رویای کردستان برای رسیدن به توسعه/ طرحهای توسعه دربایگانی خاک می خورند

به گزارش خبرنگار مهر، برنامه ریزی و تدوین سندهای متعدد برای رسیدن به توسعه پایدار یکی از نیازهای اصلی در هر جامعه ای به شمار می رود و به همین دلیل است که چه در سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و چه بعد از پیروزی انقلاب در کشور ما نیز اسناد متعددی در فاصله های زمانی کوتاه مدت و بلند مدت برای بهره برداری بهتر از ظرفیت ها و همچنین رسیدن به توسعه پایدار تدوین شده است.

اسناد و طرح های آمایش سرزمین به عنوان اسناد بالادستی در دو حوزه ملی و منطقه ای از سالهای گذشته تاکنون در کشور ما و استان کردستان نیز تدوین شده و مسئولان با صرف هزینه های هنگفت تلاش کرده اند تا ضمن شناسایی ظرفیت های فعلی زمینه را برای بهره برداری مناسب از آنها فراهم کنند.

تدوین طرح های توسعه در حوزه آمایش سرزمین در کردستان از سابقه ای طولانی برخوردار است چرا که در زمان استانداری محمد رضا رحیمی در این استان در سالهای 1372 تا 1376 نیز طرح آمایش در کردستان مطرح و حتی مطالعات گسترده ای در این حوزه انجام شد که البته تاکنون گزارشی از میزان اجرایی شدن این طرح اعلام نشده است.

نسخه جدید سند آمایش کردستان نیز از چند سال قبل توسط یک شرکت معتبر کشوری در حال مطالعه و طراحی است که بخش زیادی از آن در جلسه شنبه شب شورای برنامه ریزی و توسعه کردستان مطرح شد و مورد بحث و بررسی مدیران ادارات و سازمان های دولتی حاضر در این نشست قرار گرفت.

معمولا مهمترین اصل در راستای تدوین و طراحی سندهای آمایش آرمان گرایی و تعیین اهداف بلند مدت و در نهایت ارائه راهکارهای مشخص برای رسیدن به این اهداف است که بدون شک این اهداف و آرمان گرایی نیز باید مبتنی بر واقعیت های موجود تدوین شود تا در قالب این سند برنامه های برای اجرا تدوین و همچنین تدوین اسناد پائین دست ارائه شود.

بیان واقعیت های فعلی استان کردستان در حوزه های مختلف و استخراج اطلاعات مورد نیاز دو اصل مهم در تدوین سند آمایش به شمار می رود که هرچند در حوزه استخراج اطلاعات مورد نیاز تلاش های خوبی از سوی شرکت مشاور صورت گرفته بود ولی در بیان وضعیت فعلی کردستان و اهداف تعیین شده برای سال 1410 به عنوان مقصد نهایی این سند اغراق قابل توجهی صورت گرفته بود و بخش زیادی از چشم اندازهای مطرح شده به هیچ عنوان با عالم واقعیت ارتباطی نداشت و به نظر می رسد رسیدن به آن نیز چیزی شبیه معجزه نیاز دارد.

به عنوان نمونه مطرح کردن ایجاد 400 تا 500 هزار فرصت شغلی در مدت زمان کمتر از 20 سال در استان کردستان آن هم بدون سرمایه گذاری دولت و تنها با اتکا به بخش خصوصی بیشتر شبیه یک رویایی غیرقابل باور و دست نیافتنی است که مشاورین این سند بر آن تاکید زیادی کرده بودند.

ذکر این نکته ضروری است که برای ایجاد فرصت های شغلی زیرساخت های متعددی در حوزه های حمل و نقل، راه های ارتباطی در حوزه فناوری اطلاعات، خدمت رسانی از سوی دستگاه های دولتی و مشوق های لازم برای سرمایه گذاری نیاز است که بدون شک کردستان در این بخش ضعف های جدی دارد و به نظر می رسد تنها برای پوشش نقاط ضعف استان در بخش حمل و نقل باید سرمایه گذاری هنگفتی صورت گیرد.

بیان اهدافی خارج از توان استان و تدوین چشم اندازهای که بدون شک تحت هیچ شرایطی امکان رسیدن به آنها ممکن نیست از جمله مسائلی بود که در سند آمایش کردستان بیش از هر مورد دیگری به چشم می خورد که نمونه عینی دیگر آن ایجاد راه های دسترسی و احداث جاده برای برقراری لینک های مختلف از شرق به غرب و از شمال به جنوب استان بود.

در حالی که از سال 1373 طرح بزرگراه شمال غرب به جنوب کشور مطرح شده است و حال بعد از گذشت نزدیک به دو دهه هنوز این پروژه به بهره برداری نرسیده و به نظر می رسد باید سالهای دیگری نیز برای ساخت آن صرف شود، حال چگونه است که تامین اعتبارات مورد نیاز برای ایجاد این راه های دسترسی آن هم در شرایط کوهستانی کردستان امکان پذیر شود.

نماینده مردم شهرستان های سنندج، کامیاران دیواندره در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بدون شک تدوین سندها و طرح های آمایش یک نیاز ضروری و جدی است و برای حرکت قانونمند و با برنامه برای رسیدن به رشد و توسعه پایدار باید اسنادی در دست باشد تا ادارات و سازمان های دولتی بر اساس این اسناد زمینه را برای بهره برداری از ظرفیت های در اختیار فراهم کنند.

سید احسن علوی آرمان گرایی بیش از حد در تدوین اسناد را مورد انتقاد قرار داد و گفت: باید واقعیت های فعلی را نیز در تدوین این اسناد مورد توجه قرار داد که متاسفانه این اصل مهم در سند آمایش کردستان تا حدود زیادی نادیده گرفته شده بود و انتظار می رود که در آن تجدید نظر جدی صورت گیرد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر زیرساخت های خوبی در حوزه های مختلف برای رسیدن کردستان به توسعه وجود ندارد، افزود: هرچند که تلاش ها و اقدامات بسیار خوبی برای رسیدن کردستان به توسعه صورت گرفته ولی باید قبول کرد که ضعف های جدی در این بخش وجود دارد که تدوین اسناد توسعه نیز باید با توجه بیشتر به این واقعیت ها تدوین و برای برون رفت از وضعیت فعلی راهکار و طرح مناسب ارائه کنند.

هرچند که بحث ها در خصوص تدوین سند آمایش کردستان و رویایی بودن رسیدن به چشم انداز آن مهمترین سوال در این بخش به شمار می رود ولی اصل مهم دیگری نیز در خصوص وضعیت اجرایی کردن آن است که انتظار می رود این سند نیز که با هزینه های بسیار تدوین و طراحی می شود سرنوشت سایر اسناد استانی و ملی را پیدا نکرده و به بایگانی سپرده نشود.

همانطور که اشاره شد طی دو دهه اخیر حداقل در کردستان بیش از 30 سند و طرح توسعه در موضوعات متفاوت تدوین و مطالعه شده است که برای مطالعه هر کدام از این اسناد هم هزینه های زیادی صورت گرفته ولی سوال اساسی اینجاست که برنامه ریزی های مدیران و سازمان های دولتی استان تا چه میزان بر اساس راهکارهای ارائه شده در این اسناد تدوین و طراحی شده است.

سرنوشت غم انگیر طرح ها و اسناد توسعه کردستان در طول سالهای اخیر که بیشتر به جایی اجرا شدن و بهره برداری از آنها راهی قفس های کتابخانه های دستگاه های اداری شده اند از جمله دیگر مسائلی است که انتظار می رود این روند حداقل در سند آمایش کردستان مورد بازنگری جدی قرار گرفته و راهکار عملی و اجرایی برای آن تدوین و طراحی شود.