به گزارش خبرنگار مهر، آثار و ابنیه تاریخی از مهمترین نمادهای هویت هر ملت و شهر محسوب می شوند و در واقع این بناها که در گذر زمان، تاریخ را رها نکرده اند نماد فرهنگ و منش مردمان هر دیار در پرده های تاریخ هستند.
نمادهایی که به دست فراموشی سپرده شده و دیگر آثاری از آنها به جای نمی ماند.
برج های شیشه ای که پل ارتباطی نسل ها را قطع کرده اند
اما نکته نگران کننده دیگر ساخت و سازهای مکرری است که با تخریب همین نمادهای هویت اتفاق می افتد، ساختمان ها و برج های شیشه ای که پل ارتباطی فرهنگی بین نسل ها را از بین برده و معماری ایرانی و اسلامی را نیز در معرض انقراض قرار داده اند.
قوطی کبریت هایی که تاریخی را به یدک نمی کشند
این روزها ساخت و سازهای زیادی در استان کرمانشاه در حال انجام است، ساخت و سازهایی از جنس انبوه سازي که تنها با هدف بهره وری مادی بیشتر بوده و آثاری چون دور شدن مردم از فرهنگ غني گذشتگان را به دنبال دارد.
و به تعبیر قدیمی ها قوطی کبریت هایی که تنها یک شیشه رنگی نماد آن بوده و هیچ فرهنگ و تاریخی را به یدک نمی کشند.
اما اینجا یک سوال مطرح می شود که آیا بافت فرسوده را باید تخریب کرد یا نه بازسازی آن ضروری تر است؟
متاسفانه با پیشرفت تکنولوژی در سطح جوامع ساختار شهرها نیز تغییر کرده اما این ساختار و تغییر بیش از آنچه که مثمر ثمر باشد، عواقب ناخوشایندی را به دنبال دارد.
تاثیرات مخرب بناهای بدون چارچوب بر روح و روان/ معماری ایرانی و آرامش روحی
از جمله نتایج مخرب وجود و ساخت این بناها می توان به تاثیرات مخرب آن بر روح و روان افراد اشاره کرد، در حالی که معماری ایرانی اسلامی همواره از ویژگی هایی برخوردارند که افراد با حضور در آنها به آرامش می رسند.
تاثیرات مخرب بر صنعت گردشگری
از دیگر نتایجی که در اثر تخریب بافت های قدیمی و تبدیل آن وجود دارد می توان به تاثیرگذاری آن بر صنعت گردشگری اشاره کرد.
بسیاری از کشورهای توسعه یافته که اغلب الگوی بناسازی های کشورهای در حال توسعه ای مثل ایران هستند از تخریب بافت های تاریخی و فرسوده خود پرهیز کرده و با بازسازی آن صنعت گردشگری خود را تقویت می کنند.
برای مثال شهر پاریس در فرانسه یکی از معروف ترین شهرهای دنیا است اما همین شهر توسعه یافته و مجهز به جدیدترین امکانات روز، توانسته است بافت های تاریخی خود را حفظ و آنها را بازسازی کند.
کوچه های آشتی کنان در پاریس، رم و آمستردام
کوچه های باریکی که در شهری چون کرمانشاه به وفور به چشم می خورد و به کوچه های آشتی کنان معروف اند در تمام شهرهاي توريستي دنيا نمونه دارند و به خوبي حفظ شده‌اند از اين نمونه‌ها در شهرهاي پاريس، رم، آمستردام، استانبول فراوان بوده كه محل بازديد گردشگران و توريست‌هاي فراواني است، چرا ما نتوانسته‌ايم اين بافت‌هاي قديمي را حفظ و زيباسازي كنيم؟
متاسفانه امروز و پس از گذشت سال ها از ساخت این کوچه ها، شاهد تخریب آنها و تبدیلشان به برج ها و آپارتمان هایی هستیم که هیچ کدام جذابیتی را برای جذب توریست ندارند.
امحای فرهنگ با تخریب بافت های تاریخی
کوچه هایی که هویت و فرهنگ کرمانشاهیان را در خود داشته و با تخریبشان علاوه بر امحا و فراموشی این فرهنگ ها تا حد زیادی نیز به صنعت گردشگری لطمه زده شده است.
گرایش به سمت مدرنیسم غير اصولي و غير علمي و توسعه ای لجام گسیخته و به دور از چارچوب ها و اصول معماری ایرانی اسلامی، قربانیان چون، فرهنگ و هنر، باورهای یک ملت را نشانه گرفته است.
کلهر نیا: معماری نماد هویت یک ملت است
در این مورد یک استاد معماری کرمانشاهی در پاسخ به خبرنگار مهر گفت: معماري شهرها تابع وضعيت جغرافيايي آنها است و با وجود تركيب و عوامل مختلف نشان دهنده ي هويت آن شهر است.
معماری شهرها با ریشه های اقتصادی، فرهنگی، ارزشی و هویتی پیوند دارد
بیژن كلهرنيا افزود: معماري شهرها با عوامل مختلف و بيشتر ريشه هاي اقتصادي، فرهنگي، ارزشي و هويتي پيوند دارد، در واقع اقتصاد و زندگي مردم به بحث مسكن بر مي گردد پس بايد توجه فراواني به نوع معماري آن داشت.
فاصله شگرفی بین معماری مدرن و کهن وجود دارد
وي ادامه داد: در دهه هاي اخير فاصله شگرفي بين معماري كهن و جديد به وجود آمده به طوري كه شهر جديد و كهن در تضاد با هم قرار گرفته اند و شهر كهن حيات خود را در اين رويارويي از دست مي دهد در حالي كه ارزش هاي معماري بيشتر در شهر كهن و بافت كهن است.
كلهرنيا گفت: نكته ي دوم در اين است كه در معماري شهرهاي جديد چندان علاقه اي به پرداختن ارزش هاي معماري وجود ندارند و گونه هاي بسياري از معماري بي ارزش يا كم ارزش معرف سيماي شهرهاي جديد هستند.
وي ادامه داد: متاسفانه نهادهايي كه بايد به معماري شهرها بپردازند توانايي و مرجعيت لازم را براي پرداختن به موضوع و ارتباط معماري ندارند.
وي تصريح كرد: البته آموزش معماري در ايران و كيفيت دانش معماري در مراكز آموزش عالي كمكي به ارتقاي معماري شهري نمي كند.
تراکم فروشی آسیب معماری شهری است
کلهر نیا خاطرنشان كرد: آسيب معماري شهري امروز مديريت شهري و تراكم فروشي است كه به دليل كسب درآمد شهرداري ها از محل تحليل تراكم ها و كاربرد هاي شهري آسيب هاي جبران ناپذيري بر سيما و معماري شهر دارد.
كارشناس معماري كرمانشاهي در پايان گفت: با توجه به اين نكات، آنچه باقي مي ماند معماري بي هويت و غيرقابل تعريفي است كه هويت ساختمان شهري را متزلزل ساخته و فرو مي كاهد و در يك تعريف اجتماعي كامل نمي توان چشم انداز روشني را از بهبود كيفيت معماري شهري امروز ايران تصوير كرد.
سپهر: حفظ معماری ایرانی، حفظ ارزش ها و تاریخ ماست/ معماری صفویه الگوی معماران مطرح دنیا
همچنین سرپرست اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در پاسخ به خبرنگار مهر در خصوص تخریب بافت های تاریخی و تاثیرات آن بر صنعت گردشگری گفت: حفظ آثار تاریخی و میراث فرهنگی حفظ هویت گذشته ماست و خیلی از کشورهای دنیا برای دیدن معماری دوره صفویه به استان هایی چون کرمانشاه سفر می کنند.
نصرت الله سپهر تصریح کرد: معماری دوران صفویه یکی از ظریف ترین و کم نمونه ترین انواع معماری در سطح جهان است که در بسیاری از بافت های تاریخی استان کرمانشاه به چشم می خورد.
وی افزود: در استان کرمانشاه از معماری دوران صفویه به وفور استفاده شده و نمونه های آن را می توان در بسیاری از خانه های قدیمی و تاریخی، پل های قدیمی و کاروانسراهایی چون کاروانسرای بیستون دید.
سپهر بار دیگر بر حفظ و حراست از این بنا ها تاکید کرد و گفت: ما مدافع فرهنگ ارزشمندمان هستیم و باید از آنها حراست کنیم.
گردشگران طالب حضور در هتل های لوکس نیستند/معماری ایرانی عامل جذب توریست
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه با تاکید بر این مسئله که تخریب بافت های تاریخی امری معقول نبوده و باید از آن پرهیز و ممانعت به عمل آید گفت: این خانه های تاریخی باید بازسازی شوند چرا که بسیاری از گردشگران که به نقاط گردشگری چون کرمانشاه سفر می کنند بیش از اینکه طالب حضور در هتل های لوکس و چند ستاره باشند، خواهان حضور در همین خانه های تاریخی و قدیمی هستند.
وی بخشیدن حس آرامش از طریق این بافت ها را از مهمترین معیارهای ضرورت بازسازی این بنا ها برشمرد و گفت: متاسفانه در بناهای مردن امروزی آن حس آرامش وجود نداشته و اغلب شاهد پرخاشگری و افسردگی ساکنین این سازه ها هستیم که به عقیده بسیاری از روانشناسان از تاثیرات محیط اطراف و سکونت است.
هویت یک ملت نباید فدای پیشرفت شود
وی در خصوص ساختار جدید شهری و ضروت آن گفت: البته پیشرفت و توسعه ضرورت هر جامعه است، اما نباید هویت و فرهنگ یک ملت فدای این پیشرفت شود.
سپهر تصریح کرد: استفاده از نمادهای نامناسب و تقلیدهای کورکورانه در ساختار شهری علاوه بر ایجاد آلودگی بصری برای بینندگان باعث از بین رفتن هویت و قالب کردن هویتی ناشناس به مردم می شود.
وی ادامه داد: استفاده از رنگ های ناهمخوان و یا ناهم خوانی طرح ها و رنگ ها در بسیاری از این ساختمان ها از دیگر ویژگی هایی است که بیننده را آزار می دهد، در حالی که در بافت های ایرانی اسلامی از نمادها و رنگ هایی استفاده شده است که هارمونی و ترکیب آنها حس آرامشی را به ببیننده القا خواهد کرد.
بسیاری از طرح های امروزی حتی با استانداردهای جهانی نیز متناسب نیست
سپهر تصریح کرد: متاسفانه در بسیاری از این ساخت ها از طرح های استفاده شده که نه تنها با استاندارد های ایرانی برابری نمی کند، بلکه هیچ یک از ساختارهای معماری مدرن جهانی را نیز در خود نداشته و طراح آن بدون تسلط بر جوانب این امر به طراحی پرداخته است.
تاثیرات مخرب بر اشتغال جامعه ایرانی
وی گفت: متاسفانه از دیگر مضرات ساختمان سازی های به سبک جدید می توان به واردات مصالح مورد نیاز برای المان های طراحی شده طبق فرهنگ و رسوم غرب اشاره کرد که خود تاثیرات مخرب زیادی را بر اشتغال و رشد اقتصادی جامعه هدف از جمله استان ما دارد.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در پایان گفت: ما مردمانی متمدن هستیم که داده های ارزشمندی را در فرهنگ و ساختار ایرانی خود داریم که نباید آنان را فدای توسعه و پیشرفت کنیم و حفظ و حراست از آنها وظیفه تک تک ماست.
به گزارش خبرنگار مهر، بر همین اساس حفظ و حراست از داشته های ارزشمند معماری هر ملت می تواند نمایانگر و معرف حافظه تاریخی ملت ها باشد، لذا حراست از آن از ضروریات است و باید به آن توجهی ویژه شود.
بازسازي بافت‌هاي فرسوده شهري تعلق خاطر ساكنين و وابستگي عاطفي آنها به محل زندگي را ارتقاء مي‌بخشد و باعث مي‌شود كه اهالي احساس بيشتري نسبت به شهر و ساير شهروندان داشته باشند و متاسفانه سازمان های مرتبط با این امر از جمله شهرداري كرمانشاه و سازمان نوسازي و بازسازي بافت فرسوده كرمانشاه طي ساليان گذشته فقط در تخريب بافت فرسوده و گرفتن روح از شهر موفق عمل كرده اند و درآمد زايي و توليد اماكن تجاري مهمترين هدف اين سازمان بوده است، در حالي كه از وظايف ذاتي اين نهاد و شهرداري و شوراي اسلامي شهر كرمانشاه، حفظ، نگهداري و ارتقاي داشته‌هاي مادي و معنوي شهر است كه موجب ايجاد آرامش در ساكنين شهر شود.
به روح شهر احترام بگذارید
در پايان به نهادهاي ذيربط توصيه مي‌شود كه به جاي تخريب و ويراني و ساختن مكعب‌هاي بدقواره و بي‌قواره‌ي بي‌روح كه حداكثر براي چند نفر منافع مادي دارند، به روح شهر احترام گذاشته و از كارشناسان و افراد خبره براي انجام كارشناسي امور بهره مند شوند.
--------------------------------------
گزارش: طیبه قدمی
نظر شما