ريدلي اسكات با پادشاهي آسمان به جنگ تمدن ها مي رود

به گزارش خبرنگار سينمايي خبرگزاري "مهر"، خالق آثاري چون "بليد رانر"، "گلادياتور" و "سقوط بلك هاوك"، در فيلم جديد و 130 ميليون دلاري خود جنگ هاي صليبي ميان مسلمين و نيروهاي مسيحي در قرن دوازدهم ميلادي را در برابر ديدگان مخاطبان قرار مي دهد و آنها را به سفري در فضا، گذشته و آينده مي برد. اما "پادشاهي آسمان" درست در دوراني ساخته و نمايش داده مي شود كه بحث جنگ ميان ملل داغتر از هر زمان ديگري است و عده اي بر اين باورند كه اسكات بحران خاورميانه و جنگ امريكا براي سرنگوني صدام حسين را در فيلمش هدف قرار داده است.
آلن رايدينگ اين هفته در روزنامه نيويورك تايمز نوشت: "آيا جنگ در بيابان هايي با تازيانه باد، شهرهاي باستاني و تحت محاصره و شهرونداني ترسو و زبون شبيه اخبار ارسالي از عراق نيست؟ آيا امروز واقعاً زمان مناسبي است كه جنگ ميان مسلمانان و مسيحيان را در قالب سرگرمي به مردم نشان بدهيم؟"
ديگر كارشناسان جنگ هاي صليبي موضعي شديدتر اتخاذ مي كنند. دكتر خالد ابوالفضل، استاد قوانين اسلامي دانشگاه كاليفرنيا، معتقد است كه فيلم به تبليغ ايده "آزمايش نيروي تمدن فرهنگي اسلام و مسحيت" مي پردازد. او به روزنامه هرالد چنين مي گويد:  "به نظر من نفرتي كه فيلم مي پراكند بي ترديد باعث ارتكاب جناياتي خواهد شد كه مستقيماً برگرفته از پيام آن است."
اما بهتر است نظر خود كارگردان را هم درباره "پادشاهي آسمان" بپرسيم. ريدلي اسكات در پاسخ به انتقادها، يكجانبه از فيلمش دفاع مي كند: "من آن را به يكي از شخصيت هاي بسيار مهم مسلمان در نيويورك نشان دادم، يكي از اساتيد دانشگاه كلمبيا. او معتقد بود فيلم من بهترين تصوير ممكن را از شخصيت صلاح الدين ايوبي ارايه داده است."
فيلمساز 67 ساله و كهنه كار بريتانيايي ادامه مي دهد: "شخصيت هايي كه در داستان تصوير شده اند به قدري در فرهنگ مسلمانان مهم هستند كه من مي دانستم بايد كارم را به دقيق ترين و صحيح ترين شكل ممكن انجام بدهم. صلاح الدين يكي از شخصيت هاي بسيار مهم در دنياي اسلام است. او مردي بزرگ و رهبري واقعي بود، يك ژنرال، يك سياستمدار و يك شمايل مذهبي."
گفته هاي اسكات از سوي قاسم مسعود، بازيگر سوري نقش صلاح الدين هم تأييد مي شود: "صلاح الدين مي جنگد، اما گفتگو و ديالوگ را هم از ياد نمي برد. ما مي خواستيم نشان دهيم كه گفتگو بسيار بهتر از جنگ است." گرچه برخي منتقدان معتقدند فيلم در تلاش براي نشان دادن تصويري مثبت از مسلمانان، راه افراط را در پيش مي گيرد.
در "پادشاهي آسمان"، شهر بيت المقدس سرانجام با حمله آتشين سپاه عظيم و برتر صلاح الدين سقوط مي كند. البته پس از آنكه شواليه هاي مسيحي تحت تعاليم مذهبي پادشاه خود بالدوين به شدت وحشت زده مي شوند و او را تحريك مي كنند. صلاح الدين در فيلم مدافعان بيت المقدس را مي بخشد و يك صليب سقوط كرده را به حالت ايستاده برمي گرداند. در صحنه هاي قبلي هم او را در حال امدادرساني پزشكي به دشمنان مسيحي خود ديده ايم.
اسكات ادامه مي دهد: "بالدوين در سن 25 سالگي بر اثر ابتلا به جذام بدخيم از دنيا رفت. شايع است كه صلاح الدين از اين امر خبردار شد و يكي از پزشكان خود را براي مداواي او فرستاد. گفتن اينكه اين دو نفر بايد براي هم احترام متقابل قايل باشند آسان است، بنابراين من تصور كردم كه نوعي ارتباط هم ميان آنها وجود داشته."
اما برخي بر اين باورند كه چنين نگرشي به صلاح الدين بيشتر ناشي از تصويري است كه سر والتر اسكات از او در رمان "طلسم" خود ارايه داده و واقعيت هاي تاريخي را ثبت كرده است. جاناتان رايلي اسميت، استاد دانشگاه كمبريج، روايت "پادشاهي آسمان" را "شرح اسامه بن لادن از تاريخ" مي داند و ادعا مي كند كه فيلم "باعث تقويت بنيادگرايان اسلامي مي شود." دكتر جاناتان فيليپس، كارشناس جنگ هاي صليبي و استاد دانشگاه لندن، معتقد است صلاح الدين در باطن انساني سخت گيرتر بود تا مردي ملايم كه فيلم تصويرش مي كند.
در هر حال، فيلمساز اصلاً از آنچه ساخته پشيمان نيست: "چون ما دايماً در حال بازنويسي و بازبيني تاريخ هستيم، پس بايد بپذيريم كه تاريخ تا حد زيادي به يك حدس و گمان هوشمندانه شبيه است." به همين دليل است كه شوراي روابط امريكايي ـ اسلامي فيلم را "تصويري متعادل و مثبت از فرهنگ اسلامي در دوران جنگ هاي صليبي" مي داند.