لزوم جلوگیری از ورود سموم غیرمجاز/ ضرورت توسعه کشاورزی علمی

به گزارش خبرنگار مهر، در پی انتشار گزارشی در خبرگزاری مهر با عنوان " هشدارهای بی ثمر بهداشتی/ سم های چینی در کرمان قربانی می گیرد" و انتقاد از ورود بی رویه سموم قاچاق به بازار و عدم رعایت نکات و اصول سمپاشی و استفاده از سموم شیمیایی که علاوه بر به خطر انداختن سلامت محصول موجب تلف شدن تعداد قابل توجهی دام نیز در استان کرمان طی روزهای اخیر شده است، سازمان حفظ نباتات کشور در این خصوص توضیحاتی ارائه داده است.

سازمان حفظ نباتات در این خصوص اعلام کرده است که، به آگاهی می رساند سموم شیمیایی دفع آفات نباتی پس از طی مراحل قانونی و انجام آزمایشهای لازم و در نهایت تصویب هیات نظارت بر سموم کشور(مرکب از نمایندگان دستگاههای ذیربط در این حوزه نظیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، پزشکی قانونی وسازمان حفاظت محیط زیست و. . ) و در فهرست سموم مجاز کشور ثبت می شوند ضمناً تنها شرکت های دارای پروانه فعالیت از سازمان حفظ نباتات مجاز به واردات سموم آماده مصرف و یا فرموله نمودن سموم شیمیایی دفع آفات نباتی بوده که برای واردات هر محموله نیز موظف به اخذ مجوز قبلی از سازمان حفظ نباتات می باشند که در راستای کنترل مطلوب کیفیت سموم وارداتی از کلیه محموله های سموم آماده وارداتی نمونه برداری قبل از توزیع ، انجام و براساس استانداردهای FAO آزمایشهای کنترل کیفی صورت می گیرد.

سموم تولید داخل نیز پس از فرموله شدن ابتدا توسط آزمایشگاههای کارخانجات فرمولاتورها آزمایش کنترل کیفی و سپس از کلیه مراحل ساخت وتولید، بصورت تصادفی توسط این سازمان نیز نمونه برداری و بررسی و آزمایش می شوند و معهذا در حالت غیرقابل قبول تشخیص دادن سم، ملزم به عودت به مبدا و یا جمع آوری و اصلاح می باشد.

از طرفی این سازمان حسب رسالتی که در زمینه کنترل عوامل خسارتزای گیاهی و وظایف حاکمیتی خود در خصوص نظارت بر روند تهیه ، تولید ، توزیع و مصرف آفتکشهای شیمیائی برعهده دارد ، با وجود تنگناهائی که بواسطه تحریم های اعمال شده از سوی کشورهای صاحب تکنولوژی در حوزه تولید سموم دفع آفات نباتی و معضلاتی در خصوص تأمین سموم شیمیائی و غیر شیمیائی کنترل آفات برای کشور ایجاد شده ، کلیه مباحث موضوع وظایف مذکور را به نحوی اداره نموده ، تا  نه تنها تاخیری در خصوص تدارک سموم مورد نیاز در روند تولید محصولات کشاورزی (حتی محصولات غیر راهبردی) ایجاد نشده است.

این در حالی است که اکثریت قریب به اتفاق سموم مورد نیاز کشور اعم از سموم آماده مصرف وارداتی و تکنیکال های مورد نیاز برای فرموله نمودن سموم در کارخانجات فرمولاتور داخلی از منابع کشور چین تهیه و تدارک میشوند  (در دوسال گذشته از محل تکنیکالهای وارده از کشور چین(43/84% )  و بخشی نیز از کشور هند(74/12%) بوده و در حوزه سموم آماده مصرف وارداتی، کشور چین 2/57% از کل واردات سموم آماده مصرف را بخود اختصاص داده است) و همچنین در حوزه حذف سموم پرمصرف و پرخطرو جایگزینی سموم ایمن ، کم مصرف و کم خطر و...،مطابق با مصوبات کنوانسیون روتردام بوده ودرجایگاه و وضعیت مطلوبی قرار داریم .

با این وجود برخی عوامل نظیر عدم ایجاد بسترلازم برای پذیرش مزایای کاربرد سموم کم خطر از سوی بهره برداران (لزوم اجرای مطلوب عملیات ترویج کشاورزی)، عرضه وسیع سموم بسیارخطرناک، باطیف وسیع آفتکشی و ارزان قیمت در کشورهای همجوار که به واسطه عدم ثبات سیاسی وشرایط ویژه جغرافیائی قادر به اعمال مقررات مربوط به ورود و مصرف این ترکیبات نمی باشند، شرایط مناسب را برای فعالیت سودجویان داخلی و خارجی در عرصه توزیع سموم را فراهم و در این شرایط جمهوری اسلامی ایران نیز به دلیل هم مرز بودن با این کشورها از پدیده شوم قاچاق و تقلب درمورد اقلام مذکور لطمات زیادی را متحمل شده است که لازم است با توجه به مسئولیت های قانونی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نیروهای انتظامی، سازمان تعزیرات حکومتی و سایر دستگاههای مرتبط، موضوع با جدیت بیشتر از طریق متولیان کنترل امر قاچاق پیگیری و تحت کنترل قرار گیرد.
 

دغدغه بخش سلامت ورود سموم قاچاق و عدم آموزش کشاورزان در خصوص استفاده از سموم داخلی است

توضیحات سازمان مربوطه نشان دهنده توجه ویژه و نظارت کامل بر روند تهیه و توزیع سموم در بازار رسمی داخلی است که بسیار قابل تقدیر می باشد اما آنچه که در زمینه استفاده سموم کشاورزی در کرمان روی می دهد خارج از این حوزه است که در قسمت پایانی توضیحات سازمان حفظ نباتات نیز به آن پرداخته شده است و به دغدغه بخش سلامت کرمان نیز تبدیل شده، بطوریکه در جلسات مختلف کارگروه های سلامت کرمان از آن به عنوان یکی از مهمترین مشکلات در بخش کشاورزی یاد می شود.

در واقع سموم موجود در مراکز توزیع مجاز در کرمان هیچ مشکلی ندارند هر چند که کارشناسان تغذیه استفاده از محصولات کشاورزی ارگانیک را در راستای افزایش سطح سلامت جامعه مورد تاکید قرار می دهند.

گزارش مهر پس از آن منتشر شد که در جنوب کرمان تعداد قابل توجهی دام به دلیل شرب از جوی آب مزرعه ای که چند روز قبل از کود شیمیایی در آن استفاده شد بود، به دلیل شدت مسمومیت تلف شدند.

چندی از این واقعه نگذشته بود که دامپزشکی شمال کرمان نیز خبر داد چندین راس دام به دلیل چرا در مزرعه ای که سم پاشی شده بود در شمال استان کرمان تلف شدند.

در واقع در هر دو مورد استفاده بیش از حد از کود و سم شیمیایی موجب سمومیت شدید شده بود و این مسئله ای است که به دلیل عدم توجه به آموزش کشاورزان در استان کرمان روی داده است.

عدم نظارت گیاه پزشکان در خصوص استفاده از نوع و میزان سموم کشاورزی به دلیل عدم وجود بستر مناسب سبب شده کشاورزان به صورت تجربی به استفاده از سموم و کودهای مختلف روی بیاورند و در نهایت موجب بروز دغدغه های زیست محیطی و بهداشتی شوند.

از سوی دیگر ورود سموم قاچاق همان طور که در متن بالا نیز اشاره شده بود یکی از مهمترین مشکلات به خصوص در جنوب کرمان است، بطوریکه همچنان از سم د. د. ت که در بسیاری از کشورهای جهان منسوخ شده است در مزارع به خصوص گلخانه ها استفاده می شود.

دلیل استفاده از این سموم نیز ارزان بودن از یک سو و تاثیر بسیار بالای آن بر روی آفات از سوی دیگر است.

آنچه که مسلم است سم د.د.ت علاوه بر پوست بر بافت درونی میوه نیز تاثیر گذاشته و حتی آب و خاک را نیز به شدت آلوده می کند بطوریکه تاکید شده است که مصرف کنندگان به هیچ وجه از میوه هایی که با استفاده از این سم تولید می شود استفاده نکنند.

هدف از سلسله گزارشهایی که مهر تا کنون در این خصوص منتشر کرده است فرهنگ سازی در بین کشاورزان برای استفاده از کارشناسان کشاورزی، عدم استفاده از سموم قاچاق و غیر استاندارد مانند د.دت، ترویج کشاورزی ارگانیک و آگهی بخشیدن به مصرف کنندگان برای خودداری از مصرف محصولاتی است که با استفاده از سموم غیر مجاز تولید می شوند.