طرح احداث هزار سرویس بهداشتی بین‌راهی در راه ماند

به گزارش خبرنگار مهر، اواخر اسفند سال 86 بود که اسفندیار رحیم مشایی، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی در مراسم " افتتاح طرح امدادگران خودرو در نوروز 87" وعده داد که تا پیش از سال 90 یک سرویس بهداشتی در فواصل 25 کیلومتری جاده های کشور ساخته می شود.

30 میلیارد تومان برای ساخت هزار مجتمع بین راهی اختصاص یافته بود

همان زمان وظیفه ساخت سرویس های بهداشتی بین راهی که در اصل بر عهده وزارت راه و ترابری بود در قالب مجتمع خدماتی ـ بهداشتی بین راهی به شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی وابسته به این سازمان واگذار شد تا احداث این پروژه ها چهار ساله انجام شود. بنابراین 30 میلیارد تومان برای ساخت هزار مجتمع بین راهی از متمم بودجه اختصاص یافت.

حتی در همان زمان بسیاری از سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری در این پروژه ابراز تمایل کردند از جمله شرکت اسپانیایی "معماران گینجر و بونو" که طرح خود را در اردیبهشت ماه 87 برای ساخت هزار مجموعه سرویس بهداشتی ظرف 8 ماه در نشستی با حضور مشایی، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی تشریح کرد.

خوزه بایاری مدیر بخش خاورمیانه شرکت اسپانیایی در این برنامه گفته بود: مجتمع بین راهی با محصولات پیش ساخته سیمانی بسته به نوع آب و هوا متفاوت است به طوری که در مناطق گرمسیر از منسوجات و پارچه استفاده خواهد شد.

به گفته او، هزار مجتمع خدماتی بین راهی در متراژ 260 متر ساخته می شود که 180 متر آن به احداث سوپر مارکت و فروشگاه غذای آماده و 70 متر برای سیاخت سرویس بهداشتی و نمازخانه اختصاص خواهد یافت.

مهدی جهانگیری مدیر شرکت توسعه ایران گردی و جهان گردی که در این مراسم حضور داشت مسئول همکاری با این شرکت خارجی شد.

بعدها وی به معاونت سرمایه گذاری سازمان میراث فرهنگی منصوب شد و در آبان سال 88 در پی اعتراض‌های گسترده نسبت به برگزاری مراسم حمل قرآن توسط زنان دف‌نواز در همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در گردشگری ایران، از این سمت استعفا داد و جای او را بهنام جو گرفت اما بنا به دلایل مختلف طرح احداث مجتمع ها نیز معلق ماند. یکی از این دلایل سنگ اندازی بانک ها در ارائه وام به سرمایه گذاران مجتمع ها بود چرا که از نگاه کارشناسان بانک این طرح توجیه اقتصادی نداشت.

از سوی دیگر شرکت سرمایه گذاری میراث فرهنگی با نام سمگا به مدیریت مهدی جهانگیری افتتاح شد و یکی از شرکتهای زیر مجموعه خود را با نام پارس زیگورات موظف به پیگیری این طرح کرد و مدیرعامل آن نیز معاون سابق سرمایه گذاری سازمان راهداری و حمل و نقل شد.

ارائه دهندگان تسهیلات به سرمایه گذاران دبه کردند!

اما این بار نیز ارائه دهندگان تسهیلات به سرمایه گذاران احداث مجتمع های بین راهی، عنوان کردند که اجرای این طرح بر عهده سازمان راهداری است نه میراث فرهنگی! اعلام خصوصی بودن این شرکت و پیگیری های مدیران آن نیز نتیجه ای در بر نداشت تا اینکه مدیرعامل شرکت پارس زیگورات با روابطی که در سازمانها به خصوص سازمان راهداری داشت توانست 10 پروژه را راه اندازی کند.

در همین رابطه محمد حسن پور، مدیرعامل مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی ( پارس زیگورات ) و معاون سابق سرمایه گذاری سازمان راهداری و حمل و نقل به خبرنگار مهر گفت: تمرکز نداشتن تصمیم گیری در یک دستگاه واحد، به این معنا که بیش از 21 ارگان و دستگاه مرتبط و غیر مرتبط دولتی در این خصوص اعلام نظر می کنند، تحقق نیافتن اهداف تأمین مالی توسط سیستم بانکی و تعهدات قانونی ارگانهای مربوط و پرداخت نکردن وام بانکی بیشتر سرمایه گذاران این مجموعه ها را در مراحل مختلف دچار بحران جدی کرده است.

حسن پور ادامه داد: از سال 83 تا تا87 کمیته ای تشکیل شد که وظیفه آن تسهیل دریافت مجوز ساخت مجتمع های مذکور بود و همه دستگاههای مرتبط با آن پروژه، نماینده ای در این کمیته داشتند. به این ترتیب مشکلات یک سرمایه گذار با کمیته ای که با آن در ارتباط بود پیگیری می شد ولی به نظر می رسد اکنون فعالیتهای این کمیته عملیاتی نیست.

حسن پور امیدوار بود تا پایان سال 1390 به شرط تامین منابع مالی توسط بانک 50 درصد کارهای تحویل این پروژه ها انجام شده باشد اما اکنون تنها عملیات اجرایی تنها 6 پروژه بین راهی شروع شده است.

خاطره مشایی همچنان واقعیت دارد!

به نظر می رسد تا وقتی ارگانهای تصمیم گیرنده در حوزه های حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی متمرکز نباشند مشکلات سرمایه گذاران نیز حل نمی شود و مجتمع های بین راهی نیز ساخته نخواهد شد.

اکنون اگر چه روند ساخت مجتمع های بین راهی در کشور حرکتی لاکپشتی دارند اما به قول مدیر عامل مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی پارس زیگورات باید بیش از نیم قرن دیگر زمان بگذرد تا این کمبودها جبران شود.

بنابراین همان خاطره رحیم مشایی از حضور توریست‌های خارجی در مجموعه تخت جمشید بازهم تکرار می شود که گفت: در مجموعه تاریخی تخت جمشید در حالی که راهنمای تور با شور و هیجان درباره وطن پرستی ایرانیان و معماری شگرف تخت جمشید توضیح می‌داد توریست های خارجی غافل از اینکه اصلا سرویس بهداشتی در این محدوده وجود ندارد، برای تمام شدن توضیحات راهنما این پا و آن پا می‌کردند!