به گزارش خبرگزاری مهر، خانواده به عنوان اولين كانوني كه فرد در آن قرار مي گيرد داراي اهميت زیادی است. اولين تاثيرات محيطي كه فرد دريافت مي كند از محيط خانواده است و حتي تاثيرپذيري فرد از ساير محيط ها مي تواند نشات گرفته از همين محيط خانواده باشد. خانواده پايه گذار بخش مهمي از سرنوشت انسان است و در تعيين سبك و خط مشي زندگي آينده، اخلاق، سلامت و عملكرد فرد در آينده نقش بزرگي بر عهده دارد.
عواملي چون شخصيت والدين، سلامت رواني و جسماني آنها، شيوه هاي تربيتي اعمال شده در داخل خانواده، شغل و تحصيلات والدين، وضعيت اقتصادي و فرهنگي خانواده، محل سكونت خانواده، حجم و جمعيت خانواده، روابط اجتماعي خانواده و بي نهايت متغير ديگر در خانواده وجود دارند. شخصيت فرزند، سلامت رواني و جسماني او، آينده شغلي، تحصيلي، اقتصادي، سازگاري اجتماعي و فرهنگي تشكيل خانواده او و غيره را تحت تاثير قرار مي دهند.
اهمیت خانواده در دوران کودکی
نوزاد در خانواده به دنيا مي آيد و اولين تعاملات خود را با محيط آغاز مي كند در اين كانون اوليه اولين تاثيرات متقابل آغاز مي شود و كودك كم كم در فرآيند رشد و اجتماعي قرار مي گيرد. همانطور كه روانشناسان معتقدند سالهاي اوليه كودكي نقش به سزايي در رشد و شخصيت و آينده او دارد. بيشتر طرح واره ها و شناخت هاي كودك از خود، اطرافيان و محيط در اين دوران شكل مي گيرد. ميزان سلامت جسماني و رواني كودك بسته به ارتباطي است كه خانواده با وي دارد و تا چه حد تلاش مي كند نيازهاي او را برآورده سازد.
كودكاني كه از لحاظ عاطفي و امنيتي در خانواده تامين نمي شوند به انواع مشكلات مبتلا مي شوند. مشكلات كودكان اغلب با شيطنتها، دروغگويي ها و حرف نشيدن هاي ساده شروع مي شود و با توجه به وضع نابسامان خانواده به بزهكاري ها و جنايات بزرگسالي منتهي مي شود. سخت گيري زياد والدين يا بي توجهي آنها يا ننر و لوس بارآوردن كودك و برآورده ساختن كليه نيازهاي منطقي و غير منطقي او، شخصيت سالمي را به بار نخواهد آورد. سلامت خانواده، تعادل شخصيتي والدين و آشنايي آنها به اصولي كه مي تواند محيط خانواده را سالم تر سازد بسيار حائز اهميت است.
اهميت خانواده در دوران نوجواني
نيازهاي مرحله نوجواني دوران حساس است. به طوري كه در كنار ساير تحولات و تغييراتي كه از جنبه هاي جسماني و رواني در فرد اتفاق مي افتد، ويژگي مشترك و مهم ديگرآن دوران، استقلال طلبي نوجوانان در خانواده است. نوجوان مي خواهد به طريقي رشد استقلال خود را به خانواده ثابت كند و بر اين اساس شروع به ايجاد فاصله بين خود و خانواده مي كند و به گروه همسالان نزديك مي شود.
در صورتي كه خانواده در اين دوران به كاركردهاي اساسي خود آشنايي نداشته باشد و همچنين با ويژگي هاي دوران نوجواني آشنا نباشد، نخواهد توانست عملكرد تربيتي خود را به نحو احسن ايفا نمايد و چه بسا كه اقدامات نادرست از سوي خانواده، فضاي نامناسب موجود در خانواده و غيره بيشتر نوجوان را از محيط خانواده دور ساخته و در صورتي كه خانواده در گذشته نيز كاركرد تربيتي خود را به شيوه درست اعمال نكرده باشد و فرد از پختگي فكري كاملي برخوردار نباشد با گرايش به زمينه هاي ناسازگارانه مثل عضويت در گروههاي افراطي و ساير زمينه ها مشكلات فردي و اجتماعي زيادي را به بارخواهد آورد.
سختگيري زياد والدين و خانواده در اين دوران و همچنين سهل گيري و آزادگذاري آنها فرزند را موجودي سركش، طغيانگر و متزلزل بار خواهند آورد. از اين گذشته اين دوران، چون دوران الگوگيري و همانند سازي بوده لازم است خانواده الگوهاي مناسبي را براي نوجوانان خود فراهم سازند. ميزان حضور خانواده در اجتماع نيز در اين اهميت به سزايي دارد، چرا که بسياري از نوجوانان پريشان حال و آشفته به خانواده هايي تعلق دارند كه از زندگي اجتماعي مجزا و بيگانه اند.خانواده در عين حال كه كوچكترين واحد اجتماعي است مبنا و پايه هر اجتماع بزرگ است. افراد سالم، موفق و فعال از داخل خانواده هاي سالم بيرون آمده اند و افراد ناسالم پرورش يافته خانواده هاي ناسالم هستند.
انحرافات خانواده، عدم سلامت رواني خانواده، مشكلات اقتصادي و اجتماعي خانواده از لحاظ تاثيری كه روي اعضاي خود دارد جامعه را تحت تاثير قرار مي دهد. افراد واسط ميان خانواده و اجتماع هستند و افراد پرورش يافته در خانواده وارد اجتماع مي شوند و ويژگي هاي سالم يا ناسالم خود را كه در خانواده دريافت كرده وارد اجتماع مي كنند، از اين لحاظ سلامت يك جامعه به سلامت خانواده هاي آن وابسته است.
خانواده مهمترين كانوني است كه جامعه از آن تغذيه مي كند. فرد در كنار تاثيري كه از اجتماع خود مي پذيرد با توشه اي كه از خانواده خود دريافت كرده محيط پيرامون خود را تحت تاثير قرار مي دهد. چنين تاثيراتي علاوه بر مسائل پيراموني جزئي بلكه بر مسائل كلان اقتصادي، اجتماعي و سياسي يك جامعه نيز نقش دارند. بنابراین اصلاح يك جامعه و پيشرفت و ترقي آن از جنبه هاي مختلف متاثر از اصلاح خانواده است.
نظر شما