خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و ادب: دوران هخامنشیان دورانی ویژه و سرنوشت‌ساز در تاریخ جهان، و عصر ظهور نخستین دولت فراگیر ایرانی است، دورانی که به خاطر متحد شدن تمام اقوام و قلمروهای فرهنگی ایران‌زمین و تاسیس دولتی یک‌پارچه که به سرعت ابعادی جهانی به خود گرفت، شهرت دارد. هرچند درباره شکوه هخامنشیان و عظمت سیاسی‌شان سخن بسیار است، اما درباره دستاوردهای ایشان در زمینه تمدن و فرهنگ، پژوهش‌های اندکی انجام شده است.
تمرکز قدرت سیاسی در ایران‌زمین و ظهور نخستین دولت جهانی، بی‌شک با پیکربندی و زایش نوع جدیدی از سوژه همراه بوده است که می‌توان آن را به پیروی از رهبران نظام هخامنشی «منِ پارسی» نامید. منِ پارسی، نخستین شکل از انسانی ایرانی است که با خودآگاهی تاریخی و رمزگذاری‌ای درون‌زاد بر صحنه اسناد تاریخی پدیدار می‌شود. چنین می‌نماید که کوروش بنیانگذار و داریوش نظریه‌پرداز و سازمان‌دهنده اصلی این هویت ایرانی آغازین باشد.
چگونگی تعریف و رمزگذاری این منِ نوساخته، شیوه چفت و بست شدن‌اش با نهادهای اقتصادی و سیاسی، زمینه دینی و بافت معنایی پشتیبان آن، و الگوهای بازنمایی آن در آثار هنری، موضوع اصلی این کتاب است. داریوش دادگر یکی از کتاب‌های مجموعه تمدن ایرانی است و به همراه کتاب‌های تاریخ کوروش هخامنشی و اسطوره معجزه یونانی، دوره‌ای سه جلدی مربوط به عصر هخامنشی را تشکیل می‌دهد.
پس از پیش‌درآمد، بخش ابتدایی کتاب درآمدی بر تاریخ هخامنشیان است که شامل دو گفتار نسخت و دوم است. در گفتار اول این فصل، دگردیسی اقوام و در گفتار دوم، کوروش و نخستین دولت جهانی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. فصل دوم کتاب با موضوع وارثان کوروش، شامل 3 گفتار است که به ترتیب درباره دو شخصیت کمبوجیه، بردیا و در نهایت بستر جغرافیایی دولت هخامنشی است. عصر داریوش در سومین فصل کتاب تحلیل شده است و فراز آمدن داریوش بزرگ و شرحی بر بزرگ‌ترین جنگ تاریخ باستان، دو گفتار تشکیل‌دهنده این فصل کتاب هستند.
چهارمین بخش از کتاب «داریوش دادگر» ساخت اجتماعی شاهنشاهی هخامنشیان را توصیف و تشریح می‌کند و داریوش و بازآفرینی نظام حقوقی و همچنین سیاست اقتصادی هخامنشیان را بررسی می‌کند. داریوش و معماری هویت ایرانی، موضوع مورد بحث فصل پنجم کتاب است. «بوم، مردم، شادی»، «آریایی‌ها، ایرانی‌ها و کشور ایران»، «نیزه پارسی و کمان پارتی»، «مفهوم دروغ در ایران باستان» و «انگاره و خودانگاره پارسیان» هم از موضوعات و گفتارهای این فصل کتاب هستند. دین موضوع بعدی است که در این کتاب بررسی شده است. فصل ششم کتاب به دین هخامنشیان اختصاص دارد. دین زرتشتی و دینی که کوروش بزرگ به آن اعتقاد داشته از موضوعات مورد بحث این فصل هستند. همچنین دین در عصر داریوش بزرگ، ظهور دین بودا و حاشیه‌نشینی و طرد لذت از دیگر عناوین اصلی این فصل هستند.
فصل هفتم کتاب، نقدی بر میراث‌خوران است که اسطوره زوال پارسیان و هنر هخامنشی از موضوعات مطرح شده در آن هستند. پی‌نوشت و کتاب‌نامه بخش‌های بعدی کتاب هستند که در پی فصل هفتم می‌آیند.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
گذشته از این تفاوت‌ها، قبایل ایرانی‌زبان که زرتشتی نبودند به دینی چندخدایی شبیه به دیگران باور داشتند و به همین دلیل هم وام‌گیری‌هایی گسترده در میان آیین‌ها رواج داشته و به همانند‌سازی‌هایی میان خدایان اقوام گوناگون دست می‌یافته‌اند. گزارش‌هایی از این دین ایرانی غیرزرتشتی در آثار یونانی‌ها باقی مانده است.
در بخش دیگری از این کتاب می‌خوانیم:
اما آنچه در رمزپردازی فروهر اهورامزدا بسیار اهمیت دارد، تفاوت‌های آن با آشور است. اهورامزدا، برخلاف آشور کمان در دست ندارد و به جای آن همواره حلقه‌ای در دست گرفته است. این حلقه چنان که در نوشتار اسطوره‌شناسانه‌ام در موردش بحث کرده‌ام، نشانه پیمان و عهد بستن بوده و از حلقه زر یا سیمی گرفته شده که شاهان باستانی هنگام بخشیدن تیول به سرداران و پهلوانان‌شان می‌دادند و ایشان نیز آن را هم چون زیوری دور گردن خود می‌آویختند و این همان است که در دوران اسلامی به «طوق و یاره» تبدیل شده است.
کتاب «داریوش دادگر» با 856 صفحه و شمارگان 2 هزار نسخه منتشر شده است.
نظر شما