فرامرز درگاهی روز دوشنبه همزمان با روز اهدای خون در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به شائبه صدور گسترده خون اردبیل به سایر استانها و حتی کشورهای دیگر تصریح کرد: صدور خون به خارج از کشور به هیچ عنوان انجام نمی شود و حتی برای رعایت امنیت خون از تبعه های خارجی نیز خون گیری صورت نمی گیرد.
وی با اشاره به دستورالعملهای سنگین سازمان انتقال خون کشور متذکر شد: در برخی موارد نادر از جمله کمبود خون یا افزایش بیماریهای کم خونی، استان اردبیل تا حد امکان نیاز استانهای همجوار را تامین می کند.
سرپرست پایگاه انتقال خون استان با بیان اینکه ایران جزو پنج کشور برتر جهان در موضوع تامین امنیت خون است، متذکر شد: انتخاب اهدا کنندگان با نهایت دقت در تمامی پایگاههای اهدای خون کشور از جمله اردبیل انجام می شود.
وی افزود: میزان نیاز به خون از یک نمودار خطی و در عین حال میزان اهدا از یک نمودار سینوسی پیروی می کند و این به این معنی است که در برخی مواقع بیش از نیاز و در برخی مواقع کمتر از نیاز خون گیری انجام می شود.
درگاهی تاکید کرد: اگر میزان اهدا با میزان نیاز برابر باشد به معنی کمبود در برخی مواقع نیست و اردبیل تنها زمانی می تواند به نیاز سایر استانها توجه کند که نیاز داخلی مرتفع شده باشد.
این مسئول با اشاره به خودکفایی استان در زمینه تامین نیاز بانکهای خون بیمارستانها افزود: اردبیل برای چندمین سال متوالی به خودکفایی رسیده است و با این حساب نیاز بیمارستانها از بانکهای خون خود استان تامین می شود.
افزایش شش درصدی سالانه اهدا خون در اردبیل
سرپرست انتقال خون استان با بیان اینکه در سال گذشته 28 هزار و 513 واحد خون گیری در استان انجام شده است رشد شش درصدی سالانه اهدا خون را قابل توجه خواند و یادآور شد: بازه سنی خون گیری از 18 تا 60 سال است که با مراجعه به تراکم جمعیتی گروههای اهدا کننده بیشترین آن از سنین 18 تا 40 سال و به تعبیری جوانان است.
درگاهی با تاکید به اینکه موضوع اهدا خون یک موضوع انسانی و توام با ایثار و نیازمند فرهنگ سازی است، گفت: دو گروه افراد مسن و زنان کمترین تعداد اهدا کنندگان هستند.
درگاهی معتقد است برنامه های فرهنگی باید به این دو گروه تمرکز بیشتری داشته باشد و برای موضع عقیدتی خود تفاوت فرهنگ کشورهای پیشرفته را مثال زد و عنوان کرد: در کشورهای پیشرفته افراد مسن به اندازه گروه جوانان به موضوع خون دهی علاقمندند.
وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه چرا به خون دهی خانمها در حین رواج فقر آهن و گروههای مسن در حین منع پزشکان از خون دهی به علت کهولت و بیماری های مختلف اصرار می شود، گفت: اهدای خون هیچ عارضه تهدید کننده جدی ندارد و افراد قبل از خون دهی تحت معاینه، مصاحبه و چک هموگلوبین قرار می گیرند و اگر فرد سلامت داشته باشد خون گیری انجام می شود.
با وجود اینکه این مسئول به برنامه های فرهنگ ساز در این حوزه تاکید ویژه ای داشت اما در تشریح برنامه های انجام شده به درخواست خبرنگار به برنامه های آموزشی در مدارس، پخش بروشور، ارتباط با جمعیت هلال احمر استان و خون گیری گسترده در روز اهدای خون بسنده کرد.
درصد ابتلا به بیماریهای خونی در اردبیل کمتر از میانگین کشوری
درگاهی با اشاره به انجام آزمایش چهار بیماری ویروسی از جمله ویروس ایدز، هپاتیت B، هپاتیت C، سرطان لنفم و تست سیفلیس پس از خون گیری، از ارائه آمارها در این خصوص خودداری کرد و گفت: ارائه آمار به این شکل محل ایراد است و نمی توان با استناد به جامعه اهدا کنندگان نتیجه گیری کرد.
وی افزود: با این وجود می توان حدس زد درصد ابتلا به بیماریهای خونی کمتر از متوسط کشوری است و جای نگرانی در استان ندارد.
نیاز روزانه به 100 اهدا کننده
این مسئول با بیان اینکه اردبیل با وجود خودکفایی در زمینه تامین خون، روزانه به 100 اهداکننده خون نیاز دارد، تاکید کرد: در حال حاضر میزان خون دهی در کشورهای پیشرفته و مرفه 50 در هزار، در ایران 20 در هزار، در استان اردبیل 18 در هزار و در شهرستانها کمتر از 18 در هزار به دلیل تراکم متفاوت جمعیتی است.
وی بیشترین میزان خون دهی این استان را شهرستان اردبیل معرفی کرد و از ارائه کمترین شهرستان خون ده به دلیل ایجاد رقابتهای منفی خودداری کرد و متذکر شد: با توجه به حجم خون در بانکهای خون استان، اردبیل آمادگی 100 درصدی برای واکنش مناسب در شرایط بحرانی با توجه به نوع و ماهیت بحران از جمله خطرات طبیعی یا غیر طبیعی دارد.
وی افزود: برای حفظ این آمادگی تمرین و مانورهای متعدد در این حوزه انجام می شود و به جرئت می توان گفت در بروز بحران اردبیل مشکل خون نخواهد داشت.
نجات جان سه بیمار با اهدا هر واحد خونی
درگاهی گفت: خون گیری از یک بیمار و تزریق همان خون به بیمار دیگر بر خلاف تصور عامیانه به ندرت اتفاق می افتد و خون تهیه شده به سه محصول گلبول قرمز متراکم، پلاکت و پلاسما تبدیل می شود.
وی تصریح کرد: با این وجود هر سلول خون به سه فرآورده تقسیم می شود و آمار فرآورده های سال گذشته با توجه به این موضوع نزدیک به 60 هزار واحد است.
سرپرست انتقال خون استان در ادامه متذکر شد: بیشترین نیاز بیمارستانهای استان به محصول گلبول قرمز متراکم است که ماندگاری آن پس از تولید تا 20 روز می باشد.
وی افزود: پلاکت با سه روز و پلاسما با یک سال ماندگاری در مقام دوم و سوم نیاز بیمارستانی است و با این وجود در صورتی که فقط دو روز اهدای خون به مقدار مورد نیاز صورت نگیرد تامین پلاکت با مشکل مواجه می شود و از این رو لازم است اهدا کنندگان به جای اهدای خون در یک روز خاص از سال در روزهای مختلف خون خود را اهدا کنند.
حجامت پایه علمی ندارد
درگاهی در انتقاد از یکی از شیوه های مرسوم خون گیری یا همان حجامت گفت: نتایج درمانی حجامت تفاوتی با خون دهی معمولی ندارد و تبلیغاتی از جمله درمان صرع، کمر درد، سردرد، سو چشم، بیماری های پوستی، اضطراب و ... فریبنده بوده و هیچ پایه علمی ندارد.
وی با ابراز تاسف از وضعیت فرهنگی حاکم در نوع برخورد مردم با شیوه های درمانی گفت: افرادی که مبادرت به انجام حجامت می کنند و یا طرفدار این شیوه درمانی هستند هیچ گونه تحقیقات آزمایشگاهی برای اثبات مدعای خود ارائه نداده اند و این در حالی است که حجامت نه تنها خون به اصطلاح آلوده بدن نیست از نظر علمی و پزشکی تفاوتی با خون گیری معمولی ندارد.
وی افزود: تنها موردی که در خصوص حجامت اثبات شده کاهش درصد احتمال سکته و بیماری های انسدادی قلب و عروقی است که این فایده در خون دهی نیز وجود دارد.
درگاهی با اذعان به اینکه شیوع این شیوه درمانی از گذشته های دور در منطقه خاورمیانه دلیلی بر علمی بودن آن نیست، تصریح کرد: حجامت اگر توسط افراد غیر متخصص انجام شود نه تنها نفعی به بیمار ندارد بلکه در انتقال بیماری های ویروسی، تشدید برخی بیماری های قلبی و ایجاد فقر آهن دخیل خواهد بود.
وی ادعای افراد حجامت شده مبنی بر رفع بی خوابی، سردرد و یا دردهای عضلانی را اثرات دارونمایی و یک درمان موقت و محدود عنوان کرد .
تبیلغات فریبنده درمانی غیر قانونی است
وی در پاسخ به این سئوال که چرا شیوه درمانی که به بوته آزمایش نرفته است از طریق مراجع درمانی استان می تواند مجوز مطب دریافت کند، گفت: با شیوع فرهنگ حجامت به همراهی برخی همکاران لازم دیدیم نظرات خود را به مراجع درمانی و بهداشتی استان ابلاغ کنیم که پس از صحبتهای انجام شده تاکنون پاسخی دریافت نشده و بی شک دانشگاه علوم پزشکی با تبلیغات فریبنده مخالف است و این تبلیغات به صورت غیر قانونی در قالب بروشور توزیع می شود.
این مسئول با اشاره به اینکه مطالعات نشان می دهد این شیوه درمانی در کشورهای پیشرفته استفاده نمی شود، تاکید کرد: بهتر است شهروندان با دوری از این نوع تبلیغات با علم و آگاهی شیوه های درمانی خود را انتخاب کنند و به جای خون دهی به شکل حجامت به اهدای خون متمرکز شوند.
وی با رد آلودگی اغراق شده در مورد خون حجامت در ادامه گفت: خون خارج شده از طریق حجامت به دلیل اینکه با محیط باز و هوا در تماس است قابل اهدا به کسی نیست اما خون گیری در محیط بسته و با تدابیر علمی انجام می شود و می
تواند برای درمان در اختیار بیمار قرار گیرد.
کسب گواهینامه ISO توسط انتقال خون اردبیل
سرپرست انتقال خون استان در خصوص فعالیتهای عمرانی این دستگاه اجرایی گفت: در حال حاضر سه شهرستان خلخال، مشکین شهر، پارس آباد هر کدام یک پایگاه انتقال خون و شهرستان اردبیل دو پایگاه دارد که از محل اعتبارات سومین دور سفر ریاست جمهوری پروژه احداث ساختمان مرکزی پایگاه انتقال خون در شهرستان اردبیل با اعتباری بالغ بر 50 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.
وی تصریح کرد: این پروژه در مرحله مطالعاتی است و به نظر می رسد تا دو سال دیگر می تواند به بهره برداری برسد.
وی در خصوص احداث پایگاههای انتقال خون در شهرستانهایی که حتی یک پایگاه ندارند، متذکر شد: در احداث پایگاه مولفه های مختلفی از جمله جمعیت منطقه، میزان شیوع بیماری های ویروسی و راههای ارتباطی دخیل است و با توجه به مطالعات انجام شده پیشنهادی برای احداث پایگاه در شهرستانهای دیگر داده نشد.
وی مراجعه شخصی بیماران سایر شهرستانها برای تامین خون به مرکز استان را رد کرد و گفت: همه بیمارستانها بانک خون دارند و موظف به تامین خون مورد نیاز بیمار هستند.
درگاهی با اشاره به موفقیتهای اخیر این دستگاه اجرایی کسب گواهینامه ISO را از جمله موضوعات قابل توجهی دانست که نگرانی شهروندان در زمینه تهیه خون کافی و تحویل خون سالم به بیمارستانها را به کل از بین می برد.
........................
گفتگو: ونوس بهنود
نظر شما