تبیین و تبلیغ سبک زندگی اسلامی؛ رسالت مهم حوزویان

به گزارش خبرنگار مهر، رهبر معظم انقلاب در سفر اخیر خویش به خراسان شمالی و در دیدار جوانان این استان، به مسئله مهمی اشاره کردند که گرچه چند سالی است از سوی برخی رسانه‌های جمعی به صورت گاه و بیگاه مورد توجه قرار گرفته و می‌گیرد اما به نظر می‌رسد که در بدنه تصمیم ساز جامعه آن طور که باید و شاید، جدی گرفته نشده است، چه آن که جدیت در این حیطه، باید منجر به تصمیم گیری‌هایی می‌شد که نتایج مطلوبی را هم در بر می‌داشت.

«سبک زندگی اسلامی» دغدغه‌ای است که معظم له به طور خاص و در یک جلسه حدود یک ساعته آن هم در جمع جوانان بدان اشاره داشتند.

ایشان در همین دیدار، لازمه تمدن سازی نوین اسلامی را تغییر در سبک زندگی فعلیِ ایرانیان به سمت آموزه‌های اسلامی و قرآنی عنوان کرده و بیان داشتند: «سبک زندگی بخش حقیقی و اصلی تمدن نوین اسلامی است.»

واقعیت آن است که در سال‌های اخیر که به طور ویژه و کاملا محسوس، شبکه‌های ماهواره‌ای دشمن، توپخانه جنگیِ خود را از میدان سیاست به میدان فرهنگ و باورها و اعتقادات نقل مکان داده و از این منظر به خصوص سبک زندگی مردم ایران را نشانه رفته‌اند، توجه به مطالبات و دغدغه‌های رهبر فرزانه انقلاب که در سئوالات و محورهای 20 گانه ایشان در دیدار یاد شده، مطرح شد، ضرورتی نه دو چندان که صد چندان پیدا کرده است.

پرهیز از نگاه کلیشه‌ای و شعاری

پرداختن به این مهم به ویژه از آن رو حایز اهمیت است که اساسا رویکرد تحول گرایانه به مقوله فرهنگ و سبک زندگی، زمان‌بَر است و از این حیث نمی‌توان با بخش نامه و دستورالعمل آن هم با یک نگاه کلیشه‌ای و شعاری بدان، به غایت مورد نظر دست یافت.

گرچه در روزهای گذشته پس از بیانات رهبری، رسانه‌های تصویری و مکتوب و به ویژه مجازی، توجه ارزشمندی به این موضوع داشته‌اند اما بیم آن می‌رود که این مساله نیز به سانِ مساله تولید ملی، سرنوشتی ناتمام داشته باشد و از گزندِ شعارزدگی مقطعی و بعد فراموشی نسبتا دائمی در امان نماند.

از سوی دیگر لزوم توجه عمیق و کاربردی به مسئله سبک زندگی از این حیث نیز مطرح است که ما در ساختار نظام جمهوری اسلامی و بعد از گذشت بیش از 33 سال از فجرِ انقلابی مردم ایران، باید به خوبی و بر اساس الگوی کارآمد نشان دهیم که دین برنامه جامعی برای زندگی ما دارد؛ هر چند که ما در ساحل نشسته‌ایم، اما چه سود که از برکات و نعمات این بحر طویل و غنی، خود را با دچار شدن به عادات غلط عموما غیر دینی، محروم ساخته‌ایم.

به هر طریق دینی که حتی برای ناخن گرفتن برنامه و دستور دارد، نمی‌تواند نسبت به سبک زندگی یک فرد در طول هفتاد، هشتاد سال بی‌تفاوت باشد و آن را صرفا به دایره عقل و عرف ارجاع دهد و خود از ورود به این حیطه پا پس بکشد.

چندی پیش کتاب ارزشمند مفاتیح الحیات نوشته آیت‌الله العظمی جوادی آملی به بازار کتاب آمد که اتفاقا مملو از آموزه‌های اسلامی درباره سبک زندگی است؛ آموزه‌هایی که مطابق عقل و فطرت آدمی نیز هست، کما این که گفته‌اند «کل ما حکم به العقل، حکم به شرع».

در طول سال‌ها و بلکه دهه‌ها، کم نبودند روشنفکرنماها و سکولاراندیشانی که این انگاره را در جامعه اسلامی ما ترویج می‌دادند که اسلام، صرفا دین عبادت است و نه دین زندگی؛ بی‌توجه به آن که خاتمیت دین مبین اسلام ایجاب می‌کند که به همه ابعاد زندگانی نوع بشر توجه داشته و برای آن راهکار و دستورالعمل عقلانی، منطقی و فطری ارایه دهد؛ دستورالعملی که او را از ضلالتی که امروز بشر غربی بدان دچار است رهانیده و در مسیر سعادت حقیقی که همانا بندگی محض در محضر باریتعالی است، رهنمون سازد.

بی‌شک در این باب، می‌توان ساعت‌های متمادی قلم زد و سخن گفت، اما مجال چنین نوشتارهایی اجازه اطاله بیش از حد را نمی‌دهد.

دو نقش مهم حوزه و حوزویان

در این خصوص، رسالت حوزه و حوزویان، بس مُعظم و اساسی است، چه آن که این طلاب و فضلای حوزه‌های علمیه هستند که می‌بایست راهکارهای درست زندگی کردن بر اساس رویکرد متعالی ثقلین- این یادگار همیشه جاوید رسول اعظم (ص)- را برای عموم جامعه تبیین کرده و از منظر نگاه اجتهادی و استنباطی خود، از گنجینه عظیم فقه آل محمد(ص)، نسخه‌ای کاربردی و جامع برای زندگانی مردمان این زمانه پرتشویش و وهم آلود، ارایه کنند.

گذشته از این در عرصه تبلیغ، حوزویان رسالت و مسئولیت مهم دیگری بر دوش دارند و این که باید با لسان مردم به میان قوم رفته و مولفه‌های سبک زندگی دینی را برای مردم آن هم به زبان ساده و همه فهم، تبیین کنند.

این مهم به ویژه آن که در آستانه ماه عزای سید و سالار شهیدان که به تعبیر لطیف یکی از بزرگان حوزه، بهار تبلیغ معارف الهی است، قرار داریم، اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند و در این راستا، نهادهای تبلیغی و اتاق‌های فکر عرصه تبلیغ، لازم است که در مدت باقیمانده تا محرم حسینی، خوراک فکری و تبلیغی مناسب برای مبلغان این ماه فراهم آورند.

نکته مهم دیگر آن که تبیین و ترویج صحیح سبک زندگیِ اسلامی به منظور رهایی از نسخه‌های غیرکارآمد و مضر غربی و شرقی، وظیفه‌ای است که علاوه بر اندیشمندان و فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی، بخش قابل توجهی از آن برعهده رسانه‌های جمعی به ویژه رسانه ملی است که در این خصوص با تولید محتوای مناسب و جذاب و بدور از شعارزدگی‌هایی که بیشتر خاصیت دافعه دارد تا جاذبه در این باره گام‌های جدی بردارند و به طور خاص از زبان لطیف و بسیار تاثیرگذار هنر، در جهت نخست ایجاد دغدغه مندی و سپس ماندگاری پیام ارایه شده، نهایت بهره برداری را بکنند.

..............................
مهدی موسوی