچه نسل کشی از زمان‌های باستان و علی‌الخصوص به این جنایت به عنوان مسئله­ای بین‌المللی در عصر مدرن پرداخته است.

سپس به موضوع محاکمه میلوسویچ و صدام حسین به عنوان سران دو رژیم در جایگاه متهم در دادگاه اشاره کرده است، اما این مرگ بود که اجازه خاتمه دادرسی در مورد این دو نفر در رابطه با اتهام نسل کشی را نداد.

در کتاب حاضر جنایات غیرقابل وصف صدام حسین علیه کردها مورد بررسی قرار می­گیرد. روند محاکمه صدام در دیوان عالی عراق درباره با پرونده مختومه دجیل و دادرسی ناتمام در مورد پرونده کشتار کردها در چند عملیات به نام انفال نیز موضوع دیگر این کتاب است.

این کتاب اما صرفاً روزشمار و تاریخچه محاکمه صدام نیست، بلکه پژوهشی است که انگیزه­های درونی و ژرفای بشری را که در قالب یک حاکم جاه طلب تبلور یافته است، درمی­نوردد و به درون جامعه­ای با تنوع قومی و مذهبی فراوان نفوذ می­کند؛ جامعه­ای که بر ذخایر عظیم نفتی سوار است اما در پر تنش­ترین منطقه جهان  قرار دارد.

کتاب حاضر یک رساله نیست. نگارنده بسیاری از موارد ذکر منبع را حذف کرده و تنها به یک کتابنامه کلی در آخر اثر اکتفا کرده است. این اثر به موضوعاتی مانند غیرقانونی بودن حمله امریکا به عراق و شبهه برانگیز بودن مشروعیت دادگاه تحت نظارت حاکمیت ائتلاف نیروهای خارجی تنها اشاره­ای مختصر داشته و مجال مفصل گویی در این باب نیافته است.

فصل اول کتاب به صدام حسین و زمینه­های نسل­کشی می‌پردازد. فصل دوم هم به نسل­کشی کردها با اشاره به عملیات­های انفال (عملیات­های اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم، ششم، هفتم و آخر انفال) پس لرزه­های انفال، بمباران شیمیایی حلبچه و تاثیرات بلندمدت بمباران حلبچه بر بازماندگان آن اشاره می‌کند تا در فصل سوم به دو جنگ خلیج فارس بپردازد. در این فصل جنگ 1991 و اشغال کویت، اختلافات درونی کردها و جنگ عراق (2003) می‌پردازد.

همچنین فصل چهارم به محاکمه صدام حسین می­پردازد که درباره تشکیل دیوان عالی عراق، پرونده دجیل، پرونده انفال و اعدام صدام، روند محاکمه، واکنش ­به اعدام صدام، آیا اعدام صدام به خاطر کشتار دجیل بیانگر ضعف رهبران کرد بوده است؟ کار ناتمام؛ آیا اعدام صدام تنها عدالت در حق شیعیان بود؟،اعدام صدام بدون اتمام دادرسی پرونده انفال و محاکمه پس از مرگ، صحبت کند.

فصل پنجم هم به نتیجه­گیری می­پردازد و در پایان کتاب هم پی‌نوشت‌ها، ضمائم، ضمیمه الف، ضمیمه ب، کتابنامه، تصاویر و نمایه آمده است.

کتاب 167 صفحه‌ای «نسل کشی در کردستان عراق» (صدام حسین و یک محاکمه ناتمام) نوشته مایکل جی کلی با ترجمه سربس نظری با شمارگان 1000 نسخه و قیمت 3300 تومان به تازگی از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.