تفسیر سوره حمد امام مانیفست جمهوری اسلامی/ نکاتی از صفات امام

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر قاسم کاکایی، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد شخصیت عرفانی حضرت امام(ره) گفت: متأسفانه چهره عرفانی امام(ره) در برابر چهره سیاسی مغفول مانده و شاید خود ما هم به این مغفول ماندن کمک کرده باشیم؛ یعنی نه تنها در سطح بین‌المللی کمتر به این چهره پرداخته شده است. ما هم بیشتر ابعاد سیاسی ایشان را چه در مراسم و مناسبت‌های مختلف و در سالگردها مطرح کردیم.

وی افزود: تفسیر سوره حمد حضرت امام(ره) مانیفست جمهوری اسلامی است، یعنی ایشان در همان ماه‌های اول انقلاب هدف‌شان از انقلاب را ایجاد حکومت بیان کردند. ایشان فرمودند: اصولا حکومت یک ابزار است و ما حکومت را غیر از این نمی‌خواهیم که ابزاری در مسیر ساختن انسان و آدم‌سازی باشد و اینکه انسان را به قرب الهی برساند.

این محقق و عرفان پژوه در ادامه سخنانش اظهار داشت: امام(ره) مبین و معرف عرفان ناب شیعی در سطح جامعه و دنیا بودند؛ یعنی ایشان دین و عرفان آن هم دینی را که مذهب تشیع است را با انسان گره زدند. ادعیه‌ای که از ائمه(ع) به ما رسیده مانند شرح دعای سحر، شرح مناجات شعبانیه و ... دست‌مایه بحث‌های عرفانی حضرت امام(ره) هست.

وی به صفت نظم امام(ره) اشاره کرد و گفت: کسی که متصف به صفات الهی شود این گونه خواهد شد. یکی از صفات خداوند، عدل و اسم خداوند عادل است. عدل به معنای قرار دادن هر چیزی در جای خود است «وضع شیء فی موضعه» صرف عدل تشریعی هم مطرح نیست، بلکه عدل تکوینی هم مطرح است. هر دوی اینها به خداوند مربوط می‌شود کسی که عارف و به صفت الهی عدل متصف شده باشد این صفت باعث می‌شود که حق هیچ چیزی را نادیده نگیرد.

 کاکایی با بیان اینکه از مسائلی که حق محسوب می‌شود زمان، مکان، وقت، حقوق افراد و ... است، گفت: یعنی اگر کسی حق فردی را تضییع کند چون حق اسم خداست یعنی خدا را نادیده گرفته است. اگر قولی می‌دهد حق ایجاد می‌شود و چون حق مطلق خداست آن فردی که حق مطلق را رعایت می‌کند حق فردی را که به او قول داده و یا زمانی را تعیین کرده برای انجام کاری آن حق را رعایت می‌‌کند حقوق اجتماع، حقوق فرزند، حقوق خانواده، حقوق دوستان، و ... اگر تمام حقوق را رعایت کردیم به فرد منظمی تبدیل می‌شویم.

وی با تأکید بر اینکه امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «اوصیکم بتقوی الله و نظم أمرکم»، بیان کرد: اینکه انسان منظم باشد و رعایت حقوق را کند ناشی از صفت الهی عدل است که حضرت امام(ره) این را در اوج داشتنند و حق خود انسان بر انسان، حق الله و ... این رعایت حقوق بود که امام(ره) را منظم می‌کرد؛ به طوری که برخی می‌گفتند که ما ساعت خودمان را با کارهای امام(ره) تنظیم می‌کردیم، لذا نظم امام(ره) واقعا الگو هست برای همه ما چه در مسأله عبادت، چه در مسائل دنیا و آخرت، چون همه جا منزل یار است، یعنی همه جا خدا را دیدن و همه جا حضور خدا را حس کردن و در هر مجلسی این دیدگاه را رعایت کردن باعث می‌شود که یک عارف منظم شود.