دانشگاه صنعت نفت وابسته به چه سازماني است و عمده فعاليت هاي آموزشي آن چه رشته هايي را در بر مي گيرد ؟
دانشگاه صنعت نفت وابسته به وزارت نفت است . هر سال وزارت نفت مشخص مي كند كه به چه تعداد نيروي انساني نياز دارد . دانشگاه صنعت نفت از سال 1378 به بعد به علت كمبود منابع انساني در رشته هاي مهند سي معاد ن و ذخاير، مهند سي بهره برداري ، مهند سي اكتشاف ، مهند سي ايمني و مهندسي بازرسي وفني ؛ كليه فعاليت هايش را معطوف به اين 5 رشته كرد .
همچنين قبل از راه اندازي اين 5 رشته؛ دانشگاه صنعت نفت مجوز برگزاري برخي از رشته هاي مهند سي مانند پتروشيمي ، پالايش گاز ، مكانيك ، الكترونيك و پوليمر را داشت . ولي در نهايت تنها گرايش تخصصي نفت تا سال 1378 مهند سي شيمي بود كه در زمينه بهره برداري از نفت فعاليت داشت .
در مقطع ليسانس نيز دانشگاه هاي امير كبير ، صنعتي شريف ، تهران ، صنعتي اصفهان و شيراز دررشته هاي مهند سي مكانيك ، برق ، پوليمر و پتروشيمي فعاليت دارند. اما در مقطع ليسانس رشته مهند سي نفت، تنها دانشگاه صنعت نفت است كه در اين زمينه مشغول به فعاليت است و د يگر دانشگاه ها در اين مورد نقشي ندارند.
به درخواست وزارت نفت، فعاليت دانشگاه صنعت نفت بر روي ساير رشته هايي كه در دانشكده هاي د يگر تد ريس مي شد ؛ متوقف شد و صرفا بر روي 5 رشته تخصصي نفت آغاز شد . در مقطع كار شناسي ما تنها دانشگاهي هستيم كه اين رشته ها ي تخصصي را داريم . ولي به درخواست دانشگاه هاي تهران ، صنعت شريف، امير كبير و صنعت نفت از سال 1379 فوق ليسانس رشته هاي مهند سي نفت ، مهند سي مخازن ، مهند سي اكتشاف و مهندسي حفاري در اين دانشگاه ها فعال شد.
در مقطع دكتري؛ تمام قوانين آموزشي ما تحت پوشش وزارت علوم ، تحقيقات و فن آوري است . بنا بر اين دانشگاه صنعت نفت به عنوان يك دانشگاه غير مستقيم محسوب مي شود. مجوز دوره دكتري نيز منوط به دوره مشترك است كه در حال حاضر با دانشگاه هاي صنعت شريف ، پژوهشگاه صنعت نفت و دانشگاه صنعت نفت تفاهم نامه اي امضاشده است.
به درخواست وزارت نفت، فعاليت دانشگاه صنعت نفت بر روي ساير رشته هايي كه در دانشكده هاي د يگر تد ريس مي شد ؛ متوقف شد و صرفا بر روي 5 رشته تخصصي نفت آغاز شد
علت جايگزيني 5 رشته تخصصي نفت به جاي رشته هاي ديگر چيست؟
فعاليت آموزشي دانشگاه صنعتي آبادان در سال 1318 شروع شد . در واقع تاسيس آموزشكده فني آبادان به منظورتربيت نيروي انساني براي وزارت نفت بود كه در دهه 30تبد يل به دانشكده نفت آبادان شد. در آن زمان نيز به علت اينكه كار فرما وزارت نفت بود، تصميم گيري در مورد تاميين نيروي انساني به دست وزارت نفت بود. به فراخور زمان و بر اساس نيروهايي كه وزارت نفت نياز داشت؛ دانشكده نفت هم به پرورش و تاميين اين نيروها مي پرداخت . به عنوان مثال در يك دوره وزارت نفت به مهند سان نفت نياز داشت و در زمان ديگر امكان داشت كه درخواست نيروهايي در رشته هاي مهندسي پالايش نفت ، مهندسي بهره برداري و ... كند كه دانشكده آن را تاميين مي كرد. دركل از سال 1318 تا سال 1358 ، يعني يك سال بعد از انقلاب اسلامي، جمعا 298 نفر با مدرك ليسانس از دانشكده آبادان فارغ التحصيل شدند . تعداد نيروهاي مورد نياز صنعت نفت كم تاميين مي شد. ولي اين نيروها با كيفيت بسيار خوب و بالايي تربيت مي شد ند. بعد از انقلا ب به دليل شروع جنگ از سال 1359 ، دانشكده نفت نيز مثل ساير دانشكده ها تعطيل شد . اولين خمپاره اي كه به آبادان شليك شد، به دانشكده نفت آبادان برخورد كرد. ولي دانشكده نفت آبادان مجددا در سال 1361 فعاليت آموزشي خودش را شروع كرد.
متاسفانه در سال 1361 رشته مهندسي نفت به دست فراموشي سپرده شد. مهند سي شيمي تحت عنوان" بهره برداري از منابع نفت " تا سال 1368 همراه با چند رشته ديگر مثل مكانيك پتروشيمي و ... تدريس مي شد. از بين 22 مركز آموزشي كشور ، دانشكده نفت بعد از دانشكده تهران قرار داشت كه در سطح كيفي بالايي بود و از بهترين دانشكده ها ي ايران محسوب مي شد. مسئولين وزارت نفت در سال 1368 تصميم گرفتند مراكز آموزشي راكه زير نظر وزارت نفت بود و معمولا دوره هاي حين خدمت در آنها برگزار مي شد ؛ همانند مجتمع محمود آباد ، مجتمع اصفهان ، مجتمع اهواز ، مدرسه عالي پرستاري و مدرسه عالي حسابداري رادر زير يك چتر به نام دانشگاه صنعت نفت قرار دهند. با مجوزي كه از طريق وزارت علوم در سال 1368 صادر شد ، 9 واحد آموزشي زير پوشش دانشگاه صنعت نفت قرار گرفتند.
و اين 9 واحد آموزشي شامل چه واحد هايي است؟
اين 9 واحد آموزشي شامل دانشكده نفت اهواز، آموزشكده فني اصفهان، آموزشكده فني اهواز ، آموزشكده علوم دريايي محمود آباد ، آموزشكده فني - مهند سي محمود آباد ، دانشكده حسابداري و علوم مالي تهران، دانشكده پرستاري وآموزشكده ملا يراست كه تا سال 1368 در مجموع 8 واحد آموزشي راه اندازي شد . در سال 1370 با باز گشايي مجد د دانشكده آبادان به نام ؛ مهند سي شيمي و پتروشيمي آبادان 9 واحد آموزشي دانشگاه صنعت نفت به فعليت رسيد. وزارت علوم در ابتدا مجوز تاسيس آموزشكده ملا ير را براي منطقه اراك داد ولي در نهايت اين آموزشكده در ملا ير تاسيس شد .
چرا ؟
علت اين امر به خاطر پتروشيمي و پالايشگاه وزارت نفت در اراك بود . ولي با فعاليت هايي كه از طرف نمايند گان ملا ير انجام شد ، تصميم به تاسيس اين آموزشكده در ملا ير گرفته شد .
با توجه به نيمه متمركز بودن دانشگاه صنعت نفت ، پذيرش دانشجو براي دانشگاه از چه طريقي صورت مي گيرد ؟
تا سال 1376 پذيرش دانشجو براي دانشگاه صنعت نفت مانند ساير دانشگاه هااز طريق كنكور سراسري بود . از سال 1376 به بعد مسئولان وزارت نفت تشخيص داد ند كه نيروي انساني در زمينه نفت بسيار كم تاميين شده است . بنا بر اين از دانشكده صنعت نفت خواسته شد كه در آن 5 رشته تخصصي نفت كه در بالا به آنها اشاره كردم ، فعاليت صورت گيرد. آموزشكده ها صرفا مي توانستند كارمندان وزارت نفت را باز آموزي كنند. پذ يرش دانشجو بايد از طريق كنكور سراسري صورت مي گرفت . همچنين به علت وجود پرستار ان زياد در سطح جامعه ، تشخيص داده شد كه ادامه فعاليت دانشكده پرستاري متوقف شود.
در گذ شته دانشكده نفت نيروهاي كمي را اما با كيفيت بالا تربيت مي كرد . ولي با ايجاد آموزشكده ها كه باعث گسترد گي حوزه هاي آموزشي دانشگاه صنعت نفت شد، نيروها در چند جهت تقسيم شد ند.اين گسترش ؛ كيفيت آموزشي را از چند جهت پايين آورد . مسئولان وزارت نفت مجد دا خواستند كه اين آموزشكده ها به خود وزارت علوم يا وزارت نفت برگردانده شوند . بنا بر اين در سال 1380 دانشكده ملا ير به وزارت علوم داده شد. آموزشكده اهواز نيز به طور كلي به دانشكده مهندسي نفت اهواز واگذار شد . همچنين آموزشكده فني - مهندسي محمود آباد و آموزشكده فني اصفهان به وزارت نفت بر گردانده شد.
در حال حاضر واحد هاي آموزشي كه زير نظر دانشگاه صنعت نفت مشغول به فعاليت هستند ، كدامند ؟
اين واحدها عبارتند از دانشكده مهند سي شيمي و پتروشيمي آبادان ؛ دانشكده نفت اهواز ؛ دانشكده حسابداري امور مالي در تهران كه به " دانشكده تحصيلا ت تكميلي" تبد يل شده است كه الان مشغول فعاليت هستند.در واقع ما از 9 واحد آموزشي به3 واحد آموزشي تبد يل شد ه ايم كه من به جرات مي توانم بگويم كه هر چند از لحاظ كمي افت داشته ايم ولي از لحاظ كيفيت آموزشي توانسته ايم رشد كنيم و به 3 واحد آموزشي خوب تبد يل شويم .
كيفيت آموزشي دانشگاه از چه لحاظ بالا رفته است ؟
پراكند گي واحد هاي آموزشي باعث شده بود تا دانشگاه صنعت نفت به صورت نيمه متمركز اداره شود. ميانگين معد ل دانشجويان پذ يرفته شده نيز از سال 1370 تا سال 1375 نزد يك به 12 بود كه اين باعث افت شد يد كيفيت آموزشي دانشگاه شده بود
پراكند گي واحد هاي آموزشي باعث شده بود تا دانشگاه صنعت نفت به صورت نيمه متمركز اداره شود. ميانگين معد ل دانشجويان پذ يرفته شده نيز از سال 1370 تا سال 1375 نزد يك به 12 بود كه اين باعث افت شد يد كيفيت آموزشي دانشگاه شده بود.
آيا اين به دليل نيمه متمركزبودن دانشگاه بود و يا به خاطر پذيرش دانشجوياني بود كه در خود وزارت نفت اشتغال داشتند؟
بله - چون افرادي كه وارد دانشگاه مي شد ند بورسيه خود وزارت نفت بود ند ، بنا بر اين دانشجويان انگيزه خود را به علت اينكه در نهايت به سر كار مي روند از دست داده بودند و ديگر براي آنان مطرح نبود كه معد لشان هم 12 باشد . من فكر مي كنم كه ؛ متاسفانه در نهايت مسئله رقابت و انگيزه در آنان كاهش يافت و منجر به اين شد كه دانشگاه صنعت نفت به يك دانشگاه درجه 3 تبد يل شود. از سال 1376 به بعد مد يريت وقت و مسئولين وزارت نفت تصميم گرفتند كه پذ يرش دانشجو به صورت متمركز در آيد. بنابر اين در سال 1376 ميانگين معد ل دانشجويان از 12 به 15 رسيد.از سال 1378 به اين طرف با تمهيداتي كه مسئولان وزارت نفت داشتند، ميانگين معدل دانشجويان به 37 /18 رسيد كه پرش خيلي بالايي براي دانشگاه است. به طورمسلم وقتي كه دانشگاه قادر باشد با نيروي جاذ به قوي دانشجو را جذ ب خود كند، به مراتب بهتر هم مي تواند به پرورش نيروهاي مستعد بپردازد.
البته در سال1375و1370 با فعاليت همكاران دردانشگاه صنعت نفت، تعداد دانشجويان قبول شده در كارشناسي ارشد بسيار چشمگير بود. در سال 1381 ما تشويق نامه اي را از وزارت علوم ، تحقيقات و فن آوري در يافت كرد يم كه چند نفر اول كنكور سراسري كارشناسي ارشد از دانشگاه صنعت نفت بود ند. كيفيت آموزشي دانشگاه بالا رفته است و...
آقاي دكتر ! شما به ارتقاي سطح كيفي دانشگاه صنعت نفت با توجه به كاهش آموزشكده هاي آن اشاره كرديد .آيا در زمينه كارهاي عملي و اجرايي دانشجويان و فارغ التحصيلان دانشگاه صنعت نفت مثل حفاري ، پالايش و ... نيز رشد كيفي وجود دارد؟
من در اين زمينه نمي توانم صحبتي كنم . اين مورد را بايد از مسئولين اداره كل حفاري پرس و جو كرد. ولي به طور قطع اين نيرو ها كارايي بهتري دارند. از طرفي ما براي اينكه اطلاعاتمان به روز باشد، باتعدادي از دانشگاه هاي خارج از كشور وارد ارتباطات نزد يك و تنگاتنگي شده ايم و ازاستادان مقيم و يا استادان خارج از كشور براي ارائه درس ها دعوت كرده ايم . قبل از انقلا ب، يكي از موفقيت هاي دانشكده نفت آبادان به علت تد ريس دروس به زبان انگليسي بود . بايد به جرات گفت كه اين يك كالاي لوكس نيست. بلكه يك علم حياتي است . زيرا بيشترمنابع مطالعاتي ومراجعي كه در زمينه رشته مهندسي نفت وجود دارد به زبان انگليسي است كه آشنايي به اين زبان هم بايد در حد بالايي باشد تا دانشجو بتواند به اطلاعات روز دسترسي داشته باشد. موفقيت دانشجو يان نيز به همين دليل بوده است. بنا بر اين اين مسئله باعث شد كه از سال 1380 به دليل اينكه وزارت علوم ، تحقيقات و فن آوري هم نتوانست در اين زمينه چندان موفق عمل كند و علي رقم تمام مسائل ديگر ، تمامي دروس علوم پايه ، اصلي و اختصاصي را به زبان انگليسي بر گردانيم .
الان حدود 2 سال است كه داريم از استادان با تجربه دعوت به همكاري مي كنيم . فعاليت ما در اين زمينه تنها منوط به استفاده ازاستادان دانشگاه صنعت نفت نيست بلكه ازاستادان دانشگاه هاي ايران و خارج از كشور نيز دعوت به همكاري مي كنيم . در حال حاضر با دانشگاه كال گري كانادا ، دانشگاه كرتين استراليا ، انيستيتو نفت فرانسه( I . F. P ) ، دانشگاه هريت وايت انگلستان ، امپريا كالج انگلستان ، دانشگاه ترون هايم نروژ ، دانشگاه د لف هلند و همچنين با چند دانشگاه آمريكايي مثل دانشگاه باستين در تكزاس ؛ در ارتباط هستيم و از استادان آنان استفاده مي كنيم. و لي به علت مسائلي كه براي گرفتن ويزا به منظور سفر به آمريكا وجود دارد، براي تباد ل دانشجو با اين دانشگاه ها با موفقيت كمتري روبرو شده ايم.
به علت محد ود يت هاي مالي؛ دانشگاه هاي صنعتي ايران كمترقادربه دعوت از استادان خارج از كشور هستند . ولي دانشگاه صنعت نفت با پشتيباني وزارت نفت توانسته است با تك تك دانشگاه هايي كه نام برد م، ارتباط برقرار كند و با استادان دانشگاه هاي خارجي همكاري كند و براي آموزش دانشجو يان ارشد از آنان استفاده كنيم.
دانشگاه صنعت نفت نيز در روزهاي اخير، در مقطع كارشناسي ارشد با دانشگاه هاي كرتين استراليا ، كال گري كانادا و انيستيتوي نفت فرانسه( I . F. P ) تفاهم نامه اي امضاء كرده است كه در حدود 45 تا 50 درصد از استادان دانشگاه صنعت نفت و ما بقي از استادان اين 3 دانشگاه خارجي دوره هاي كارشناسي ارشد را در دانشگاه صنعت نفت بر گزار كنند. رشته هاي كارشناسي ارشد را نيز بين اين 3 دانشگاه تقسيم كرده ايم كه عبارت اند از : مهند سي نفت با دانشگاه كال گري كانادا ، مهندسي حفاري با دانشگاه كر تين استراليا و مهند سي اكتشاف با انيستيتو نفت فرانسه ( I . F . P ). اين دانشگاه ها موظف شده اند كه استادان دانشگاه صنعت نفت را به رسميت بشناسند ود ر نهايت مدرك دانشگاه خودشان را به دانشجويي كه دوره تحصيلي خود را تمام مي كند ، اعطا كنند. دانشكده صنعت نفت نيز در پايان دوره تحصيلي به دانشجويان مدرك اعطا مي كند .
دانشگاه صنعت نفت نيز در روزهاي اخير، در مقطع كارشناسي ارشد با دانشگاه هاي كرتين استراليا ، كال گري كانادا و انيستيتوي نفت فرانسه( I . F. P ) تفاهم نامه اي امضاء كرده است كه در حدود 45 تا 50 درصد از استادان دانشگاه صنعت نفت و ما بقي از استادان اين 3 دانشگاه خارجي دوره هاي كارشناسي ارشد را در دانشگاه صنعت نفت بر گزار كنند
پس دانشجويان كارشناسي ارشد دانشگاه صنعت نفت قادر به دريافت 2 مدرك داخلي و بين المللي مي شوند؟
در واقع دانشجويان2 مدرك تخصصي نفت را از دانشگاه صنعت نفت ايران و همچنين يكي از 3 دانشگاه خارجي مورد نظر در يافت مي كنند . يعني ما توانسته ايم از طريق يكي از بهترين راه ها نه تنها تكنولوژي به روز را به ايران بياوريم بلكه از سفر صرف دانشجو به خارج از كشور جلوگيري كنيم. در نهايت دانشجويان با اين شرايط جد يد نيز بايد پايان نامه اشان رادر مورد چيزي بنويسند كه در كشور مورد استفاده قرار گيرد . در تصميم گيري ها نيز به اين نتيجه رسيده اند كه پايان نامه دانشجويان بايد در زمينه بر طرف كردن مسائل و معضلا ت وزارت نفت باشد.
در چند سال گذشته با توجه به فعاليت هايي كه صورت گرفته است ، دانشكده صنعت نفت از لحاظ كيفيت ارتقا يافته و درست از لحاظ كميت نيز افت كرده است. اين امر نيز مد يون مد يران دانشگاه و مسئولان وزارت نفت است.
برنامه امسال دانشگاه براي پذيرش ورودي هاي سال83-1382 چيست ؟
امسال نيز مانند سال گذ شته در 5 رشته تخصصي نفت پذ يرش داريم و البته اين بستگي دارد به وزارت نفت كه تشخيص دهد كه به چه تعداد نيرو نياز دارد. در سال گذ شته دانشگاه صنعت نفت درخواست 300 دانشجو نمود كه منجر به پذيرش 328 نفر شد. درخواست امسال ما نيز در حدود200 نفر است كه تخمين مي زنيم به 220 تا 230 نفر پذيرش داشته باشيم .
چرا بين درخواست تعداد دانشجوي شما با تعداد افراد پذيرفته شده در دانشگاه اختلا ف آماري وجود دارد ؟
معمولا به علت نزد يكي رتبه ها به يكد يگر نزديك10 تا 15 درصد به پذ يرش دانشجو يان افزوده مي شود. چون امكان دارد كه به عنوان نمونه رتبه 40 نفر از پذيرفته شد گان به هم نزديك باشد. در سال گذشته ما براي رشته مهندسي ايمني 50 نفر درخواست كرد يم كه به علت نزديكي نمره داوطلبان 60 نفر پذ يرش داشتيم .
آيا بين پذ يرش دانشجوي دختر و پسر در دانشگاه صنعت نفت محدوديتي وجود دارد ؟
از بين اين 5 رشته تخصصي نفت ، به استثناي مهند سي حفاري ، به علت اينكه بيشتر كار در خارج از شهر است پذيرش دانشجوي د ختر نداريم. ولي در 4 رشته ديگر پذ يرش پسر و دختر بستگي به رقابت بين آنان دارد. در سال گذ شته نيز از بين 328 نفر دانشجوي پذ يرفته شده در دانشگاه صنعت نفت ، نزد يك به 39 نفر از پذ ير فته شد گان دانشجويان د ختر بودند.
بازار كار رشته هاي تخصصي نفت براي فارغ التحصيلان دختر و پسر چگونه است ؟
مسئولين در پذيرش كاريي دختران بهتر عمل مي كنند. اين واقعيتي است كه بايد آن را اذعان كرد . زيراخانم ها بيشتر د ل به كار مي بند ند و وقتي هم خانمي در محيط كار حضور داشته باشد نظم نيز بيشتر رعايت مي شود.
طي چند روز گذشته برخي مجموعه هاي آموزشي دانشگاه صنعت نفت منحل شد ند... .
بله - درهفته گذ شته 2مجموعه آموزشي محمود آباد و آموزشكده فني- مهند سي اصفهان به وزارت نفت واگذار شد.
آيا امكان دارد كه تغييرات ديگري هم در واحد هاي آموزشي اين دانشگاه به وجود آيد ؟
نظر مسئولان به كيفيت دانشگاه است . بعيد مي دانم تا پايان سال 1383تغييراتي در ساختار 3 دانشكده تخصصي نفت صورت گيرد.
نظر شما