ساخت سريال با شخصيت هاي جاهل و لومپن حاصل رويكرد تلويزيون نيست

مهران رسام، تهيه كننده مجموعه تلويزيوني " سايه آفتاب " در گفت و گوي اختصاصي با خبرنگار تلويزيوني " مهر " راجع به چگونگي ساخت اين سريال گفت:  طرح اين سريال به وسيله سعيد رحماني نوشته شده بود كه ما آن را اوايل امسالبه تلويزيون ارايه كرده بوديم . پس از اينكه مورد موافقت واقع شد،  به دنبال بستن قرارداد با يك كارگردان براي ساخت اين اثر بوديم كه در نهايت با محمد رضا آهنج به توافق رسيديم. البته قرار بود سريال را براي پخش در ماه مبارك رمضان در 30 قسمت ارايه كنيم. اما به اين دليل كه شبكه براي ساخت مجموعه ديگري اقدام كرد، ساخت اين سريال به تعويق افتاد. در طول نگارش فيلمنامه و ساخت سريال هم تمامي سعي خود را معطوف كرده بوديم كه كاري خوب و با كيفيت ارايه كنيم.
وي درباره اينكه از نتيجه كار تا چه اندازه رضايت دارد، اظهار داشت: من از نتيجه نهايي كار رضاي هستم. البته به اين مساله هم بايد اشاره كنم كه اين مجموعه همانند تمامي آثار تلويزيوني و سينمايي از كم و كاستي هاي برخوردار است، اما تمامي تلاش گروه سازنده بر اين مبني قرار داشت كه بتوانيم اثر درخور توجه و شايسته اي ارايه كنيم. نظر نهايي را بايد منتقدان و بينندگان بدهند.

رسام در پاسخ به اينكه طي چند ماه اخير به نظر مي رسد تلويزيون رويكردي نسبت به شخصيت هايي لمپن و افراد لوطي مسلك پيدا كرده است كه البته طي اين مجموعه ها بر خوب بودن اين افراد هم تاكيد مي شود، اظهار داشت:  اين مساله حاصل رويكرد و برنامه ريزي سازمان صدا و سيما يا شبكه هاي تلويزيوني نيست. بلكه مساله اينجا است كه نويسندگان و برنامه سازان تلويزيوني وقتي مشاهده مي كنند كه يك برنامه با استفاده از فضا و شخصيت هاي داستاني مشخصي موفق بوده است و توانسته به خوبي با مخاطب ارتباط برقرار كنند، ناخواسته به آن سمت گرايش پيدا مي كنند و به ساخت گونه اي خاص از آثار دست مي زنند. اين نوع موضوع ها هم دوره خاص خود را دارد كه پس از مدتي سپري مي شود و شكل كارهاي تغيير مي كند.
اين تهيه كننده تاكيد كرد:  زماني هم كه ما مجموعه تلويزيوني " همسران " را ارايه كرديم، توليد كنندگان تلويزيون به سمت استفاده از اين نوع ساختار تمايل پيدا كردند و در دوره اي خاص بيشتر سريال ها با همين سبك و سياق ساخته شد. اما به طور كلي دليل اصلي رويكرد كلي برنامه سازان به سمت ارايه اين نوع آثار بيش از همه به جذب مخاطب بر مي گردد. البته در مجموعه " سايه آفتاب " نيز از ابتدا قرار نبود كه ما به اين سمت برويم. اما در ادامه كار و بازنويسي فيلمنامه شكل كار به خصوص به خاطر استفاده از فضاي تهران قديم به اين سمت گرايش پيدا كرد.
وي در پاسخ به اينكه استفاده از افراد لمپن كه نوعي خاص از كلام و فرهنگ را  دارند بدآموزي و بازگشت به تجربيات ناموفق گذشته را به دنيال ندارد ؟ گفت : ما در اين سريال يك تعداد شخصيت هاي منفي داشتيم كه از ميان لمپن ها و افراد غير موجه اجتماع انتخاب كرده بوديم و بر روي نامناسب بودن نوع رفتار و عمل آنها نيز تاكيد زيادي داشتيم. از طرف ديگر، ما براي اينكه بتوانيم تحول يك شخصيت را نشان بدهيم ، ابتدا بايد نكات منفي و اشتباه هاي وي در زمينه افكار و رفتار را يادآور مي شديم و سپس به تغيير آنها اقدام مي كرديم. اين مساله هم نيازمند مقدمه چيني و ايجاد يك روند مشخص و منطقي است كه يك شخصيت از شرايط بد رفتاري به وضعيت خوب و مناسب برسد.
تهيه كننده مجموعه " سايه آفتاب " همچنين تاكيد كرد:  هر شخصيتي براي خود از ويژگي هايي مانند نوع رفتار و صحبت كردن، لباس پوشيدن و ساير مختصات برخوردار است كه شكل ظاهري و بيروني كاركتر را تشكيل مي دهد. ما به هيچ وجه قصد تبليغ رفتار يا گفتار اين افراد را نداريم. بلكه برعكس تلاش كرده ايم نكات منفي اين گونه افراد را نشان بدهيم. به همين خاطر هم از ميان تمامي اين افراد به اصطلاح لمپن، فقط يكي راه صحيح زندگي را پيدا مي كند و بقيه همچنان در گمراهي خود مي مانند. نكته ديگر اينكه در ادامه داستان يك سري از گره ها باز مي شود كه همين مساله شخصيت افراد مختلف قصه را بيشتر نمايان مي كند. همچنين بايد تاكيد كنم كه قصد از همه اين قصه پردازي ها و ارايه شخصيت هاي مختلف ايجاد شرايطي  جذاب براي مخاطب و اشاره به اخلاق گرايي، توجه به نكات مثبت انساني و به طور كلي توجه دادن بيننده براي تمايل يافتن به سمت مسايل خوب و پسنديده است. حتي ما در اين اثر سعي كرديم برخي از مفاهيم و تعاليم مذهبي را بگنجانيم تا غناي مفهومي اثر هم ارتقا پيدا كند.

رسام، درباره فعاليت هايي كه صورت گرفته است تا اين اثر از بازي هاي خوب بازيگران و طراحي خوب صحنه بدون آنكه صحنه هاي مربوط به تهران قديم را در شهرك سينمايي بگيرند، توضيح داد:  ما در بازنويسي براي يافتن محله هاي مناسب براي تصويربرداري خيلي گشتيم و حتي برخي از لوكيشن ها را تغيير داديم. همين مساله هم باعث شد ما ابتدا بخش هاي مربوط به زمان حال را بگيريم و سپس به سراغ بخش هاي تاريخي اثر برويم.  البته اگر بودجه و زمان بيشتري در اختيارمان بود در ارايه داستان موفق تر عمل مي كرديم.
وي ادامه داد:  دوره زماني كه ما قصد به تصوير كشيدن آن را داشتيم، حجم زيادي از سياهي لشكر و آكسسوار بسيار سنگين صحنه بود كه ما براي واقع نمايي هر چه بيشتر داستان آن را انجام داديم. ما به ريزه كاري هايي بسيار توجه كرديم. براي نمونه پيراهن تك تك بازيگران را دوختيم. براي اينكه شكل لباس ها با دوره تاريخي هماهنگي زيادي داشته باشد. در مورد لوكيشن ها هم به سراغ جاهايي رفتيم كه تصوير خوبي در داستان داشته باشد و به هيچ وجه شرايط سريال را بر هم نزند.
اين تهيه كننده در پاسخ به اينكه ريتم داستان در برخي از مواقع كُند است و به كيفيت قصه لطمه مي زند، يادآور شد:  شايد علت اصلي به خود من بر مي گردد. چون چيزي كه در حال حاضر پخش مي شود با آنچه كه ما در نظر داشتيم تفاوت هايي دارد. از طرف ديگر، شلوغي كه در صحنه هاي توليد سريال به وجود آمد تا حدودي تمركز را از ما گرفته بود. چون هم مديران شبكه و هم دست اندركاران توليد اين سريال به شدت بر روي بالابردن كيفيت تاكيد داشتند. براي اينكه بتوانيم ريتم تندتري به اثر بدهيم، ما حتي خيلي از صحنه هايي را كه ضبط كرده بوديم را استفاده نكرديم و برخي از صحنه ها را هم به اصطلاح كوتاه كرديم. در زمان مونتاژ اين حساسيت به اوج خود رسيد. اما مساله اينجاست كه در برخي از جاها داستان شرايط لازم را به وجود نمي آورد و به اصطلاح راه نمي داد تا ريتم سريع تري را اعمال كنيم. وگرنه به هيچ وجه قصد پر كردن زمان نبود و براي تمامي ما مهمترين نكته توجه به كيفيت اثر بوده است. 

لازم به ذكر است داستان مجموعه تلويزيوني " سايه آفتاب " درباره زندگي جواني به نام علي است كه علاقه زيادي براي ازدواج با دختري به نام الهام از خود نشان مي دهد. اين جوان تمامي اهتمام و تلاش خود را براي مهيا كردن شرايط اين امر به كار مي گيرد. اما دوست صميمي وي كه برادر الهام نيز محسوب مي شود و در ابتدا رابطه خوبي با علي داشته است، با او از درمخالفت برمي آيد و همين مساله اتفاقاتي را رقم مي زند كه درونمايه اصلي سريال را تشكيل مي دهد.
در اين مجموعه  كه قرار است در قالب 26 قسمت 45 دقيقه اي توليد شود؛  پژمان بازغي، مجيد مظفري، يوسف تيموري، حامد بهداد، آهو خردمند، آناهيتا نعمتي، چنگيز وثوقي، عنايت بخشي، رضا سعيدي ، رضا بنفشه خواه، مهوش وقاري، فرشيد زارعي، محسن نبوي، شيوا بلوريان، سمانه معلمي، محمود بنفشه خواه، آتش تقي پور، فاطمه طاهري، سيد جواد هاشمي ، رزيتا غفاري و صديقه كيانفر به ايفاي نقش مي پردازند.
همچنين سيد سعيد رحماني متن اين اثر را به نگارش درآورده و علي اصغر محمد زاده مدير تصويربرداري مجموعه است. طراحي صحنه و لباس برعهده آنيتا جواهرچي قرار دارد و تدوين و صداگذاري به وسيله حسين احمدي انجام شده و ساخت موسيقي را فردين خلعتبري عهده دار بوده است.
اتلويزيوني " گذر زندگي "ين سريال محصول گروه فيلم و سريال شبكه سه سيما است.