۲ خرداد ۱۳۸۴، ۸:۵۱

در گفت و گو با مهر

محمد رضا سرشار : اثري را كه داراي مشخصه انقلابي و مذهبي باشد ، توزيع نمي كنند

محمد رضا سرشار - نويسنده ، منتقد ادبيات داستاني و رييس هيئت مديره انجمن قلم ايران ، گفت : معضل توزيع كتاب ، منحصر به امروز و ديروز نيست ؛ بلكه مسئله اي قديمي در كشور است . در سالهاي بعد از پيروزي انقلاب اسلامي تلاشهاي پراكنده اي براي اصلاح اين نقيصه صورت گرفت . اما هيچ يك تا پايان راه پيش نرفت .

 


رئيس هييت مديره انجمن قلم ايران در گفت وگو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر،  با بيان اين مطلب افزود :  شبكه هاي اصلي و با نفوذ كتاب و مطبوعات ما در قبل از انقلاب و بعد از انقلاب - همچنان كه ديگران هم گفته اند در دست شبكه هاي خاصي است كه مشخصه اين شبكه ها مخالفت با مذهب و انقلاب است . يعني آنها هر اثري كه داراي مشخصه انقلابي و مذهبي باشد توزيع نمي كنند. عمده ترين دلايلي كه باعث شده است بسياري از كتابهاي ارزشمند ، تا امروز در بسياري از مناطق ، حتي معرفي نشوند ، چه برسد به اين كه به دست مخاطبان برسند - همين امر بوده است .

اين نويسنده معاصر تصريح كرد :  درنيمه دوم دهه 60 به ابتكارعلي لاريجاني درانتشارات اميركبيرتشكيلاتي به نام " نشر دانش امروز" (  ندا )  ايجاد شد ،  كه بناي كار آن ،  تشكيل يك شبكه سالم  و قوي  توزيع ،  درعرصه كتاب بود . مسجد جامعي ، وزير ارشاد فعلي  و بعضي از شخصيت هاي وزارت ارشاد هم از زير مجموعه هاي اين فعاليت بودند . اما متاسفانه  بعد از خروج لاريجاني از امير كبير ، عملا از اين مجموعه ،  فقط اسمي باقي ماند و فعاليتي از آن نديديم .

اين منتقد ادبيات افزود: اكثر كتابفروشي ها مقابل دانشگاه تهران و شهرستان ها،  كتاب هاي نويسنده هاي متعهد را توزيع نمي كنند .  بنابراين وضعيت توزيع كتاب در زمينه كتابهاي ارزشي و متعلق به نويسندگان نسل انقلاب و متعهد ،  از ضعف گذشته است .  اما بعد از آن تلاش ابتر لاريجاني و دوستانش براي حل اين مشكل ، هيچ اراده معطوف به قدرتي مشاهد نمي شود.

اكثركتابفروشي ها مقابل دانشگاه تهران و شهرستان ها،  كتاب هاي نويسنده هاي متعهد را توزيع نمي كنند .  بنابراين وضعيت توزيع كتاب در زمينه كتابهاي ارزشي و متعلق به نويسندگان نسل انقلاب و متعهد ،  از ضعف گذشته است .  اما بعد از آن تلاش ابتر لاريجاني و دوستانش براي حل اين مشكل ، هيچ اراده معطوف به قدرتي مشاهد نمي شود .

رئيس هيئت مديره انجمن قلم ايران ، خاطرنشان ساخت : براي اين معضل ، البته برخي راه حل هاي خرد هم وجود دارد. اما به آنها هم عمل نمي شود .  مثلا بايد ناشران هم فكر و هم مشي با هم مبادله كتاب داشته باشند . يا اگرناشري كتابي از يك نويسنده را به چاپ مي رساند دست كم كتابهاي آن نويسنده را با ناشران ديگري كه ازهمان نويسنده كتاب چاپ كرده ، مبادله كند كه متاسفانه با بهانه هايي مانند نداشتن جا براي نگهداري كتابهاي ناشران ديگر يا تفاوت مينا در قيمت گذاري ، ازاين كارشانه خالي مي كنند.





رضا رهگذر درخصوص خريد كتاب توسط نهادهاي دولتي از ناشران به مهر گفت :  اين كار با همه محاسنش ، باعث تنبلي و تن پروري برخي از ناشران مي شود .  درحالي كه ناشران بايد به فكرحل اساسي مشكل توزيع كتاب باشند و به همين اندك قانع نباشند .  البته اين جريان ،  هميشه هم سالم نبوده است .  به نظر مي رسد بعضي از ناشران داراي ارتباطات تنگاتنگ يا همخط و همجناح با دولت وقت ،  كتابهايشان را خيلي بيشتر و راحت تر به ارشاد مي فروشند .



وي ياد آور شد : شاهد بوده ايم كه در چند سال اخير ،  گرايش غالب دروزارت ارشاد ، به سمت خريد كتابهاي ضد ارزشي و يا حداقل كم رمق از نظر ارزشي بوده است . عده اي از ناشران هم راه و چاه را آموخته اند ؛ و كتابهايشان را با قيمت بالا به چاپ مي رسانند . به طوري كه با همان تعدادي كه از طرف وزارت ارشاد خريداري مي شود ، هم هزينه كامل چاپ اول را به دست مي آورند و هم سود مي برند.

سرشار : درنيمه دوم دهه 60 به ابتكارعلي لاريجاني درانتشارات اميركبيرتشكيلاتي به نام " نشر دانش امروز" (  ندا )  ايجاد شد ،  كه بناي كار آن ،  تشكيل يك شبكه سالم  و قوي  توزيع ،  درعرصه كتاب بود . 

محمد رضا سرشار اضافه كرد :  سياست وزارت ارشاد در طول دو دهه گذشته ،  مبتني برحمايت ازناشران بوده است . برهمين اساس ، شاهد بوديم كه كسان زيادي كه در اين كار تخصص هم نداشتند ، و فاقد  دانش لازم در زمينه فرهنگ بودند  به اين عرصه وارد شدند و به آلاف و الوفي هم رسيدند ، همانطور كه گفته مي شود : ناشراني هم كه با وام هايي كه از وزارت ارشاد گرفتند فعاليت هايي غير از نشر انجام دادند ،  و سود هاي كلاني نيزبردند يعني تا زماني كه سياست وزارت ارشاد مبتني بر حمايت ناشران باشد روز به روز وضعيت نشر ما بيشتر به سمت ابتذال و سطحي نگري مي رود و رغبت نويسندگان براي ادامه كار بيشتر از دست خواهد رفت.

اين نويسنده و منتقد ادبيات داستاني خاطرنشان ساخت :  به نظر من ، وزارت ارشاد براي جبران اين اشتباه بايد دست كم دو دهه هم ، به جاي ناشران ، از پديدآورندگان اثرحمايت كند. تا ببند كه حتي اگر وضعيت از اين بهتر نمي شود - كه خواهد شد ،  بدترهم نمي شود.


مولف " بيائيد ماهيگيري بياموزيم " اظهار داشت :  صدور مجوز براي نشر ، كار بسيار ساده اي است ؛ و هيچ شرط حرفه اي يا سابقه كار فرهنگي خاصي ندارد.  صرفا داشتن يك مدرك تحصيلي كفايت مي كند . كه البته در مورد ناشران قديمي حتي اين

شكل بسياري از سياست هاي حمايتي وزارت  ارشاد از ناشران ، صحيح به نظر  نمي رسد .  چه بسا اگر اين حمايت ها برداشته شود ، بسياري از مشكلات حل شود  .

شرط هم وجود نداشته .  به طوري كه در حال حاضر، بعضي از ناشران قديمي سطح تحصيلي بسيار نازلي دارند . دركل شكل بسياري از سياست هاي حمايتي وزارت  ارشاد از ناشران ، صحيح به نظر  نمي رسد .  چه بسا اگر اين حمايت ها برداشته شود ، بسياري از مشكلات حل شود ، حمايت هايي مثل ارايه وام هايي با بهره بسيار اندك و مبالغ بالا ، كاغذ و فيلم و زينك يارانه اي و يا ارايه كمكها و تسهيلات براي بعضي از طرحهاي انتشاراتي .  در آن صورت ، اگركسي وارد اين عرصه مي شود مي داند كه بايد زحمت كشيد و ابتكار به خرج داد . و اگر توانايي آن را نداشت از اين حوزه خارج مي شود .  بسياري از تخلفها و فسادهاي فعلي و زد و بندها در اين عرصه هم ، از ميان خواهد رفت.


محمد رضا سرشار در خصوص ايجاد شبكه مستقل توزيع براي هر ناشر به مهر گفت: بعضي از ناشران به اين كاردست زده اند . هر چند برد چنين شبكه اي مانند شبكه سراسري نمي شود ،  ولي به هر حال بهتر از اين است كه ناشردرمحل كارش  بنشيند و منتظر مراجعه مشتري باشد . ناشراني هم بوده اند كه با ابتكار  شخصي خودشان ، سعي كرده اند كتابفروشي هاي سراسر كشور را شناسايي كرده ،  با آنها ارتباط موثر برقرار كنند و با استفاده ازترفندهاي مثبت جامعه شناسانه و روان شناسانه و حسن رفتار،   آثارشان را به آنها ارايه و معرفي كنند . البته ناشراني كه اين قدر همت داشته باشند ، كم هستند .

کد خبر 186664

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha