میدان تاریخی کرمان در هاله ای از دود و هیاهو/ طرحهایی که مسکوت ماند

به گزارش خبرنگار مهر، میدان ارگ کرمان شاید جزو محدود میدانهای تاریخی کشور باشد که با وجود پتانسیلهای بالقوه گردشگری و جایگاه مهمی که در فرهنگ و تاریخ یک شهر داشته است بجای اینکه محلی برای عبور و مرور گردشگران باشد روزانه شاهد عبور و مرور دهها هزار خودرو از کنار حجره ها و ستونهایی است که به دلیل بی توجهی در نگهداری و مرمتشان درحال تخریب هستند.

در این میان مالکیت خصوصی این حجره ها شاید بهترین دلیل برای عدم بازسازیشان باشد اما وقتی در این میدان قدم می زنیم به سادگی می توانیم یک مقایسه را انجام دهیم آنچه که در میدان نقش جهان اصفهان روی داده است و به مرکز تفریحی و گردشگری ایران تبدیل شده و آنچه که در میدان ارگ کرمان روی داده که به دلیل مسائل اجتماعی بسیاری از مردم کرمان نیز ترجیح می دهند که از این میدان گذر نکنند!

میدان ارگ کرمان سرآغازی است بر بازار هزار توی کرمان که مشتمل بر 20 بازار است این بازار که به بزرگترین بازار سرپوشیده جهان شهرت دارد این روزها اما حال روز خوشی ندارد.

این بازار از میدان تاریخی ارگ به میدان مشتاقیه ختم می شود و نکته جالب توجه اینکه بیش از 80 درصد بناهای تاریخی کرمان نیز در همین مجموعه قرار گرفته است و میدان تاریخی ارگ آغازی بر تاریخ این شهر محسوب می شود.

این میدان که تاکنون کمتر مورد توجهی قرار گرفته است بنا به اظهار نظر کارشناسان می تواند به یکی از قطبهای اصلی جذب گردشگر در این شهر تبدیل شود اما متاسفانه به دلیل بی برنامگی و عدم وجود طرحی جامع برای ساماندهیش هم اکنون بجای قطب گردشگری به مرکز ترافیک شهر کرمان تبدیل شده است و بسیاری از ابنیه موجود در این میدان هم اکنون به صورت کاملا نامنظم در اختیار اصناف مختلف قرار گرفته است بطوریکه از جگرکی تا لباس فروشی و فروش وسایل الکترونیکی گرفته تا فروش داروغیر مجاز از جمله مشاغل موجود در این میدان است اما اگر یک گردشگر در این بازار قدم بزند حتی یک مغازه در این میدان پیدا نمی کند که آثار تاریخی شهر را در معرض دید بگذارد و یا صنایع دستی شهر را عرضه کند و سوغات شهر کرمان را ارائه دهد.

طرح ساماندهی میدان ارگ به تاریخ پیوست

این درحالی است که چندی قبل طرحی توسط مسئولان وقت در کرمان ارائه شد که میدان ارگ کرمان به مرکز فروش صنایع دستی شهر تبدیل شود و با سنگ فرش کردن و ساماندهی فضای سبز این میدان در نهایت کرمان میدانی آبرومند برای ارائه به گردشگران داشته باشد.

اما نه تنها این طرح اجرا نشد بلکه این میدان هر روز نقش اصلی خود در زمینه گردشگری را بیشتر از دست می دهند و به یک مرکز تجاری آن هم به صورت کاملا نابسامان نزدیک تر می شود.

از سوی دیگر این میدان به یکی از مراکز اصلی پارک خودرو در شهر کرمان تبدیل شده است و کمتر توجهی به گردشگری این میدان کهن می شود.

هر روزه دهها خودروی سبک و سنگین از دروازه های این میدان داخل و خارج می شوند و این آرزو برای همیشه در دل کرمانیان مانده است که بتوانند از پتانسیلهای گردشگری خود استفاده بینه داشته باشند.

عدم تناسب معنا دار بین آثار تاریخی و جذب گردشگر

شاید تاکنون حتی کمتر کرمانی شنیده باشد که شهر کرمان بیشتر آثار ثبت تاریخی را در خود جای داده است اما نگاهی به آمار جذب گردشگر در کرمان به خصوص در فصول خارج از سفرهای سنتی که ایرانیان انجام می دهد نشان می دهد که این آثار تاریخی به دلیل عدم ساماندهی نتوانسته اند نقشی در جذب گردشگر داشته باشند و شهر کرمان جایگاه کمرنگی در صنعت گردشگری کشور به خود اختصاص داده است.

طی سالهای اخیر اما شهرداری کرمان قدمهای مثبتی در راستای جذب سرمایه گذار خارجی در جهت ساماندهی گود خشت مالها که در مجاورت این میدان قرار گرفته است برداشته و امیدها را در دل زنده کرده است که شاید با اجرای این طرح بزرگ تجاری و تفریحی میدان ارگ نیز ساماندهی شود و این میدان بجای اینکه محلی برای تجمع افراد بیکار و مشاغل کاذب باشد به محلی برای جذب گردشگر و تفریح مردم کرمان تبدیل شود.

نکته جالب توجه اینکه این میدان در مجاورت بازار بزرگ گنجعلیخان قرار گرفته است و با توجه به جاذبه های تجاری و تاریخی این بازار میدان می تواند در صورت ساماندهی نقشی همچون نقش میدان نقش جهان را در کرمان ایفا کند که متاسفانه تاکنون چنین نشده است.

محمد صانعی، کارشناس گردشگری در گفتگو با مهر در این خصوص می گوید: طبق برنامه ریزی انجام شده  محور اقتصادی استان کرمان در برنامه توسعه بر اساس کشاورزی برنامه ریزی شده است اما خشکسالی و کمبود آب در استان عملا جلوی این توسعه را سد کرده است و بسیاری معتقد هستند که محور توسعه کرمان باید تغییر کند که در این میان بحث توسعه صنعت گردشگری در کرمان بسیار محتمل تر از سایر محورها است.

وی افزود: استان کرمان اگر بر اساس تعداد آثار تاریخی مورد بررسی قرار گیرد یکی از غنی ترین استانهای کشور است و به بهشتی برای تاریخ دوستان می ماند اما اگر به تعداد جذب گردشگر نگاه کنیم کرمان به هیچ عنوان نتوانسته است در محور گردشگری کشور جایگاه مناسب کسب کند.

صانعی افزود: در زمان افزایش مسافرتها آمارهای عجیبی نیز ارائه می شود اما این ارقام با زیر ساختهای گردشگری در استان متغایر است زیرا از کرمان بیشتر به عنوان مکانی برای گذر و رسیدن به مکانهای دیگر استفاده می شود.

وی اضافه کرد: وقتی مسافران به کرمان می رسند با حجم زیادی از آثار تاریخی مواجه می شوند که تاکنون برای مسافران معرفی نشده است و از سوی دیگر با بی برنامگی مثال زدنی مواجه می شوند به عنوان مثال اگر امروز کسی وارد شهر شود و بخواهد نقشه ای از شهر کرمان داشته باشد تلاشش بی نتیجه می ماند اما اگر امروز به اصفهان و شیراز سفر کنید به سادگی می توانید نقشه را تهیه کنید.

عدم برنامه مشخص برای جذب گردشگر در شهر تاریخی

وی اضافه کرد: به طور جد می توان گفت که کرمان آثار تاریخی به مراتب غنی تر از بسیاری از استانهای مطرح در بحث گردشگری دارد اما این آثار معرفی نشده اند گردش در کرمان و دیدن آثار تاریخی برای بسیاری از گردشگران مثل افسانه است مثلا چه کسی از حمله آقا محمد خان به کرمان خبر دارد؟ در حالیکه این مسئله خود می توان یک تور گردشگری را به خود اختصاص دهد که اگر در سایر استانها بود چنین شده بود و تا کنون درآمد زایی بالایی را نیز به همراه داشت اما در کرمان میدان تاریخی مانند ارگ بم به پارکینگ خودروها تبدیل می شود و بعضا افاغنه در این میدان دست فرشی می کنند اما میدان نقش جهان در اصفهان جایگاهی جهانی پیدا می کند.

وی ادامه داد: مسئولان باید برای استفاده از این پتانسیلها برنامه ریزی کنند در نقش جهان از در خطر قرار گرفتن منظر میدان بحث می شود اما تنها چیزی که اصلا در میدان ارگ کرمان از آن سخنی نیست منظر تاریخی است این نشانه عدم وجود دیدگاه مناسب در بحث جذب گردشگر است در حالیکه این شهر هم پتانسیل جذب گردشگر دارد و هم از امنیت بسیار بالایی برخوردار است.

وی گفت: باید در راستای استفاده از این امکانت برنامه ریزی کنیم و نگذاریم داشته هایمان این چنین بودن استفاده بمانند.