سینمای پرتره نیاز جامعه است/مشکل مجذوب شدن کارگردان به سوژه

به گزارش خبرنگار مهر، پنجمین نشست از "شب ستاره ها"ویژه تحلیل آثار برگزیده ششمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیت به نقد و بررسی فیلم مستند"13 اکتبر 1937" اختصاص داشت.

چکناواریان رهبر ارکستر و آهنگساز ایرانی ضمن بیان این مطلب در این نشست نقد و بررسی این فیلم که با حضور جلیل اکبری صحت (منتقد سینما)، بکتاش آبتین (کارگردان فیلم)، شهنام صفاجو (مجری–کار‌شناس)، برخی از هنرمندان عرصه ادبیات، شعر، موسیقی چون شمس لنگرودی برگزار شد؛ درباره شرایط زندگی خود گفت: من در خانواده‌ای مهاجر زندگی کردم و سختی‌های زیادی کشیدم. زندگی نیمی خنده و نیمی گریه است، اما انسان نباید فراموش کند که هر چه دارد از خداست. همه چیز را خداوند به انسان هدیه می دهد و ما تنها تکنیک ها را یاد می‌گیریم. هنرمند باید تکنیک‌ها را بیاموزد تا بتواند از الهاماتش استفاده کند.

وی در ادامه افزود: اگر انسان زندگی را جدی بگیرد هیچ بهره ای در زندگی نمی برد از همین رو باید با مردم بود و دوست دارم با مردم در ارتباط باشم و در محله ای که زندگی می کنم، در رفت و آمد مستقیم با اطرافیانم هستم. فیلم مستند"13 اکتبر1937" هم مبین همین مطلب است.

شهنام صفاجو مجری کارشناس این نشست درباره ساخت "مستند پرتره" و چالش هایی که در این عرصه وجود دارد، گفت: عموم مستندهای پرتره با مشکلات مشابهی مواجه هستند که از نمونه آن می توان به کمبود منابع آرشیوی لازم، همکاری نکردن سازمان هایی که دارای آرشیوهای غنی هستند، مجذوب شدن کارگردان نسبت به شخص سوژه، عدم تخصیص زمان لازم برای کارگردان توسط سوژه فیلم و... اشاره کرد.

در ادامه اکبری صحت منتقد سینما هم با بیان اینکه سینمای پرتره نیاز جامعه است، خاطرنشان کرد: این گونه سینمای مستند قبل از قضاوت درباره جامعه، داده پردازی کرده و اطلاعات را از جامعه اخذ می کند. یک مستند پرتره مانند دو امدادی است که فیلمساز بعدی باید از میانه راه فیلم قبلی، کار خود را شروع کند.

وی ادامه داد: در سینمای پرتره، یک مسئله اجتماعی تبدیل به مسئله عمومی جامعه می شود. سینمای پرتره زیرشاخه های زیادی دارد و همین مسئله باعث می شود که بگوییم هر فیلمی از این دست، مواردی را کم دارد.

این منتقد سینما با اشاره به اینکه شخصیت گلوریس چکناواریان" ابعاد متفاوتی دارد، افزود: وقتی درباره چهره ای چون چکناواریان صحبت می کنیم، می توانیم از آثار نقاشی وی، دوران کودکی، مهاجرت، فعالیت های اجتماعی، آهنگسازی و بسیاری از ابعاد دیگر زندگی ایشان فیلم بسازیم.

اکبری صحت درباره ساختار فنی این مستند نیز گفت: در تدوین فیلم پرش وجود دارد. ضمن اینکه در فیلم مستند نباید گفته شود که تنها راوی "تو" هستی و باید فکر شده فیلم را پیش برد. از سوی دیگر آبتین مجذوب شخصیت چکناواریان می شود و از همین منظر این مستند ضربه می خورد.

چکناورایان در ادامه از بکتاش آبتین برای ساخت این مستند تشکر کرد و گفت: خیلی خوشحال هستم که آبتین از بخش های خصوصی زندگی من فیلمبرداری نکرده است و نخواسته به حریم خصوصی من وارد شود.

وی در پاسخ به نقدهای اکبری صحت گفت: تنها خداوند کامل است و هیچ چیز کامل دیگری وجود ندارد. این فیلم هم حتما نقص هایی دارد، اما هیچ وقت نمی توان کاری کرد که نقص نداشته باشد.

بکتاش آبتین کارگردان مستند "13 اکتبر 1937" نیز درباره این فیلم توضیح داد: برخلاف نظر آقای صحت، من اصلا مجذوب شخصیت این مستند پرتره نشدم، چکناواریان شخصیت والایی دارد اما من هم کار خودم را کردم. من درباره ایشان تحقیقات زیادی کردم و از بخش هایی از آنها استفاده کردم چون اگر می خواستم از همه آنها استفاده کنم فیلم از ریتم می افتاد.

وی در پایان افزود: من برای ساخت این مستند طرحی داشتم و شخصیت خود چکناواریان و شور و نشاط وی کمک زیادی به من کرد. چکناواریان فرد جسوری است و سعی کردم این جسارت در فیلم مشخص باشد؛ به طور نمونه صحنه ای که وی در مینی بوس پفک می خورد را گذاشتم تا بیانگر این مسئله باشد.

لازم به ذکر است فیلم های "در جستجوی پلنگ ایرانی" ساخته فتح اله امیری و "حیات" به کارگردانی میترا روحی منش به نمایش عمومی درمی آید.

طبق برنامه ریزی انجام شده فردا 26 آذرماه و در ادامه برنامه های "شب ستاره ها" آثار برگزیده جشنواره بین المللی سینماحقیقت، فیلم های "نفت، خاک، آتش" ساخته عارش کوردسالی، "جان مستر" به کارگردانی فرامرز وکیلی و"رویای آمریکایی" از ساخته های سیداحسان اصغرزاده، در سالن "سینماحقیقت"مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی روی پرده می رود و سپس جلسه نقد و بررسی این آثار برگزار خواهد شد.