حد و حدود پوشاندن راز از دوست/ افشای سرّ دیگران مانند هتک آبرو است

"سرّ افراد" حرمتی دارد که برای هیچ انسانی جایز نیست در جهت کشف یا آگاهی از آن بکوشد یا آن را میان مردم منتشر سازد؛ دقیقاً به همان گونه که بر انسانی جایز نیست که اموال دیگران را بدزد یا در آن دست برد و اگر چنین چیزی صورت پذیرد در حقیقت این آتش است که می‎خورد.

هر انسانی اسراری دارد و اگر چه ممکن است اسرار شخصی واقعاً مهم نباشد ولی برای این شخص حتماً اهمیت دارد و آشکارکردن این سرّ در میان مردم شبیه هتک آبرو و ناموس است.

پیامبر اکرم(ص) می‏فرماید: مجلس‎ها امانت هستند و بر هیچ کس روا نیست سرّ دوستش را فاش سازد. (بحارالانوار ج75 ص 467).

همان‏گونه که نباید اسرار دوستان را فاش کرد نباید اسرار خود را در اختیار دیگران نهاد و راز خود را جز برای دوست مؤمن فاش نسازیم. حضرت علی (ع) می‏فرماید: سرّ خود را جز به مؤمن با وفا باز مگو.(بحارالانوار ج77 ص 296).

برای دوست لذت بخش است که گاهی از اوقات اخبار خود را با دوستش در میان نهد و اسرارش را با دوستش بازگو کند همچنین لذت انگیز است که به همین گونه با او رفتار شود و اخبار و اسرار خویش را به او بسپاری و در این امر بر او و بر تو باکی نیست. زیرا این مقتضای طبیعت یاران و دوستان است. لیکن بر توست که اسرار دوستت را محفوظ بداری و از افشای آنها به دیگران خودداری کنی، زیرا اگر به چنین کاری اقدام کنی پیمان برادری و دوستی را نقض و به او خیانت کرده و فریبش داده‎ای و آن که به دوستش خیانت کند و او را فریب دهد دوست و برادر نیست .

حضرت علی(ع) می‏فرماید: سرّ تو خون توست که نباید در رگهای دیگری جریان یابد.(بحارالانوار ج 75 ص 71). و نیز می‏فرمایند: دوست خود را از سرّت آگاه مگردان مگر سرّی که اگر دشمن تو از آن آگاهی یابد زیانی برای تو در بر نداشته باشد.(بخحارالانوار ج75 ص 71).

در این جا دو قاعده وجود دارد که روشن می‎کند در خصوص اسرار چگونه با مؤمنان رفتار کنیم: اول: آنچه نباید دوست از آن آگاهی یابد و نیز آنچه به او مربوط نیست نباید از آن مطلع گردد ،زیرا در آگاهی او از آن سودی نهفته نیست همچنین صاحب سرّ نیز نفعی از آگاهی او نمی‎برد.

دوم: این که سرّ خود را جز برای دوست مؤمن فاش نسازیم دوستی که در مراحل مختلف ایمان و امانت داری و وفاداری خود را به اثبات رسانده است و تحت هیچ شرایطی اسرار دوست خود را فاش نکرده است.

امام باقر(ع) می‎فرماید: به حق قیام کن و در آنچه به تو مربوط نیست ملتزم باش و از دشمنت بپرهیز و از دوستان خود جز مؤمن حذر کن.

کسی که رازهای دوست خود را به راحتی در اختیار دیگری می‎گذارد به وی نباید اعتماد کرد، زیرا او با این کار می‎خواهد دوست خود را بدنام کند و چه بسا افرادی نالایق در دوستی رازهای دوستان خود را فاش کرده و پیوندهای دوستی خود را از میان برده‏اند و به دوست خود خیانت کرده رازهای دوستان همه در نزد ما امانت هستند و درست نیست خیانت در امانت کرد و خود را مورد لعن و نفرین پروردگار قرار دهیم.

دین مقدس اسلام بسیار سفارش کرده است که اگر شخصی را امین نمی‏دانی از اینکه اسرار خویش را نزد وی بسپاری بر حذر باش، بلکه باید آنها را نزد کسی بگذاری که به او کمال وثوق و اعتماد را داری و اگر چنین انسان امین را نمی‏یابی بهتر است آنها را نزد خودت نگه داری کنی، زیرا نگه داشتن آنها نزد خود بهتر است از این که آنها را نزد غیر امین فاش کنی چون با این کار حیثیت و آبروی خود را تباه می‏‎کنی.

برای انسان پسندیده نیست که همه اسرار خود را حتی به دوست امین و مورد اعتماد خود بسپارد زیرا محتمل است در او اگر چه پس از مدتی دگرگونی و تبدیل پدید آید. بلکه خرد و دوراندیشی حکم می‏کند که او را به چیزی از اسرار خود آگاه نکند جز به آنچه که روزی دشمن شود نتواند به وسیله آن به او زیانی رساند. چنان که امام صادق(ع) فرموده دوست خود را به راز خود آگاه مکن جز به آنچه اگر دشمنت بر آن آگاه شود نتواند به تو زیانی برساند زیرا دوست ممکن است روزی دشمن شود.(بحارالانوار ج 71 ص 177)