ابن الوقت بودن لازمه موفقیت/ داستان راننده ای که فیلمنامه نویس شد

دکتر"احدفرامرز قراملکی" درمورد آسیب‎های گذراندن وقت به بیهودگی و بطالت به خبرنگار مهر گفت: با این مقدمه شروع می‎کنم که محمدبن زکریای رازی درکتاب "طب روحانی" که کتابی در زمینه اخلاق است می‎نویسد: بحث‎های اخلاقی من به درد گروهی که کوچکترین ارزش و اهمیت برای خود قائل نیستند نمی‎خورد. این مقدمه می‏خواهد بگوید که بنیان تعامل اخلاقی من با دیگران تعامل اخلاقی من با خودم است. کسی که خود را مهم و دارای ارزش و اهمیت می‎خواند طبیعتا شفقت برخود دارد کسی که شفقت برخود دارد فرصت‎ها را غنیمت می‎شمارد و مهم‎ترین فرصت زمانی است که در اختیار او است.

وی افزود: بحث زمان به عنوان یک سرمایه نامرئی و منشأ سرمایه‏های مرئی تلقی می‏شود. از دست دادن فرصت‎ها، فردا فردا گفتن و کارها را به فردا انداختن عبارت است از دست دادن سرمایه نامرئی. مولوی می‎گوید صوفی ابن الوقت باشد ای رفیق/ نیست فرداگفتن شرط طریق. مولوی معتقد است که صوفی هوشمند امروز را به خاطر فردا ازدست نمی‎دهد و کارها را برای فردا نمی‎گذارد.

مدیرگروه اخلاق حرفه‏ای دانشگاه تهران تصریح کرد: یکی از ویژگی‎های مدیریت بر خود مدیریت زمان است. مفهوم مدیریت زمان امروز تحلیلی دقیق‎‏تر وعمیق‎تریافته که به نام مدیریت روزانه تعریف شده است. اگر بتوانیم مدیریت روزانه داشته باشیم که هرروز با برنامه‏ای تعریف شده به محاسبه آغاز تاپایان روز بپردازیم در این صورت از زمان استفاده بهینه کرده‏ایم. بدلایلی که بیشتر به اخلاق سازمانی برمی‎گردد بویژه در قشری از جامعه، کارگریزی، اهمال، فرصت‎ها را ازدست دادن به صورت یک عادت درآمده، ولی یادمان باشد کسی که به فرصت‏ها و زمانش اهمیت نمی‎دهد به خودش اهمیت نمی‏دهد.

این محقق و پژوهشگر حوزه اخلاق ادامه داد: ازدست دادن زمان به عنوان ازدست دادن منشأ خیرات و برکات تلقی می‎شود. بین حسرت‏هایی که خورده‎ایم و می‎خوریم و وقت‏هایی که ازدست داده‏ایم نسبت مستقیمی وجود دارد. امروز بازار فردا است اگر امروز نتوانیم به خوبی از زمان استفاده کنیم فردا را از دست خواهیم داد و فردا را که از دست دهیم درواقع سرنوشت خود را رقم زده‏ایم. موفقیت شانس نیست یک انتخاب است، انتخابی که بر اساس آن تک تک ثانیه‎ها برای فرد اهمیت می‎یابد. در آیات و روایات و آموزه‎های اسلامی اغتنام از فرصت و توجه به زمان اهمیت زیادی داده شده است.

قراملکی درمورد اینکه از نظر اسلام یک مسلمان باید چگونه وقت خود را بگذراند هم یادآورشد: از نظر آموزه‏های اسلامی تمام زمان‏هایی که به ما داده شده مورد محاسبه قرار خواهد گرفت و باید بدانیم که قبل از آن که دیگران به محاسبه ما می‎پردازند باید خودمان به محاسبه خودمان بپردازیم. بنابراین در آموزه‏های اسلامی تک تک ثانیه‏هایی که در اختیار داریم مورد بازخواست قرار خواهند گرفت.

وی افزود: همانگونه که در رفتار ارتباط درون شخصی توصیه می‎کنیم که فرد به زمان خود اهمیت بدهد و از فرصت‏هایش با برنامه‏ریزی بهره‏مند شود همانطور هم به سازمانهای کسب و کار توصیه می‎کنم که وقت و زمان مشتری و ارباب رجوع را اسراف نکنند. سازمان‏ها به دلیل صرفه جویی مالی کارمند کمتری به کار می‎گیرند که تلف کردن و اسراف وقت مردم غیر شرعی و مورد بازخواست خداوند قرار می‎گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران چگونگی برنامه ریزی در زندگی را تشریح کرد و گفت: امروز بحث اغتنام فرصت تبدیل به مدیریت روزانه شده و مدیریت روزانه عبارت است از برنامه ریزی واقع‏بینانه در مورد زمانی که در اختیار داریم. برنامه ریزی طراحی‏اش نباید با نگاه‏های سهل انگارانه همراه باشد بلکه با واقع‏نگری با تناسب باتوان فرد باید صورت گیرد. درپایان روز به عنوان مصداق محاسبه وقت زمان خود را مطابق آن برنامه محاسبه کنیم. اگر برنامه کامل اجرا نشد و زمان‏های سوخته داریم باید مداقه کنیم ببینیم آیا برنامه ما اساسا واقع‏بینانه نبوده یا بی توجهی و اهمال کرده‏ایم.

قراملکی یادآورشد: در آیات و روایات داریم که ساعات خود را به عبادت، کار، استراحت تخصیص دهیم انسان توان و فرصت زیاد دارد آنچه که مانع پیشرفت انسان می‎شود استفاده بهینه نکردن از زمان‏های است که دارد. دربرنامه‏ریزی برای زمانمان باید تعریف داشته باشیم یعنی با این زمان‏هایی که در دست داریم چکار می‎خواهیم بکنیم. استفاده بهینه درچارچوب آن تعریف است. ممکن است در روز سه ساعت مطالعه در برنامه‏ام باشد اما مطالعه کیفیت‎های مختلفی دارد. استفاده بهینه از وقت برای مطالعه نیازمند روشهای دقیق مطالعه است. پس دو توصیه می‎کنم یک تعریفی برای تمام ساعات شبانه روز ارائه دهیم و دوم بهینه درچارچوب آن تعریف عمل کنیم.

مدیرگروه اخلاق حرفه‏ای دانشگاه تهران اذعان داشت: وقت‏های تعریف نشده و بی هدف ما وقت‎های بزرگی است که در آن کارهای بزرگی می‏شود انجام داد. باید ساعاتمان هدفمند باشد حتی تفریحات، از خودمان بپرسیم چه می‏خواهیم بکنیم و آن‏گاه درپایان روز یا هفته یا ماه از خودمان بپرسیم که چه کاری انجام داده‏ایم.

قراملکی با این خاطره به سخنانش پایان داد: در صحبت با یک راننده آژانس متوجه شدم که بد آورده قبلا راننده ترانزیت بوده و الان دلخور است به او گفتم ساعاتی از زمانت را به مرور خاطرات ترانزیتی‏ات با استفاده از عکس‏ها و فیلمهای که داری بپرداز و آنها را بنویس. او شاداب شد ، گفتم نوشته‏هایت شاید منجربه ارائه یک اخلاق رانندگی ترانزیت بشود. دنبال این کار رفت. نوشته‏هایش منجر به نوشتن فیلنامه و ارتقای شغلی‎اش شد. برکتی در اوقات وجود دارد که اگر مورد توجه قرار بگیرد زمینه ارتقای شغلی خود و ارتقای فرهنگی جامعه خواهد شد.