سال 83 يكي از سالهاي پر تنش و پر افت و خيز در برنامه هاي هسته اي ايران بود و جمهوري اسلامي سعي كرد تا با ادامه سياست تداوم مذاكره و اعتماد سازي از به بن بست رسيدن اين مذاكرات جلوگيري كند.
براي بررسي اين موضوع لازم به ذكراست كه در24 اسفند82 برابر با 13 مارس سال 2004 شوراي حكام آژانس بين المللي انرژي اتمي متن نهايي و نسخه تصويب شده قطعنامه آژانس بين المللي انرژي اتمي را در جلسه اين شورادر 8 ماده و 10 بند به تصويب رساند.
روند گفتگوي غيرمستقيم كه اروپا آن را در پيش گرفته بود و بايد مواضع خود را با آمريكا در اين مورد هماهنگ مي كرد گفتگوها را گاه و بيگاه با كندي قابل بحث و تعمقي روبرو مي ساخت.
نكته اي كه در مسير پرونده ايران طي سال حائز اهميت بود اينكه به نظر مي رسيد مواضع آمريكا و سياست آن كشور كمي با روند گفتگوها و مواضع كشورهاي گفتگوكننده متناقض است و ما درطول گفتگوها درسال گذشته از سوي آمريكا، جمهوري اسلامي ايران و اتحاديه اروپا شاهد سه راهبرد در مذاكرات بوديم :
الف) آمريكا درصدد فشار عليه ايران براي كنارگذاشتن دائمي غني سازي اورانيوم و هرگونه فعاليت هسته اي حتي بصورت صلح آميز كه آن كشور ادعا مي كرد ممكن است از اين روند براي لاپوشاني فعاليتهاي نظامي بهره برداري شود ، بود.
ب) ايران بارها در طول گفتگوها بر موضع ثابت خود بر ادامه غني سازي و فعاليت هاي هسته اي خود در مسيري صلح آميز تاكيد داشت.
ج) نكته اي كه در اين بين قابل تامل بود موضع اتحاديه اروپا بود. گرچه سه كشورمذاكره كننده دربرخي اظهارنظرات رسمي خود برحق برخورداري ايران از برنامه هاي صلح آميز هسته اي تاكيد داشتند ليكن آنها درطول فرايند چانه زني ها با آمريكا ، سعي داشتند به هيئت ايراني اين نكته را القاء كنند كه تعليق غني سازي اورانيوم مي تواند روندي دائمي بخود بگيرد و در صورت همكاري ، ايران مي تواند از آمريكا و غرب مطالبات خود را طلب كند.
د) اظهارات متناقض و ابهام آميز محمد البرادعي رئيس آژانس انرژي اتمي در خصوص فعاليتهاي صلح آميز هسته اي ايران از ديگر مسائلي بود كه پرونده ايران در سال گذشته با آن روبرو بود.
اين مواضع ضد و نقيض اروپا و نهادهاي بين المللي از اين واقعيت نشات مي گرفت كه اين مراكز ديگر امروزه از بازيگران تعيين كننده در سطح بين الملل نيستند و نمي توانند به عنوان طرفهاي گفتگوكننده مستقل بشمار بيايند و همچنين نهادي چون آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز نهاد سنگين وزن و تاثيرگذاري نيست صرفاً ارگاني است كه مي تواند مهر مشروعيت بر اقدامات آمريكا بزند كه آن كشور درصدد است تا براي ادامه سياست هاي خود تائيد اين نهاد را با خود داشته باشد.
همچنين يكي از مشكلاتي كه ايران در طول مذاكرات با آن دست به گريبان بود مساله موازنه قوا در خاورميانه و بهانه تهديد همپيمانان آمريكا در منطقه بويژه رژيم صهيونيستي بود.
در اواسط ارديبهشت ماه اعلام شد كه بر اساس مذاكرات صورت گرفته در سفر اخير نخست وزير رژيم صهيونيستي به ايالات متحده ، بوش و شارون بر توطئه مشتركي توافق كردند تا بر اساس آن اسرائيل به عنوان تنها قدرت اتمي "خاورميانه بزرگ " رسما از سوي آژانس بين المللي انرژي اتمي پذيرفته شود.لذا با استفاده مطالب فوق مي توان چنين عنوان كرد كه در سال گذشته برنامه هاي هسته اي و گفتگوهاي ايران با اروپا تحت الشعاع ادعائي بوده است كه عمدتاً از چندين مجاري عليه جمهوري اسلامي ايران مطرح مي شد:
الف)آمريكا و مؤسسات آمريكائي :
آمريكا و مؤسسات آن كشور كه در زمينه مسائل هسته اي فعال هستند يكي از مجاري مهمي بودند كه هر از چندگاه اتهاماتي را در خصوص برنامه هاي پنهاني هسته اي ايران مطرح مي كردند.
در اين خصوص مقامت آمريكائي از ابتدا بر ادعاي خود مبني بر وجود برنامه هاي هسته اي پنهاني كه عمدتاً منظور آنها نظامي بود، اصرار داشتند و اين ادعا در تمام سطوح سياستگذاران آمريكائي ديده مي شود و اتهامات فراواني از سوي جرج بوش رئيس جمهور، كالين پاول و كاندوليزارايس وزير خارجه سابق و فعلي آمريكا و همچنين از سوي مقامات پنتاگون همچون دونالد رامسفلد ، پل ولفوويتز وزير و معاون وزير دفاع و ساير عناصر تند رو در پنتاگون از جمله داگلاس فيث مشاور سياسي پنتاگون مطرح شد.
همچنين مؤسسات آمريكائي كه عمدتاً وابسته به سازمانهاي اطلاعاتي آن كشور مي باشند نيز هر از چند گاه ادعائي را در اين زمينه تكرار مي كردند.
موسسه علوم و امنيت بين المللي كه رياست آن را ديويد آلبرايت David Albright بازرس سابق تسليحات سازمان ملل و رئيس موسسه "علوم و امنيت بين المللي" بارها با استناد به عكس هاي ماهواره اي اعلام كرده است كه ايران برنامه هاي هسته اي پنهاني در سايت هاي خود دارد.
آلبرايت در اواسط ارديبهشت ماه گذشته با اشاره به برنامه هاي هسته اي ايران اعلام كرد كه درحالت عادي، اورانيوم فقط بايد 36 درصد غني شود و غني سازي بيش از اين مقدار فقط براي ساخت سلاح هسته اي صورت مي گيرد.
وي در 12 شهريور ماه نيزبا اشاره به برنامه هاي هسته اي ايران مدعي شد: آزمايشي كه ايران قصد انجامش را دارد، مي تواند منجر به توليد 100 كيلوگرم اورانيوم بسيار غني شده اي شود كه در توليد سلاح هسته اي كاربرد دارد.
اين تحليلگر و متخصص آمريكائي در اوائل مهر ماه ادعا كرد:" من بر اين باورم كه ايران قصد دارد گزينه هسته اي را باز نگه دارد".
آلبرايت كه در 30 بهمن ماه نيز براي نخستين بارتصاويرماهواره اي سايت پارچين در كشورمان را به عنوان يك "سايت اتمي" منتشر كرد، در مصاحبه با راديو آمريكايي فردا و در خصوص تونلي كه در بخشي از تاسيسات هسته اي ايران در حال ساخت است گفت: احتمالا اين تونل قرار است در صورت يك حمله نظامي به تاسيسات هسته‌اي ايران، از مواد هسته‌اي و دستگاه‌هاي مربوط به فعاليتهاي هسته‌اي محافظت كند.
در روز 22 بهمن ماه نيز ژنرال لنس اسميت معاون رئيس فرماندهي مركزي آمريكا در كنفرانسي خبري گفت كه پنتاگون بطور منظم طرحهاي حمله به ايران را بررسي و مورد بازبيني قرار مي دهد اما اين يك مرحله فعال قبل از حمله نظامي به آن كشور نيست.
ب)اتهامات هسته اي رژيم صهيونيستي به ايران:
ازديگر مجاري كه طي سال گذشته بطور مرتب و روزانه اتهاماتي عليه ايران مطرح مي نمود، ،مقامات رژيم صهيونيستي بودند.
اين رژيم كه خود ازاستراتژي ابهام هسته اي پيروي مي كند در صدد است تا جامعه بين الملل آن را به عنوان يك قدرت هسته اي بپذيرد و در اين بين سعي داشت تا ايران را به عنوان تهديدي براي موجوديت دولت عبري به جهانيان معرفي كند.
اسرائيل سعي داشت تا سناريوهاي هماهنگي را از تهديدها عليه جمهوري اسلامي ايران به اجرا بگذارد و در اين راستا علاوه بر آمريكا به منابع اطلاعاتي خود نيز در داخل و خارج متكي بود.
تل آويو در طول سال گذشته بر آن بود تا با جهت دهي رسانه هاي صهيونيستي و غربي اين نكته را به ايران القا كند كه گزينه حمله به تاسيسات هسته اي ايران آلترناتيوي است كه آن رژيم درصورت عدم موفقيت گفتگوها از سوي اتحاديه اروپا، آن را به تنهائي و يا با كمك آمريكا بررسي خواهد كرد.
به همين خاطر مقامات اين رژيم بارها سعي كردند در طول سال با طرح اتهامات بي اساس و تكراري به جنگ رواني عليه ايران روي بياورند.
در همين راستا وزير دادگستري رژيم صهيونيستي در شهريور ماه سال گذشته ادعا كرد خطر واقعي كه موجوديت اسرائيل را تهديد مي كند مربوط به ايران است نه عمليات گروه هاي جنگجوي فلسطيني.
گرچه مقامات اين رژيم عليرغم رجزخواني ها و بلوف هاي ديپلماتيك و نظامي ، خود نيز اعتقادي به حمله به ايران نداشتند به همين منظور در كنار اين مساله كه عمدتاً از سوي رسانه ها دامن زده مي شد اين مقامات صرفاً به طرح اتهام عليه ايران اكتفاع مي كردند.
سيلوان شالوم وزيرخارجه رژيم صهيونيستي در اواخر همين ماه (شهريو) با تاييد جنگ رواني اين رژيم عليه برنامه هسته اي مسالمت آميز ايران گفت : تل آويو به تلاش هاي خود براي تحريم ايران از سوي شوراي امنيت ادامه مي دهد تا آژانس بين المللي انرژي اتمي را براي ارجاع پرونده هسته اي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل متقاعد كند.
وي ادعا كرد: ايران به شكل روزافزوني درحمايت از مقاومت فلسطين دست دارد و مقادير فراواني سلاح از ايران به سوريه از طريق بندر لاذقيه منتقل مي شود واز آنجا اين سلاح ها به دست حزب الله مي رسد.
اين درحالي بود كه وي دو ماه بعد نيزدراظهاراتي فريبكارانه براي گمراه كردن افكار عمومي جهان از زرادخانه مخوف هسته اي اين رژيم در ادامه جنگ رواني و تبليغاتي عليه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي ايران تحريم اين كشور را از سوي شوراي امنيت آرزو كرد.
اين مقام رژيم صهيونيستي دراواخر سال گذشته درادعاهاي پوچ و بي اساس خود مدعي تلاش ايران براي ساخت سلاح هسته اي شد و ايران هسته اي را كابوس آينده جهان خواند. وي ادعا كرد ايران به ساخت بمب هسته اي بسيار نزديك شده است و گفت: هر بمب هسته اي ايران كابوسي براي اسرائيل و كشورهاي ديگر خواهد بود.
در اواسط دي ماه نيز روزنامه اسراييلي هاآرتص از برگزاري نشست آريل شارون نخست وزير رژيم صهيونيستي و تني چند از كارشناسان هسته اي اين رژيم با هدف بررسي و مقابله با برنامه هاي هسته اي ايران خبر داد.
ج) ادعاي منابع ناشناس در باره برنامه هاي ايران:
از ديگر مسائلي كه در سال گذشته بصورت دوره اي عنوان مي شد ادعائي بود كه از سوي منابع ناشناس كه عمدتاً بدون ذكر نام بود صورت مي گرفت.
اين منابع ديپلماتيك علاوه براظهار نظر درخصوص ماهيت فعاليتهاي ايران با اظهار نظرهاي بعضاً مغرضانه خود درخصوص مسير و روند گفتگوها ، جو مذاكرات را آشفته مي كردند.
اين منابع كه با مناسب ديپلماتيك و يا به عنوان ديپلماتهاي ناشناس بودند ايران را بارها متهم كردند كه در سايتهاي هسته اي خود اقدام به پنهاني كاري كرده و همكاريها از سوي ايران را نا كافي اعلام كردند.
روزنامه نيويورك تايمز در اواسط آذر ماه به نقل ديپلمات هاي ادعايي خود نوشت ايران در دو سايت سري نظامي متعلق به وزارت دفاع مشغول كار بر روي تسليحات هسته اي است و بازرسان آژانس بين المللي انرژي اتمي خواستار بازرسي از اين دو سايت شده اند.
همچنين در اين حول و حوش منابع ديپلماتيك غرب مدعي شدند محمد البرادعي مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي اطلاعات مربوط به خريد عنصر هسته اي بريليوم از سوي ايران را كه مصارف مسالمت آميز دارد در گزارش هاي قبلي خود به آژانس مخفي كرده است .
روزنامه الشرق الاوسط در اين باره به نقل از منابع ديپلماتيك نوشت: درخطرناك ترين اطلاعاتي كه تاكنون براي ناكام گذاشتن توافقنامه هسته اي ميان ايران واتحاديه اروپايي و از بين بردن فرصت هاي محمد البرادعي مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي براي رياست مجدد براين سازمان افشا شده است يك منبع ديپلماتيك غيرآمريكايي به استناد به اطلاعاتي كه كشور متبوعش جمع آوري كرده است،ادعا كرد كه ايران مقادير فراواني از بريليوم را از كشورهاي مختلف خريداري كرده است.
همچنين در اواخر دهه اول اسفند ماه سال گذشته ديپلماتهاي مستقر در وين در گفتگويي مدعي شدند كه ايران از دهه 80 ميلادي از توانايي ساخت بمب اتم برخوردار بوده است .
اين ديپلماتها در ادامه گفتگو با آسوشيتدپرس كه يكي از منابع خبري بود كه مذاكرات محرمانه ايران با اروپا و بويژه آژانس را در سال گذشته افشاء مي كرد همچنين مدعي شدند كه ايران تمامي تجهيزات و تكنولوژي هاي لازم براي ساخت بمب اتمي را در اختيار داشته است . آنها همچنين ادعا كردند: ايران قابليت وارد شدن در بازارهاي سياه هسته اي را داراست .
اين ديپلماتها كه بازهم از آنها نامي برده نشده بود همچنين اظهار داشتند : تجهيزاتي كه در اختيار ايران قرار دارد علاوه بر استفاده در مسير فعاليت هسته اي صلح آميز در راستاي فعاليتهاي غير متعارف هسته اي نيز كاربرد دارد.
در اواخر سال گذشته نيز خبرگزاري فرانسه به نقل ازيك ديپلمات غربي اعلام كرد كه ايران در حال بتون ريزي زيربناي ساخت يك راكتور اتمي آب سنگين است كه قابليت تهيه پلوتونيوم قابل استفاده در تسليحات هسته اي را دارد.
اين منبع ضمن اعلام آغاز به ساخت يك راكتور آب سنگين در ايران كه قابليت تهيه پلوتونيوم با درجه استفاده در تسليحات اتمي را دارد، مدعي شد : " كار ساخت راكتور آب سنگين 40 مگاواتي در اراك، از ماه سپتامبر آغاز شد و اين درست پس از آن بود كه آژانس بين المللي انرژي اتمي از ايران خواست تا در راستاي اقدامات اعتماد سازانه از ساخت اين تاسيسات خودداري كند."
د)ادعاهاي گروهك منحله منافقين:
ازديگر مواردي كه درسال گذشته از آن طريق اتهاماتي عليه ايران طرح مي شد ازسوي گروهك مطرود بود.
اين سازمان كه از آنها به عنوان منافقين ياد مي شود و ارتباط تنگاتنگي نيز با اعضاء تندرو دولت آمريكا بويژه "مايكل لدين" يكي از مشاوران بوش در مؤسسه"امريكن اينترپرايز انستيتو" كه خواهان حمله فوري آمريكا به ايران مي باشد، دارند در طول سال گذشته چندين بار بر ادعاهاي پوچ خود مبني بر اينكه ايران در صدد دست يابي به سلاحهاي اتمي است تاكيد كرده اند.
اين سازمان بارها با ادعاي بي اساس خود كه غربي ها هم در بسياري از موارد به آن اذعان داشتند سعي مي نمودند تا عناصر تند رو دردرون هيئت حاكمه آمريكا را بر فشار به آژانس بين المللي انرژي اتمي و اروپا ترغيب كنند.
روزنامه نيويورك تايمزدر اواسط آذر ماه سال گذشته با استناد به اظهارات منافقين به نقل از ديپلماتها نوشت ايران در دو سايت سري نظامي متعلق به وزارت دفاع مشغول كاربرروي تسليحات هسته اي است و بازرسان آژانس بين المللي انرژي اتمي خواستار بازرسي از اين دو سايت شده اند.
همچنين اعضاء اين سازمان تروريستي درنشستي كه در سال گذشته در پاريس داشتند ايران را متهم كردند كه در سايت پارچين اقدام به تعقيب برنامه هاي پنهاني تسليحات هسته اي مي كند.
گرچه اظهار نظر اين گروه از سوي هيچ طرفي جدي تلقي نمي شد ليكن دستاويز تبليغاتي بسيار خوبي بود كه گروههاي تندرو را در آمريكا عليه ايران تحريك مي كرد.
نظر شما