معماری اسلامی؛ نیازمند تأکید بر اصالت و هنر دینی

با توجه به اینکه هر کدام از رشته های اسلامی دارای نقصها و کمبودهایی است، مسئولان تلاش می کنند این نقصها را با ارائه راهکارهای مختلف از پیش رو بردارند. بنابراین هنر معماری اسلامی نیز خالی از نقصها و کمبودها نیست، از این رو چاره ای نیست تا بتوان به واسطه راهکارهایی این نقصها را از پیش رو برداشت.
 
با توجه به اینکه هنر معماری اسلامی یک هنر جهانی است که حتی غربیها نیز در معماریهای خود به آن تمسک جسته اند، اما شک نیست که باید زمینه هایی برای ساماندهی این هنر فراهم آید. بنابراین هنر معماری اسلامی نیازمند ساماندهی استادان متخصص و پژوهشگران و محققان است. از سوی دیگر غنی سازی کتابخانه های دانشگاهی با مراجع و اطلسهای معماری اسلامی می تواند به نوعی نیاز اساتید و پژوهشگران را برطرف سازد.

 

تدریس در رشته معماری اسلامی نیازمند تخصص لازم در زمینه تاریخ معماری اسلامی، فلسفه زیبایی شناسی و علم باستان شناسی است و چاره ای جز پر کردن شکافهای موجود با افزایش فعالیتهای کارشناسی در زمینه هنر معماری اسلامی وجود ندارد .از سوی دیگر کمبود کتابخانه های دانشگاه از منابع و مراجع تخصصی از نقصهای موجود در زمینه هنرهای معماری اسلامی به شمار می رود.

اگر چه شرق شناسان تألیفات مورد قبولی در زمینه تاریخ معماری اسلامی ارائه کرده اند و برخی از تألیفات آنها به زبانهای فارسی و عربی ترجمه شده است، اما بیشتر این تألیفات ارتباط دستاوردهای معماری با هویت اسلامی را بیان نمی کند؛ از سوی دیگر عدم شناخت این شرق شناسان از فکر اسلامی و اساس زیبایی شناسی اسلامی به این نقصها دامن زده است و این برعهده محققان عرب و مسلمان است که باید این نقصها را جبران کنند.

 

باستان شناسان مسلمان به بررسی و کاوش در میراث معماری اسلامی پرداخته اند که در تعمیق تحقیقات هنر معماری اسلامی و تحلیل ویژگیهای آن نقش به سزایی ایفا می کند که از بررسیهای زیرزمینی تا ساختمانهای باقی مانده را بررسی و تحقیق می کنند که از آنها می توان به مساجدی چون قدس، دمشق، قاهره، قیروان و فاس و یا اصفهان اشاره کرد.
 
این در حالی است که هدف از کاوش در میراث معماری اسلامی، افزایش مساحت موزه ها نیست، چرا که موزه بین المللی برلین در ارائه و معرفی آثار اسلامی بسیار پیشتاز عمل کرده، اما هدف از آن یادآوری خاطرات، طراوت و تازگی بخشیدن به معماری اصیل اسلامی است. 

 

تحقیقات باستان شناسی بر فرهنگ هنر اسلامی تأکید می کند و به واسطه آن تاریخ، بخشهای کشف شده، تاریخ خط و توسعه شیوه های خطاطی و همه علومی که در این راستا کار شده است را معرفی می کند. اما باید به گونه ای عمل کرد تا هنر معماری اسلامی جایگاه واقعی و اصیل خود را در میان معماری دورانهای مختلف نشان دهد و همگان بر این مسئله آگاه شوند که معماری اسلامی ریشه ای تاریخی داشته و با اصالت، هنر دینی، فرهنگ و تمدن مسلمانان پیوندی جاودانه خورده است.