مزرعه های طلایی گندم خاکستر شدند/آتش زدن مزارع بلای جان محیط زیست

به گزارش خبرنگار مهر، این روزها صفحه زرد طلائی مزارع گندم گویی لایه سیاهی بر تن کرده زیرا کشاورزان را رمقی برای حفظ زمین بعد از برداشت نیست. پس از برداشت محصول، آتش باقیمانده ساقه های گندم را می سوزاند. این شیوه در سالهای دور فقط در برخی مناطق اتفاق می افتاد اما در چند سال گذشته فراگیرتر شده و می رود تا به روشی ثابت در فعالیتهای کشاورزی استان تبدیل شود.

كشاورزان براي تسریع در رسیدن به كشت بعدي، اقدام به آتش زدن مزرعه كرده اند. برخي كشاورزاني كه به روش سنتي به فعاليت كشاورزي مشغول هستند طبق سنت ديرينه بعد از هر برداشت محصول از مزرعه، بقاياي محصول را مي سوزانند در حالي که شعله هاي آتش تنها سرمايه هاي غني خاک را در خود مي بلعد.

ساقه هايي معروف به «کاه و کلش» نه تنها يکي از مهمترين منابع تامين علوفه دام و غني سازي خاک است بلکه توليد فرآورده هايي با ارزش افزوده بالا، نظير کاغذ و مواد سلولزي را می توان تهیه کرد که موجب رونق اقتصادي می شود.

تفاوت در گفته ها و دیده ها

فرمانداران برخی شهرستانها در جلسات شورای سلامت نسبت به این مشکل هشدار می دهند؛ آنها از مدیریت جهاد کشاورزی می خواهند چاره ای بیندیشد و مانع از تکرار این کار شود. آنها از این ادارات می خواهند کارشناسان خود را به مزارع بفرستند و کشاورزان را توجیه کنند که کاه و کلش باقیمانده در مزارع را نسوزانند و با آن دسته از افراد متخلف از این دستورالعمل برخورد کنند.

سال گذشته این موضوع در کنار مشکلات زیست محیطی که باعث آلودگی محیط می شود خطراتی را نیز در شهرستان شوش به بار آورد و حدود شش مورد آتش سوزی را در این شهرستان به وجود آورد که منجر به آتش سوزی در نقاط مختلف بیشه زارهای شوش شد.
 
فرماندار شهرستان شوش در این باره نظرش نسبت به سال گذشته تغییر کرده و می گوید: آتش زدن مزارع کشاورزی امسال خیلی کمتر شده است.

عبدالرضا سعیدی نیا ادامه می دهد: امسال تاکنون مورد آتش سوزی بیشه مخابره نشده است و نسبت به سال گذشته کشاورزان بهتر رعایت کردند.

سعیدنیا گفت: با اطلاع رسانی های انجام شده، آگاهی کشاورزان در ارتباط با خطرات آتش سوزی برای خاک زمین هایشان بالاتر رفته است.

فرماندار شهرستان شوش درباره سوزاندن زمینهای نیشکر نیز اظهار کرد: شکل کار نیشکر این چنین است که باید بسوزانند و در کل دنیا این موضوع وجود دارد.

سعید نیا در ادامه گفت: تا زمانی که شکل کشت به شیوه فعلی باشد، مزارع نیشکر سوزانده می شوند و برای جلوگیری از سوزاندن باید شکل کشت تغییر کند.

به گفته وی، وجود دستگاه های جدید «هاروستر» از میزان سوزاندن این مزارع کاسته است.

این در حالی است که از مدتی پیش تا کنون روزانه در مسیر اهواز – شوش شاهد سوزاندن هکتارها زمین زراعتی هستیم.

تشویقمان کنید

یکی از کارکنان شرکت نیشکر هفت تپه در این باره گفت: بهتر است محیط زیست آیتمهای تشویقی برای توسعه نیشکر در نظر بگیرد. مثلا قیمت آب را 20 درصد تخفیف دهد.

به گفته وی، دستگاه های «هاروستر» سال گذشته هر کدام 500 میلیون بودند که امسال به یک میلیارد و 200 میلیون افزایش پیدا کردند به همین دلیل نیاز به آیتم های تشویقی داریم.

زمینهای منتظر و دست خالی کشاورز

متخصصان می گویند در خاکي که گياه در آن کشت مي شود علاوه بر مواد معدني، جاندران ريز و درشتي وجود دارند که شامل ميكروارگانيزم و ماکروارگانيزم خاک هستند که براي خاک مفيد هستند. اين جانداران براي خاک مفيد هستند و در هر خاکي که درصد ماکرو و ميکرو اورگانيزمها کاهش مي يابد، حاصلخيزي خاک نيز کاهش مي يابد.

عرفان خنیفر یکی از کشاورزان شوشی می گوید: از لحاظ علمی سخنان مسئولان کاملا درست است اما کشاورزان نیز دلایل خودشان را دارند. بذرهایی که در زمین کشت می شوند باعث «بدسبزی» می شود.

خنیفر می افزاید: اگر کشاورز نخواهد کاه را بسوزاند باید کود اوره بر روی زمین بپاشد. کود اوره در بازار گران و تهیه آن خیلی سخت است.

هر هکتار زمین نیز نیاز به 100 کیلو اوره دارد و این تنها یکی از هزینه ها است و هزینه های شخم زنی، آبیاری و ... نیز جای خود را دارد.

این کشاورز شوشی ادامه می دهد: حداکثر ماندگاری کود اوره در شرایط متعادل تا 40 روز است. مخصوصا در تابستان که درجه حرارت و تبخیر در خوزستان بالا می رود.

به گفته خنیفر، به همین دلیل توان ماندگاری تاثیر کود نیز پائین می آید و حداکثر توان آن تا دو یا سه هفته بیشتر نیست.

این کشاورز تاکید می کند: حتی اگر شرایط مساعد باشد با یک هزار و 500 لیتر سوخت چگونه می شود این کار را انجام داد و اگر این مقدار سوخت را برای این کار صرف کنیم دیگر برای کاشت بعدی هیچ سوختی نمی ماند.

به گفته وی حدود 90 درصد از کشاورزان زمینهای خود را می سوزانند.

هر چند کارشناسان محیط زیست هر ساله و همزمان با پایان برداشت گندم هشدار می دهند مزارع را نسوزانید. اما دست کشیدن از این شیوه هزینه های بالایی دارد.

کشاورزان می‌گویند برای تسهیل در کارهایمان نیاز است تا مسئولان نیم نگاهی هم به مشکلاتمان داشته باشند و تنها بخشنامه و دستورالعمل صادر نکنند.

هشدار به آتش زنان

اخیرا نیز مدیر جهادکشاورزی شوشتر اعلام کرد که با کشاورزانی که مزارع خود را به آتش می‌کشند برخورد می کند.

نادر پوررکنی اظهار کرد: با کشاورزانی که اقدام به آتش زدن کاه و کلش مزارع خود می کنند برخورد خواهد شد.

وی در این باره بیان کرد: کشاورزان برخلاف توصیه ها و آموزشهای مهندسان جهاد کشاورزی و ناظران اقدام به آتش زدن مزارع خود کردند.

مدیر جهادکشاورزی شوشتر افزود: به کشاورزان بارها گفته شده که بقایای گیاهی موجود در زمین برای مزارع ضرری ندارد و نیاز به آتش زدن نیست اما کشاورزان باز اقدام به آتش زدن مزارع خود می کنند.

پوررکنی با اشاره به این مطلب ادامه داد: متاسفانه تعدادی از کشاورزان در این شهرستان اقدام به آتش زدن مزارع خود به ویژه در شب کردند.

وی تصریح کرد: با توجه به گرد غباری که در استان است، آتش زدن کاه‌ و‌ کلش مزارع نیز مزید بر علت شده و باعث افزایش آلودگی هوای این شهرستان خواهد شد.

مدیر جهادکشاورزی شوشتر در پایان گفت: کشاورزان متخلفی که اقدام به آتش زدن مزارع خود می کنند از طریق مراکز خدمات این شهرستان شناسایی و با آنها برخورد می شود.

زمین و آسمان، سیاه

بر خلاف گفته های مسئولان اما روزانه شاهد لایه های سیاه بر فراز شوشتر و مسیر اهواز به شوش هستیم. لایه های سیاه رنگی که همچون سقفی برای زمینهای سیاه شده اند. محیط زیستی که نادیده گرفته می شود، زمینهایی که در مرگ تدریجی به سر می برند و هشدارهای بی نتیجه مسئولان تا کی و کجا؟...


---------------------------------------
گزارش: قاسم منصور آل کثیر