ضرورت توجه به تولید کاغذ در کشور

خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و ادب: حمیدرضا قبادی، مشاور پیشین معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مشاور فعلی معاونت هنری این وزارتخانه با توجه به سوابق و تجربه‌های فراوان خود در حوزه مدیریت فرهنگی یادداشتی در خصوص خودکفایی کاغذ نوشته و آن را در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است. متن این یادداشت به شرح زیر است:

«تولید کاغذ در دنیا در قالب‌ها و ساختارهای متنوعی صورت می‌پذیرد. صرف نظر از مواد شیمیایی به‌کار رفته در تولید، اصولاً کاغذ با اتکا به یکی از مواد اولیه اصلی مانند چوب و باگاس (تفاله نیشکر) تولید می‌شود.

کشورهای تولید کننده کاغذ در دنیا با ملاحظه و شناخت از مزیت‌های موجود خود و رعایت شرایط زیست‌محیطی اقدام به سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی کارخانه تولید کاغذ می‌کنند. بعضی از کشورهای حوزه اروپای شمالی به دلیل وجود جنگل‌های انبوه و دیگر شرایط مناسب پایه تولید خود را بر اساس چوب استوار کرده و برخی کشورها نیز از سایر  منابع استفاده می‌کنند.

از گذشته در کشور ما نیز کارخانه‌هایی با ملاحظه مزیت‌های ممکن برای تولید کاغذ راه‌اندازی شده است. با بررسی اجمالی به راحتی پی می‌بریم که به دلیل محدودیت منابع چوب و جنگل در کشور امکان اتکا به این ماد اولیه بسیار محدود بوده و می‌بایست سایر منابع در امر تولید کاغذ مورد توجه قرار گیرد.

نیشکر به عنوان یک محصول استراتژیک و کشاورزی و با مزیت‌های منطقه‌ای در بخش عظیمی از اراضی خوزستان کشت می‌شود. تفاله این ماده حیاتی به عنوان یکی از پایه‌های اساسی تولید کاغذ در دنیا شمرده می‌شود. به طوری که پس از به دست آمدن محصول اصلی (شکر) از نیشکر، باقیمانده آن به عنوان ماده اصلی تولید کاغذ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هم اکنون کارخانه کاغذ پارس در جنوب کشور بر پایه همین ماده اولیه فعالیت می‌کند. ظرفیت این کارخانه در بهترین شرایط تولید حداکثر 30 هزار تن یعنی کمی بیش از 10 درصد نیاز کل کشور است. البته بنابر اطلاعات موجود، چند کارخانه دیگر نیز در طرح‌های معروف به «نیشکری»، برای تولید کاغذ در کشور پیش‌بینی شده که هرگز جنبه علمی و اجرایی به خود نگرفته‌اند.

کارخانه کاغذ کارون که سال‌ها قبل مقدمات آن در مجاورت کارخانه نیشکر کارون فراهم شده و حتی تجهیزات عمده و امکانات مورد نیاز آن هم تامین شده و استقرار یافته به دلایل نامعلومی هنوز به مرحله تولید نرسیده و اساساً هیچگاه تولید خمیز کاغذ در آن صورت نگرفته است.

بنابر بررسی‌های انجام شده شرایط پیش‌بینی شده برای این کارخانه تولید 85 هزار تن خمیر کاغذ است. حال به دلایل مختلف و البته ناگفته این کارخانه در خدمت تولید این محصول مهم و استراتژیک قرار نگرفته است.

همین بررسی‌ها نشان می‌دهد با انتقال مسئولیت این کارخانه به مرجعی امین و دلسوز و البته مرتبط و همچنین تامین منابع کافی و حمایت‌های ویژه دولتی امکان احیا و راه‌اندازی این سرمایه عظیم ملی وجود داشته تا جایی که شرایط قطع وابستگی به واردات این کالا فراهم شود.

مجاورت این مجموعه به کارخانه نیشکر کارون، هزینه‌های حمل و نقل را از بین برده و حتی شرایط نامناسب زیست محیطی در منطقه که حاصل سوزاندن باگاس است را به طور کامل حذف خواهد کرد.

خلاصه اینکه توجه ویژه مسئولان امر به این عنصر مهم بین بخشی و کالای با اهمیت فرهنگی از طریق احیای کارخانه کاغذ کارون، کشورمان را یک گام بلند به سوی خودکفایی در این محصول مهم سوق خواهد داد.»