افزایش شانس رسیدن به راه حل میانه برای سوریه با همکاری ایران و ترکیه

در این باره خبرنگار مهر با "آرزو جلالی‌فر ایکینجی" از کارشناسان خاورمیانه و امور ایران در ترکیه گفتگویی را انجام داده است.

 

خانم جلالی فر در باره موضع ایران در خصوص تهدید آمیز بودن این موشکها می گوید: البته برخی از مقام های ترکیه از اظهارات اغراق شده ای که از سوی برخی از محافل رسمی ایران درباره این سیستم ها صورت می گیرد خرسند نیستند. زیرا که این مقام ها هم، توانایی موشکی ایران را تهدیدی برای ترکیه می دانند.

                                          

این کارشناس ایران در باره اینکه ترکیه چه اقدامی می تواند برای کاهش نگرانی های ایران و روسیه در خصوص استقرار سیستم های موشکی کشورهای غربی در خاکش انجام دهد، گفت: این کار واقعا ساده نیست زیرا که این مسئله ارتباطی حساس با بحران در سوریه دارد حتی اگر ترکیه بگوید که این مسئله به امنیت ملی خود مرتبط است این گفته، ایران و روسیه و دیگران را قانع نخواهد کرد در این مورد اظهارنظر فرخ لوگ‌اوغلو معاون حزب جمهوری خلق ترکیه (CHP) می تواند راه حل باشد که می گوید: ترکیه باید نشان دهد که نظر ایران را در باره استقرار موشکهای پاتریوت بطور جد بررسی می کند و بعنوان گام نخست در این مسیر حزب حاکم "عدالت و توسعه" نیز باید حقایق مربوط به سامانه پاتریوت را در اختیار ایران قرار دهد.

ترکیه باید نشان دهد که نظر ایران را در باره استقرار موشکهای پاتریوت بطور جد در نظر گرفته و حقایقی را درباره آن در اختیار ایران قرار دهد.

نام گوینده: معاون حزب CHP

دکتر جلالی فر می افزاید : همانطور که همه ما می دانیم ایران و ترکیه از آغاز تحولات در سوریه با همدیگر اختلافاتی داشته اند. تنش‌ها بین دو کشور درباره بحران در سوریه روز به روز بیشتر شده است. ایران در تمام دوره بعنوان متحدی محکم برای سوریه بوده در حالیکه ترکیه از مخالفان حمایت کرده و نظامیان فراری سوریه را ،پس از آنکه نتوانستند بشار اسد را به انجام اصلاحات قانع کنند ،در خود پناه داده است.

وی در باره راه حل ایران و ترکیه برای سوریه می گوید: در حالی که جمهوری اسلامی از ظرفیت های منطقه ای برای حل بحران در سوریه حمایت می کند، اما ترکیه در نقطه مقابل از راه حل فرامنطقه ای یا استفاده از نهادهای بین المللی همچون ناتو و شورای امنیت تاکید می کنئد. ایران برای نگهداشتن بشار اسد در قدرت مصمم است، اما ترکیه هم خواهان کناره گیری اوست از این نقطه نظر می تواند گفت که اصرار دو طرف ممکن است به نتیجه قابل قبولی منجر نشود و این بیشتر به جنگ قدرت شبیه است تا تلاش برای رسیدن به یک راه درست.

کارشناس مقیم آنکارا می گوید: بطور قطع و با اطمینان می توان گفت که بحران در سوریه از سوی خارجی ها، گروههای تروریستی، و غیره هدایت می شود و باز این روشن است که سرنوشت سوریه صرفا مربوط به این کشور نیست، بلکه این مسئله ظرفیتی برای تاثیر گذاری بر توازن منطقه ای، سیاست های کشورهای مختلف و ابزاری روشن برای جنگ قدرت بسیاری از کشورهاست. در این مورد دو کشور ترکیه و ایران باید به جای افتادن در این نزاع برای ثبات منطقه، رفاه اقتصادی در آن و بسیاری دیگر از دلایل، با هم همکاری داشته باشند. دو کشور به عنوان همسایه بطور غیر قابل اجتناب باید در تعدادی از حوزه ها با هم کار کنند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه درباره نقش ایران و روسیه در حل بحران در سوریه و وظیفه ترکیه در این باره می گوید: باید به یاد داشته باشیم که ترکیه برای حل مسئله سوریه نیاز دارد تا اهمیت ایران و روسیه را در نظر بگیرد. مشارکت روسیه و ایران برای یک راه حل قابل اعتماد اساسی و مهم هستند. این مکانیزم باید فوری بکار گرفته شود. جنگ داخلی و قومی که هم اکنون در سوریه در جریان است بالقوه می تواند تاثیرات منفی داشته باشد و زمانی که ما به ویژگی ظریف و حساس ایران و ترکیه را در نظر بگیریم این مسئله نباید نتیجه خوبی برای دو طرف داشته باشد.

ایران و ترکیه از تجربه و دانش کافی بمنظور گذر از زمان سختی که آن را تجربه می کنند برخودار هستند.

گوینده: آرزو جلالی فر

کارشناس سابق مرکز مطالعات استراتژیک بین الملل ترکیه در ادامه می گوید: بار دیگر باید تاکید کرد که علی رغم تمامی اختلافات برخی حقایق و واقعیت های مهم وجود دارد که مانع از آن می شود تا روابط آنکارا و تهران متلاشی شود و این عوامل برخی فاکتورهای سیاسی و اقتصادی هستند که نمی توان آنها را کم اهمیت تلقی کرد. این روزها در دوره ای که ایران از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا تحریم شده ترکیه سومین شریک تجاری بزرگ جمهوری اسلامی محسوب می شود. نیاز ترکیه به انرژی و بازار ایران نیز از نیازهای متقابل دو طرف به همدیگر بشمار می رود.

آرزو جلالی فر در بخش دیگری از این گفتگو می گوید: با وجود آنکه به نظر می رسد دو کشور ایران و ترکیه درباره مسائل سوریه اختلاف دارند در عین حال دو طرف از تجربه و دانش کافی بمنظور گذر از زمان سختی که آن را تجربه می کنند برخودار هستند. وزیر خارجه ترکیه خواستار آن شده تا ایران از پتانسیل خود در سوریه برای حل مسائل استفاده کند و از سوی دیگر ترکیه هم می تواند از پتانسیل خود برای متقاعد کردن مخالفان استفاده کند. در عین حال تهران هم پتانسیل آن را دارد تا اسد را متقادعد به گفتگوها کند. در چنین تصویری شانس یافتن یک راه حل میانه دو برابر می شود.
--------------

* مصاحبه کننده: حسین امیری