حکایت مرمت های غیراصولی آثار تاریخی زنجان و هدر دادن بیت المال

به گزارش خبرنگار مهر، مدیریت جدید میراث فرهنگی استان زنجان در حالی در روزهای آغاز مدیریت خود در بازار میراث فرهنگی استان زنجان برآشفته است که بار سنگین کاستیهای گذشته را بر دوش خود احساس می کند و بسیاری از مشکلات و معضلات باقی مانده از مدیریتهای غیربومی گذشته را باید جبران کند هر چند از مسعود بیات نمی توان انتظار معجزه داشت ولی مجبور است برای در امان ماندن از تیغ تیز تخریب توسط همشهریانش که این تیغ در مقابل نیروهای غیربومی کند و ناکارآمد است تمام تلاش خود را به کار گیرد.

 

هرچند مسعود بیات به عنوان یک نیروی توانمند متخصص و بومی در مدیریت های گذشته خود کارنامه قابل دفاع و افتخار آفرین برای استان زنجان داشته است ولی باید قبول کند که پا در ویرانه ای گذاشته که فقط باید با اعتماد به نیروهای متخصص و دلسوز استان در مسیر آبادانی و احیای میراث فرهنگی تلاش کند که نمونه کوچک و البته قابل تامل آن در  مرمت گنبد امامزاده اسماعیل(ع) شناط ابهر قابل مشاهده است.

 

 

در حالی که انتظار می رفت طبق گفته های مسئولان میراث فرهنگی استان مرمت گنبد امامزاده اسماعیل(ع) شناط ابهر در کمترین زمان ممکن به پایان برسد، با گذشت چند ماه از لب پَر شدن برخی کاشی ها و تخریب برخی از آنها هنوز وعده و وعیدها در این رابطه پابرجاست.

 

مرمت گنبد امامزاده اسماعیل(ع) شناط ابهر تنها یک نمونه از موارد متعدد مرمت های غیراصولی در میراث فرهنگی استان زنجان است که مدیران گذشته برای دادن آمار و جلب نظر مسئولان ارشد استان آنها را ظاهرسازی کردند تا روبان قرمز رنگ افتتاح در زمان مدیریت آنها قیچی بخورد غافل از اینکه مدیران آینده میراث دار مشکلات متعدد در حوزه های مختلف خواهند شد.

 

اهالی منطقه گلایه مند از اینکه با شروع فصل زمستان احتمال تخریب بیشتر گنبد این بنای تاریخی وجود دارد، انتظار دارند با نظارت مسئولان استان و اهتمام پیمانکار این طرح هرچه سریعتر به پایان برسد. با این حال باید منتظر بود و دید حکایت مرمت گنبد این بنا و توسعه شبستان آن پایانی دارد.

امامزاده اسماعیل(ع) در شمال شهرستان ابهر، بنایی تاریخی و آجری است که گنبد زیبای دو جداره بر فراز آن به چشم می خورد. بنای تاریخی و زیبای این امامزاده دارای تزیینات داخلی و خارجی با ارزشی است که چشم هر بیننده ای را مجذوب خود می کند.

نمای بنا از بیرون هشت ضلعی و از داخل مربعی است. در  چهار ضلع اصلی بنا، چهار ایوان قوس جناغی با ورودی هایی به داخل شبستان تعبیه شده است. این ایوان ها با مقرنس ها، کاربندی های گچی و گره سازی تزیین شده و در قسمت بالای ورودی ها در هر ضلع، پنجره چوبی پر کار و زیبایی کار گذاشته شده است.

 

بر فراز شبستان این امامزاده  گنبد بسیار زیبایی به سبک دو پوش با قوس پنج و هفت با ساقه بلند قرار دارد. پوشش گنبد توسط کاشی و به رنگ های سفید، مشکی، زرد و سبز اجرا شده است.

با توجه به سبک معماری می توان گفت که اصل بنا مربوط به قرن 9 هجری است که در دوره صفوی الحاقاتی به آن افزوده شده است که چند سالی است بر اثر عوامل جوی و محیطی آسیب های فراوانی دیده است.

دوباره کاری در مرمت گنبد امامزاده

طبق گفته های مسئولان میراث فرهنگی استان کار مرمت بناهای تاریخی استان کم کم روزهای پایانی خود را طی می کند؛ اما شواهد حکایت از این دارد که علی رغم نامه نگاری های مسئولان اوقاف شهرستان ابهر و گلایه های مردم منطقه شناط ابهر مرمت کاشی ها و طرح توسعه شبستان امامزاده تاکنون به نتیجه مطلوب نرسیده است.  کاشی های این گنبد لب پَر و برخی تخریب شده اند و توجه جدی مسئولان میراث فرهنگی استان را می طلبد.
 
یکی از اهالی منطقه شناط نیز با بیان اینکه مرمت فعلی گنبد این امامزاده متفاوت از شکل و شمایل قبلی است، اظهار می دارد: در شکل قبلی اسم جلاله «الله» و «علی» (ع) بود که متاسفانه با بی تفاوتی اکنون خبری از آنها نیست.

 

 

علی مظفری با تاکید بر اینکه باید پیمانکار طرح نسبت به ظرافت و فنی بودن کار دقت کند، می افزاید: مرمت دو بار در یک سال یک بنا بسیار کم نظیر است.
 
وی تغییر رنگ گنبد را یادآور می شود و می افزاید: به رغم اینکه اهالی منطقه در این باره گلایه داشتند اما این اقدام صورت گرفت و به نوعی مسئولان با این کار کلاهی از خواسته های خود سر گنبد گذاشتند! تا این امامزاده همچنان مظلوم بماند.
 
اکبر ربی عضو هیئت امنای این امامزاده با بیان اینکه سال 85 کیفیت کاشی های این امامزاده مطلوب نبود و میراث فرهنگی استان اقدام به مرمت این بنا کرده است، می گوید: زمان زیادی نگذشت که مرمت این بنا دوام نیاورد تا اینکه چند ماه برخی از کاشی ها ترک برداشتند و برخی نیز لب پَر شدند.

وی می افزاید: به علت اینکه ترک های وارده به گنبد بسیار عمیق بود، بعد از مدتی گزارش شیوه مرمت به مسئولان مربوطه رسید.

ربی درباره مرمت منجر به تخریب کاشی های پائیز سال گذشته این امامزاده اظهار می دارد: ما مراتب را این بار از طریق اوقاف شهرستان به مسئولان میراث فرهنگی اطلاع دادیم و امروز که نزدیک به8 ماه از مرمت این بنا می گذرد؛ تاکنون اقدامی برای تعمیر و مرمت آن انجام نشده است.

عضو هیئت امنای این امامزاده با اعلام اینکه 2 ماه قبل نیز معاون میراث فرهنگی و معاون دفتر فنی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و  گردشگری استان طی بازدیدی وعده اقدام سریع در این رابطه را داده بودند، ابراز می دارد: با گذشت این مدت هنوز منتظر اقدام عملی هستیم که هنوز کاری از پیش نرفته است.

ربی درباره طرح توسعه شبستان این مسجد اظهار می دارد: این طرح در مرداد ماه سال 89 کلنگ زنی شده بود که طی مذاکرات بین اوقاف و میراث فرهنگی نقشه تهیه شده قرار شد، توسط مهندسان مشاور برای بررسی و رفع ایرادها به میراث فرهنگی کشور ارجاع داده شد که هنوز از اجرایی شدن آن نیز خبری نیست.

ربی با وجود اجرا نشدن طرح توسعه شبستان این امامزاده انتظار دارد؛ تا قبل از شروع فصل زمستان هر چه سریعتر ضمن تایید طرح توسعه این بنا کاشی های گنبد این مکان تاریخی مرمت شود؛ چرا که با شروع فصل سرما احتمال آسیب دیدگی جدی گنبد وجود دارد.

 

وی تصریح می کند: با نظارت مسئولان انتظار می رود با تعهدی که پیمانکار در رابطه با ترمیم و مرمت گنبد دارد، هر چه سریعتر اقدام لازم صورت گیرد. 

 

هنوز کار را تحویل نگرفته ایم

با این حال معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می گوید: ما هنوز کار را از پیمانکار مربوطه تحویل نگرفته ایم و از نظر قانونی او موظف است، نسبت به رفع نقص پیش آمده اقدام کند.

 

مهرداد عسگریان اظهار می کند: طبق قانون پیمانکار موظف است تا زمان یک سال پس از تحویل کار نسبت به مرمت اقدام کند.