۱۳ مهر ۱۳۹۲، ۱۵:۱۲

یکی از مسئولان نهاد کتابخانه‌ها درباره انتخاب معاون فرهنگی وزارت ارشاد به جنتی نامه نوشت

محمدرضا اخضریان کاشانی، مشاور برنامه‌ریزی دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور درباره انتخاب معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به علی جنتی، وزیر ارشاد نامه نوشت.

خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و ادب: محمدرضا اخضريان كاشانی عضو هيئت علمی دانشگاه و مشاور برنامه‌ريزی نهاد كتابخانه‌های عمومی كشور، در نامه‌ای سرگشاده به علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تعدادی از دغدغه‌های خود را مطرح و برای آ‌ن‌ها راه حل‌هایی مطرح کرده است. اصلاح و بازسازی ساختارهای فرهنگی کشور یکی از مواردی است که کاشانی در نامه خود روی آن تاکید کرده است.

کاشانی معتقد است برای بهبود مسائل فرهنگی، با تغییراتی کوچک اما ضروری مانند راه‌اندازی اتحاديه نويسندگان فارسی زبانان، توسعه شبكه توزيع و فروش الكترونيك كتاب و ترجمه آثار فاخر فارسی به چند زبان يا حمايت از آن‌ها، می‌توان به حل مشکلات فرهنگی کشور کمک کرد.

کاشانی این نامه سرگشاده را در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است. مشروح متن این نامه در ادامه می‌آید:

جناب آقای جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی!

با گذشت حدود دو ماه از فعاليت دولت يازدهم، تكاپو برای يافتن و انتصاب مديران جديد و همراه با سياست‌های دولت تدبير و اميد همچنان ادامه دارد. در اين ميان آرامش و تامل (چنان‌كه انتظار می‌رود) در حوزه فرهنگ بيش از ساير وزارتخانه‌ها به چشم می‌آيد و هنوز معاونت فرهنگي و بخش‌های متعددی از اين دستگاه عظيم فرهنگی دستخوش تغيير نشده كه اميد است با بهره گيری از تجارب فرهيختگان و صاحبان انديشه و البته آينده انديشان مديرانی لايق و كارآمد در تراز فرهنگ غنی جمهوری اسلامی ايران برگزيده و تدبير را با اعتدال درآميخته و فرهنگ را از اميد لبريز سازند.

در اين ميان آنچه مهم است نگرش به مجموعه تحولات در اين عرصه تازه آغاز شده توسط برادر فاضل و فرهيخته جناب آقای جنتی است كه نيازمند عنايتی درخور و همتی عظيم تر و تاملی شايسته تر است.

وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی كه با ادبيات سياستگذاری به خوبی آشنا و در جمع مديران خود چهره‌های انديشمندی از حوزه سياست همچون دكتر ايوبی و دكتر انتظامی را دارند بی‌شك با مفاهيم بنيادينی چون ساختار و كارگزار و فرآيند آشنايي كامل دارند.قطعا ايشان می‌دانند كه انتخاب كارگزاران خوب و لايق كه هم حق ايشان و هم ضرورت كارشان است به تنهايی كفايت مظلوميت فرهنگ را نخواهد نمود و توجه به دو امر ساختار و نيز فرايند لازم و ضروری است.

بر اساس انديشه قائلان به تقدم كارگزار ، مقاصد آرزوها و منافع افراد ،تعيين كننده كنش‌های آن‌ها و تحليلگر رفتارهای آينده يك سازمان می‌باشد و به همين دليل انتخاب مديران خوب و توانمند را اساس تغيير و تحول به سمت مطلوب تلقی می‌كنند.

اما چنان‌كه مستحضريد نقش ساختارهای انباشته در يك نظام فرهنگی نه تنها كمتر از تاثير كارگزاران نيست كه چه بسا فراتر از سهم آنان باشد.هر ساختار مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي همانند يك سيستم از عناصر مختلف شكل گرفته كه تغيير در آن موجب تغيير در كل سيستم مي گردد و البته براي هر سيستم مدل خاصي بايد تعريف شود كه هم با اجزاي سيستم همخوان باشد و هم تغيير و تبديل در آن به ايجاد ساختار و مدلي همخوان متناسب با اهداف عالي نظام فرهنگي كشور منجر شود.

شك نيست كه پيوند ميان اين دومولفه به گونه‌ای است كه نه می‌توان بدون توجه به ساختارها، كارگزاران مناسب يافت و نه بدون عنايت نسبت به كارگزاران توانمند و آينده‌نگر به تغيير و اصلاح ساختارها پرداخت.
مولفه مهم ديگر در ايجاد تحول و تغيير در نظام فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توجه به فرايندها در كنار ساختارها و كارگزاران فرهنگ است. تغيير در نيروها و گزينش افراد متخصص و نيز اصلاح ساختار و سيستم حاكم بر وزارتخانه متبوع گرچه ضروری است اما توجه به فرايندهای تحقق مطالبات و تغييرات اهميتی كمتر از دو مقوله پيشين ندارد.

متخصصان، فرايند را مجموعه‌ای مشخص و مرتب شده از فعاليت‌های كاری در يك محدوده زمانی و مكانی معين می‌دانند كه شروع و خاتمه آن مشخص شده است و با تعريف روشنی از ورودی‌ها و خروجی‌ها ساختاری برای عملكرد ارائه می‌دهد.

جناب آقای جنتی! متاسفانه با وجود زحمات فراوان ساليان گذشته اهالی فرهنگ و مديران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرايندی كه شما و اهالي فرهنگ را قادر سازد خروجي هاي مشخص و قابل اتكا از نظام فرهنگی كشور در زمان معينی دريافت داريد وجود ندارد و برای اين امر تعيين اهداف عينی و نقشه راه‌های مدون بر مبنای آينده‌پژوهی فرهنگی كشور ضرورتی غيرقابل انكار است.

به تعبير يكی از انديشمندان، هماهنگ سازی كارگزاران و ساختارها و فرايندها همچون فشار دادن كليد برقی است كه با فشار آن چراغ‌ها روشن می‌شود. گرچه كليد برق به عنوان يك كارگزار نقش مهمی در روشن شدن چراغ‌ها داشته اما ساختار برق‌كشی ساختمان و البته فرايند انتقال برق از مبدا تا كليد برق بسيار حياتی بوده است. روشن است كه تغيير و به‌سازی كارگزاران حوزه فرهنگ گرچه ضروری است اما اصلاح و بازسازي ساختار و فرايندهاي فرهنگ نه تنها كمتر از آن نيست كه گاه بسيار مهمتر نيز مي باشد.

تغيير و بهسازی كارگزاران حوزه فرهنگ گرچه ضروری است اما اصلاح و بازسازی ساختار و فرايندهای فرهنگ نه تنها كمتر از آن نيست كه گاه بسيار مهمتر نيز می‌باشد.

وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی!

انتخاب‌های شما از ميان نخبگان و فرهيختگان كشور گرچه ضروری و حق است اما به تنهايی پاسخ 35 سال مظلوميت فرهنگ و 4 سال تلاش بی وقفه شما را نخواهد داد. لذا به عنوان يك كارگزار فرهنگی نظام با اندك تجربه حضور فرهنگی خود، تغيير و طراحی نظام فرهنگی وزارت متبوع در قالب آينده پژوهی منسجم با فرايندهای مدون و قابل ارزيابی را ضروری و انتخاب مديران با تجربه و همراه و با تدبير به ويژه در حوزه معاونت فرهنگی را همراه با نگاهی عميق به تحول ساختاری و اصلاحات فرايندی را نياز بنيادين اصلاح نظام فرهنگی كشور می‌دانم. تغييراتی كوچك اما موثر همچون:

ـ واگذاری بررسی و تاييد كتاب به فرهيختگان (جز چند رده خاص) در كنار روش متمركز

ـ صدور مجوز آثار نويسندگان صاحب نشان هاي دولتي – چهره هاي ماندگار – برگزيدگان نشر سال و فصل و... بدون بررسی زمان‌بر

ـ مكانيزاسيون كامل بررسی و تاييد محتواي كتاب

ـ توليد و حمايت از توليد محتوا در رده ها و موضوعات مشخص مورد تاكيد فرهنگی

ـ ارتباط و تقويت كرسی‌های زبان فارسی جهان

ـ انتشار آثار فارسی‌زبانان جهان

ـ تقويت و راه‌اندازي اتحاديه نويسندگان جهان اسلام و خاورميانه

ـ راه‌اندازی اتحاديه نويسندگان فارسی زبانان

ـ توسعه شبكه توزيع و فروش الكترونيك كتاب

ـ ترجمه آثار فاخر فارسی به چند زبان يا حمايت از آن‌ها

ـ تسهيلات صدور مجوز و حمايت از كتب قابل نشر صرفا در فضای مجازی

ـ راه‌اندازی بخش مشاوره حقوق مولفان و ناشران