هیچ شاعری را پس از انقلاب نمی‌توان مانند عمرانی شبیه به شعرش یافت

به گزارش خبرنگار مهر، نشست رونمایی از مجموعه شعر«به ساعت گل سرخ» سروده مرحوم خلیل عمرانی با حضور جمعی از شاعران کشور عصر روز یکشنبه 21 مهر ماه در محل خبرگزاری فارس برگزار شد.

در ابتدای این نشست، رضا اسماعیلی از شاعران کشور در سخنانی با بیان اینکه بزرگداشت شاعران را باید بزرگداشت شعر در کشور بدانیم، اظهار کرد: مرحوم عمرانی در هر برنامه‌‌ای که نیاز به حضورش احساس می‌شد، نه نمی‌آورد و مشارکت می‌کرد که نمونه‌اش کنگره شعر مقاومت در سال گذشته بود که از او خواستم مقاله‌ای بدهد و او نیز قول داد تا فصلی از پایان‌نامه‌اش را که به این موضوع اختصاص دارد را در کنگره ارائه دهد که این کار را هم کرد.

وی افزود: مرحوم عمرانی از مرحوم نصرالله مردانی زیاد یاد می‌کرد و ارادت ویژه‌ای به او داشت. همیشه خودش را شاگرد مردانی می‌دانست و همین باعث شد که به او بگویم اگر اینقدر خودت را وامدار مردانی می‌دانی برای او کاری بکن و قرار هم شد که مقاله‌ای برای او بنویسد. او در روزهای آخر عمرش این مقاله را نوشت و فکر می‌کنم الان در دست پسرش است تا به من برساند.

اسماعیلی ادامه داد: مجموعه شعر «به ساعت گل سرخ» نشان‌دهنده تعلق خاطر عمرانی به قالب غزل است؛ قالبی که اکثر شاعران انقلاب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به آن رویکردی شاخص داشته‌اند، چرا که غزل محمل مناسبی برای بیان اندیشه‌های عارفانه و عاشقانه است.

سراینده مجموعه شعر «این مریم همیشه» همچنین گفت: خلیل درد دین و انقلاب داشت و می‌شد این موضوع را در او لمس کرد. وقتی حس می‌کرد که رگه‌هایی از ناخالصی در شاعران انقلاب در حال رویش است، آن را نقد می‌کرد و به آنها تذکر می‌داد و همین مسئله گاهی موجب ایجاد کدورت نیز می‌شد. کار او مصداق جاذبه و دافعه برای انقلاب بود. هر شاعر جوانی را که می‌توانست جذب انقلاب اسلامی کند، رها نمی‌کرد، ولی وقتی حس می‌کرد که او تغییرناپذیر است، رهایش می‌کرد.

عمرانی اهل کوتاه آمدن در مورد ارزش‌ها نبود

در ادامه این نشست، مصطفی محدثی خراسانی نیز در سخنانی اظهار داشت: شخصیت و شعر خلیل عمرانی به یکدیگر بسیار نزدیک بود. او همواره از این موضوع ناراحت بود که هرچه بیشتر در انقلاب پیش می‌رویم از ارزش‌ها بیشتر فاصله می‌گیریم و به همین خاطر حسرت روزهای جوانی‌اش را می‌خورد که در مبارزه برای پیروزی انقلاب و دفاع مقدس گذشته بود.

وی ادامه داد: خلیل اهل کوتاه آمدن نبود. در راه ارزش‌هایش بسیار تمامیت‌خواه بود و نوعی دوراندیشی و مشاهده افق‌های دور و بی‌قرار و پریشان در کار و اندیشه‌اش مشهود بوده و دیده می‌شد.

عمرانی در شعر آئینی نیز شاعری عاشق‌پیشه بود

منوچهر علیپور دیگر شاعری بود که در این مراسم رونمایی برای سخنرانی دعوت شد.

وی با بیان اینکه ادبیات انقلاب اسلامی را می‌توان در شعر عمرانی دید، اظهار کرد: همه عمرانی را شاعر آئینی می‌پندارند؛ در حالی که شعر او آئینی بودن و انقلابی بودن را در کنار هم دارد. من مطالعه عمیقی بر روی اشعار عمرانی داشته‌ام و به نظرم اولین مسئله‌ای که در شعر او قابل رؤیت است، عشق است. تا جایی که او حتی در شعرهای آئینی‌اش هم یک شاعر عاشق است.

وی افزود: مسئله دیگر در شعر عمرانی تجلی مهر و مهربانی در شعر اوست. شخصیت حقیقی او را می‌توان در اشعارش دید؛ شخصیتی که قانونمداری، پایبندی به اصول، مهربانی و ایمان از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است.

علیپور افزود: عمرانی جسارت خاصی داشت. اهل معامله نبود و همین موضوع خسارت‌های زیادی را هم به او زد.

این شاعر ادامه داد: یادم هست روزی با عمرانی در دانشکده‌های ادبیات قدم می‌زدیم و او از وضعیت پوشش دانشجویان اظهار ناراحتی می‌کرد. به او به شوخی گفتم: اینها دست پرورده من و تو هستند. تا سال قبل در مدارس ما تربیتشان می‌کردیم. باید ببینیم که ما چه کرده‌ایم آنها به اینجا رسیده‌اند. عمرانی فردی بسیار قانون‌مند و نقدپذیر بود و در عین حال این شهامت را داشت که نقدپذیر باشد و از انتقاد به خودش ناراحت نشود.

شخصیت عمرانی به شعرش شبیه است

مصطفی علیپور، شاعر و محقق نیز دیگر سخنرانی بود که برای سخن گفتن در این مراسم دعوت شد. وی در ابتدای سخنان خود با نقل قولی از آلبر کامو مبنی بر اینکه هنر اعتراف هنرمندانه است، گفت: اعتراف موضوعی نیست که دروغ در آن وارد شود. شعر را اگر بپذیریم که هنر زبانی است باید بگوییم که همه شاعران اعتراف می‌کنند، اما به نظر شما چقدر از شاعران ما اهل اعتراف به معنی واقعی بوده‌اند؟

وی در ادامه افزود: شخصیت مرحوم عمرانی را می‌شد در شخصیت شعرش دید. به نظر من هیچ شاعری را نمی‌شود دید که مانند او به شعرش شباهت داشته باشد. همین مسئله است که متوجه‌مان می‌کند که رفتن او چه تاثیر سویی بر ما گذاشته است. او صاحب اشعاری بود که نقاب نداشت و این یعنی در شعرش ریا نمی‌شود دید.

وی در ادامه عمرانی را مصداق بارز شعر بی‌نقاب و بی‌دروغ نامید و گفت: خلاقیت عمرانی در حوزه واژه‌سازی و ترکیب‌سازی مثال‌زدنی‌ است. خیلی‌ها فکر می‌کردند که در غزل نمی‌شود ترکیب‌های تازه ساخت و وارد کرد، اما عمرانی بسیاری از ترکیب‌های زیبا را به شعر فارسی وارد کرد و به آن ظرفیت بخشید که مراجعه به آن یک ظرفیت تازه برای شعر امروز ایران به شمار می‌رود.

علی داوودی، مسئول دفتر شعر حوزه هنری نیز در این نشست در سخنانی اظهار داشت: من چندان با مرحوم عمرانی آشنا نبودم. من نماینده جمعی از شاعران هستم که با او آشنا نیستند، اما مطمئنم که او به زودی از غربت در خواهد آمد.

وی تاکید کرد: شعر زبان ملی ماست و شاعری که حرف مردم را بزند، زنده می‌ماند. شعر ماندگار شعری است که نزدیکی بیشتری به مردم داشته باشد.

داوودی افزود: شاعری مانند بیدل چند صد سال حتی در تذکره‌های بزرگ شعر فارسی صاحب یک نام نبود، اما کیست که الان او را نشناسد و یاد نکند؟ من امید دارم که شاعرانی را که کمتر شناخته شده و در غربت بوده‌اند، هرچه زودتر در جامعه معرفی شده ببینیم.

در پایان این مراسم کتاب «به ساعت گل سرخ» با حضور فرزند خلیل عمرانی و جمعی از شاعران حاضر در مراسم رونمایی شد.