رسانه‌ها آینه تجمل‌گرایی جامعه شده‌اند

جواد افشار کارگردان سینما و تلویزیون درباره پرداخت به سبک زندگی اسلامی - ایرانی در آثار تصویری به خبرنگار مهر گفت:‌ ما در سریال‌های تلویزیون قشرهای متفاوتی از مرد را می‌بینیم و نمی‌توانیم دسته‌بندی کنیم که تلویزیون دنبال پررنگ کردن کدام قشر است یا کدام یک را بر دیگری ترجیح می‌دهد. بلکه معمولا بنا به نیاز قصه و فضای نمایشی، نمونه‌های مختلفی از سطوح اجتماعی در آثار، نمایش داده شده‌اند و به نمایش درخواهند آمد.

وی افزود: به این معنا که ما هم خانواده‌های متمول را نشان داده‌ایم و هم تصاویر خانه‌هایی که اعضایش با مشکلات اقتصادی و فشارهای گرانی دست و پنجه نرم می‌کنند، به تصویر کشیده شده است؛ گرچه ما دلمان نمی‌خواهد همواره فقر و نداری را نمایش بدهیم اما از این قشر کم نیست که بتوان نادیده‌شان گرفت.

این کارگردان درباره تبلیغ و ترویج کالاهای خارجی در آثار نمایشی توضیح داد: این موضوع نه تنها در فرهنگ ما، بلکه در همه کشورها بوده و همواره مرغ همسایه برای مردم غاز بوده است! با این حال امکان دارد کیفیت بالاتر برخی کالاها مردم را به استفاده‌ از آنها علاقمند کرده و به تدریج بکارگیری اجناس خارجی به یک فرهنگ تبدیل شده است.

افشار تصریح کرد: اگر بخواهم این موضوع را مذمت کنم، بی انصافی است چون شاید خود من نیز برخی از کالاهای خارجی را که از کیفیت بالاتری نسبت به تولیدات داخلی برخوردار هستند، خریداری کنم. این موضوع به مسائل تولید در کشور برمی‌گردد. درغیر این صورت مردم بدشان نمی‌آید از کالاهای خودی استفاده کنند.

این کارگردان با تأکید بر کاهش کیفیت اجناس داخلی، اظهار کرد: اما این موضوع همیشه نیز صدق نمی‌کند و گاهی دیده شده برخی کالاها به لحاظ کیفیت از مشابه خارجی‌شان چیزی کم ندارند. همانطور که گفتم خرید کالاهای بیگانه به یک فرهنگ و ساختار تبدیل شده است. این را هم بگویم که سریال‌ها همواره برگرفته از واقعیات جامعه هستند.

وی در پاسخ به اینکه آیا آثار نمایشی صرفا باید واقعیات را منعکس کنند یا می‌توانند در لایه‌های زیرین خود به معرفی و آموزش شیوه‌های درست زندگی نیز بپردازند، توضیح داد: برخی از مسائل تبدیل به یک فرهنگ شده، به زندگی ما آمده و وارد آثار تصویری و نمایشی شده است. با این حال درست یا غلط بودن چنین اتفاقی جای بررسی دارد و تمایل به مصرف گرایی و رفاه به یک چالش بزرگ در فرهنگ اجتماعی ما تبدیل شده است.

افشار یادآور شد: کشوری که مردمش این چنین برای تجمل رقابت می‌کنند و این شتاب را در راستای رفاه‌گرایی و به دست آوردن کالاهای لوکس از خود نشان می‌دهند کم کم به سمت قهقرا خواهد رفت. اما همانطور که اشاره کردم آثار ما برگرفته از واقعیت است.

گداگرافی ما را به تحریم زدگی متهم می‌کند

سازنده سریال‌های تلویزیونی ادامه داد: اگر ما به قول معروف گداگرافی بکنیم و در نمایش زندگی‌های ساده و خالی و عاری از تجملات اصرار کنیم، به نوعی از آن طرف بوم می‌افتیم. در واقع اصرار بر ساده گرایی و ساده زیستی باعث می‌شود سایر کشورها فکر کنند ما امکانات در اختیار نداریم و در جامعه قرن بیست یکم به نداری و فقر و از سوی دیگر تحریم‌زدگی متهم می‌شویم.

افشار در پایان گفت: بنابراین ناچاریم به بخش لوکس زندگی‌ها و برخورداری از رفاه و تجمل نیز بپردازیم و تبلیغ ساده زیستی نیز در کنار آن در دستور کارمان قرار گیرد.

افشار ساخت مجموعه‌های تلویزیونی چون "پول کثیف"، "روز رفتن"، "سایه سکوت"، "جابر بن حیان"، "خط سوم"، "سی امین روز" و "لبه آتش"، فیلم سینمایی "کلبه" و فیلم‌های تلویزیونی بسیاری از جمله "کیلومتر 14"‌ را در کارنامه هنری خود به ثبت رسانده است.