دکترمحمدعلی آذرشب عضو کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد عمده آسیب هایی که فرهنگ دینی ما را تهدید می کند به خبرنگار مهر گفت: برای پاسخ به این سؤال اول باید معنای فرهنگ دینی مشخص شود. فرهنگ کلاً مجموعه افکار و اندیشه ها و عواطف و احساساتی که به حرکت انسانها جهت می دهد گفته می شود آنوقت اگر این مجموعه و مؤلفه در چارچوب دین صورت بگیرد فرهنگ دینی محسوب می شود.
وی افزود: برای اینکه این فرهنگ بر اساس دین باشد چند زمینه لازم است. یکی آموزه های فکری دین که نگاه جهان بینی انسان را بر اساس عقیده دینی استوار می سازد. دو ، ساختار عواطف و شعور و زیبایی گرایی انسانها بر اساس دین، که در اینجا نقش هنر و ادبیات و سایر فنون زیبا که با شعور انسانها سروکار دارد نمایان می شود. سومین مطلب ساختار رفتار عملی انسانهاست که نیاز به فراهم ساختن شرایط اقتصادی اجتماعی برای تکامل انسانها و از بین بردن شرایط از بین برنده حرکت تکاملی است. حالا چه خطراتی ممکن است متوجه این اندیشه دینی بشود یکی در زمینه اندیشه و افکار ممکن است جریانات و افکار مادی و انحرافی غلبه پیدا کند که غالباً در سایر علوم پایبندی به کتاب و سنت و ولایت به وجود می آید.
آذرشب ادامه داد: دوم، در زمینه عواطف چه خطراتی ممکن باشد؟ گاهی توجه به سرکوبی عواطف زیبایی گرایی انسان پیش می آید که این هم خودش یک خطر است ، یا اینکه نشان دادن زیبایی سرابی پیش می آید که این هم خطر است.
وی افزود: یعنی انحراف از فرهنگ دینی است. اساساً ساختار رفتار عملی انسانها باید در شرایطی ایجاد بشود که رفتار انسانها به سمت تکامل سیر کند و گاهی هم این مسئله با خطراتی مواجه می شود. از جمله این خطرات یکی فقدان الگو است، الگو در جامعه وقتی کمرنگ و متزلزل می شود در فرهنگ دینی اثر بسیار زیانباری دارد. یکی شیوع اخلاق ریا و تملق و ظاهر سازی و دروغ است این هم یکی از خطرات مهمی است که در ساختار رفتار عملی انسانها ممکن است اتفاق بیفتد. یکی عدم وجود تعادل اقتصادی است چون تعادل اقتصادی بسیار بر روی رفتار انسانها و تکامل انسانها مؤثر است. یکی فقدان عدالت سیاسی و اقتصادی و قضایی است این هم بسیار روی رفتار عملی انسانها تأثیر دارد و در نتیجه روی فرهنگ دینی مردم تأثیر می گذارد.
این استاد دانشگاه در مورد اینکه چرا در حوزه فرهنگ دینی موفق عمل نکرده ایم هم تصریح کرد: اینکه موفق عمل نکرده ایم مبالغه است. مقدار زیادی در این زمینه توفیق حاصل کرده ایم، اما تا آنجایی که می خواهیم و متناسب با شأن جمهوری اسلامی باشد درست است موفق عمل نشده است. چرا ؟ زیرا همان مسئله بی توجهی نسبت به خطرات افکار و اندیشه های انحرافی، بی توجهی نسبت به ساختن عواطف انسانی بر اساس زیبایی گرایی واقعی و یکی هم فراهم نشدن تا حدودی شرایط تکامل جامعه ایران یعنی از الگو گرفته تا وجود اخلاق ریا و ظاهر سازی و تملق و دروغ یا نبود تعادل اقتصادی یا نبود عدالت اقتصادی و قضایی و سیاسی هر کدام از اینها کمبود و نبودشان اسیب رسان است و به فرهنگ دینی صدمه می زنند. به همین جهت آنطور که باید و شاید در ایجاد فرهنگ دینی در جامعه موفق عمل نکرده ایم.
وی درمورد راهکار تقویت فرهنگ دینی هم یادآورشد: باید متوجه بشویم که انسانها کرامت و عزت دارند و وقتی متوجه عزت و کرامت انسانها باشیم باید کل برنامه ریزی های سیاسی و اقتصادی ، اخلاقی و قضایی و آموزشی و پرورشی و دانشگاهی مان بر اساس حفظ کرامت انسانها باشد. الانه به نظرم یک مقداری زیادی نسبت به این موضوع بی توجهی شده است. به همین جهت توجه به ظواهر ، گزارش نویسی و ظاهر سازی بیشتر شده است تا توجه به مسائل واقعی و ساختن انسان واقعی رو به تکامل در جامعه ما.
نظر شما