به گزارش خبرنگار مهر، محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در این جلسه با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری پیرامون تحقق معماری ایرانی - اسلامی در تهران اظهار داشت: سیاست گذاری و اجرای اسناد فرا دست، یک پارچه سازی مدیریت شهری، احیای بافت های فرسوده، صیانت از باغات، اجرای طرح جامع و در نهایت هویت بخشی به تهران با محوریت معماری ایرانی - اسلامی از ماموریت‌های اعضای شورای شهر در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری است.
وی ادامه داد: با توجه به در دستور کار قرار داشتن برنامه 5 ساله دوم شهرداری در کمیسیون‌ها و همچنین تاکید اعضا در راستای سنجش پذیری و افزایش میزان تحقق پذیری احکام برنامه 5 ساله دوم شهرداری و نیز فرمایشات رهبری مبنی بر اینکه تهران دارای معماری وحشی، مضطرب و بی نظم است و نشانه‌های اسلامی باید در مهندسی های ما شاخص باشد و نیز تاکید ایشان بر تاثیر مستقیم معماری هر جامعه بر سبک زندگی آن جامعه لزوم توجه به این موضوع و استفاده از دانش اساتید و صاحب نظران این حوزه را بیش از پیش می‌کند.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران بیان داشت: سامان دهی و ارتقای هویت و سیمای شهر در جهت تحقق معماری ایرانی - اسلامی یکی از راهبردهای 17 گانه طرح جامع است که همانطور در گزارش شهردار تهران به مقام معظم رهبری اشاره شد در این زمینه "کارنامه قابل قبولی وجود ندارد" . با توجه به حمایت‌های چند جانبه‌ای که در این مقطع تاریخی ایجاد شده ، و اینکه نهاد شورا پس از 3 دوره امروز به بلوغ لازم برای اجرای سیاست گذاری ها رسیده و نیز قرار گرفتن تهران به عنوان الگوی شهرسازی برای سایر شهرها لزوم توجه به آن را بیشتر می‌کند.
وی افزود: متاسفانه در دهه های گذشته معاونت شهرسازی و معماری از وظایف اصلی خود فاصله گرفته و تنها مکانی برای کسب درآمد شده و انحراف از طرح تفصیلی و اسناد فرادست و عدم تحقق طرح‌های موضعی با وجود آن‌که 5 سال از ابلاغ طرح جامع و دو سال از ارائه طرح تفصیلی می گذرد و نیز چند پارگی در این حوزه از جمله سازمان زیبا سازی و عدم اجرای ضوابط مربوط به پروژه های آن از عوامل اصلی عدم تحقق معماری ایرانی- اسلامی تهران است.
سالاری خاطرنشان کرد: متاسفانه تهران امروز تبدیل به یک کارگاه ساختمان سازی شده که در تمام کوچه پس کوچه های آن شاهد ساخت و ساز هستیم و شورای شهر در آستانه تدوین برنامه 5 ساله شهرداری باید از احکام این برنامه و راهبردهای مقام معظم رهبری استفاده کند.
چمران عضو کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر در ادامه این نشست با اشاره به کم لطفی به معماری ایرانی - اسلامی در سال های پس از انقلاب اظهار داشت: بحث معماری ایرانی - اسلامی از پیش از انقلاب نیز مطرح شده و برای مثال بانک پارس شیراز با نمای پیچیده و به دور از معماری اصیل را به نام معماری ایرانی میخواندند و متاسفانه در سال های پس از انقلاب کم لطفی به معماری ایرانی - اسلامی ما شد و از معدود بناهای نزدیک به آن را که نمونه ای را در ساختمان حج و زیارت می‌توان دید .
چمران تصریح کرد: معماری تهران تبدیل به یک ناهنجاری شده تا جایی که رهبر انقلاب که می بایست به مسائل کلی جامعه ایرانی بپردازد یکی از دغدغه هایشان معماری ایرانی - اسلامی است و به دفعات اشاره کردند که معماری ما درست نیست و این بار نیز ارتباط معماری و سبک زندگی اسلامی را مطرح کردند.این جمله مقام معظم رهبری که "تهران الگو است و شهرهای دیگر از تهران تقلید می‌کنند" واقعیت است و روند اشتباه آن با تقلید ناهنجار تر می‌شود.
چمران خاطر نشان کرد: ما موفق نبودیم که در این زمینه یک کار اساسی انجام دهیم و حتی در مورد مساجد ما به عنوان الگوی معماری اسلامی نیز مورد غفلت واقع شده است و معماران با سلایق خود معماری را بر ما تحمیل کردند و ما نیز یا نمی توانیم کاری بکنیم و یا از کنار آن رد می‌شویم از طرفی در خود شهرداری ساختمانهایی که می‌سازیم تنها چیزی که در آن دیده نمیشود معماری ایرانی- اسلامی است. برای دست یافتن به یک الگوی صحیح باید ابتدا بدانیم معماری ایرانی - اسلامی چیست و سپس پاسخ دهیم که چگونه می توانیم آن را محقق کنیم.
در ادامه این هم اندیشی احمد دنیامالی - رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران نیز با اشاره به بحث معماری ایرانی - اسلامی به عنوان یکی از موضوعات اصلی مطرح در مدیریت شهری گفت: تا زمانی که موضوع شهرسازی را حل نکنیم حرف زدن از معماری کمی دشوار است. متاسفانه شهری داریم که معلول مدیریتی ناقص الخلقه در حوزه اقتصاد، فرهنگ و سیاست است. امروز نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم نسل جدید مانند گذشتگان فکر کند نسلی که با تکنولوژی نزدیکی بسیار زیادی دارد. در حقیقت نظام فامیلی و سنت در نسل امروز متفاوت شده است.
رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران تاکید کرد: امروز نه می‌توان نسل معتقد به هویت و سنت را محکوم کرد و نه می‌توان به نسل جدید ایراد گرفت؛ بلکه باید راهکاری پیدا کنیم که بر اساس نیاز جامعه در جهت حل مشکلات به ما کمک کند.
وی با بیان اینکه در شهر حجم و رنگ نقشی ندارد افزود: غرب برای معماری خود پلن خاصی دارد باید آن را مورد مطالعه قرار داد و قسمتی که با فرهنگ موجودمان همخوانی دارد را جدا کنیم و قسمتی که همخوانی ندارد را استفاده نکنیم.
وی تاکید کرد: زمانی که صحبت از معماری درون گرا و انسانی می‌کنیم باید واقع بینانه تر حرکت کنیم، هرچه به سمت آرمان گرایی برویم در این حوزه محبوس می‌شویم و همزمان واقعیت کار خود را انجام می‌دهد.
وی تاکید کرد: اگر قرار است در حوزه معماری کاری صورت گیرد باید به فرهنگ، اقتصاد و سیاست توجه داشته باشیم.
دنیامالی با اشاره به این که نمی‌توان به مردم سبک زندگی دیکته کرد افزود: اساسا با دیکته کردن به مردم و جامعه مشکل دارم و یقینا نمی‌توان در حوزه معماری به مردم چیزی را دیکته کرد باید تلاش کنیم تفکرات را به هم نزدیک کنیم و در این موضوع تنها شهرداری مسئول نیست؛ مجرد نگاه کردن به این مسئله منطقی نیست این موضوع فراگیر است.
در ادامه برخی از اساتید و متخصصین حاضر در جلسه نظرات و راهکارهای خود را در خصوص نیل به شهری ایرانی – اسلامی بیان کردند.
عبدالحمید نقره کار ، مدير قطب علمی معماری اسلامی در این خصوص اظهار داشت: اصولا در شهرداری تهران یکسری از کارها را نباید انجام داد و با نگاهی به دوران بعد از انقلاب تا امروز متوجه می شویم که یکسری از کارها نباید در تهران می شد اما انجام شده است . هرچند شرایط بعد از انقلاب تا امروز اضطراری بوده و ما مدام برای مبارزه با مشکلات از احکام ثانویه استفاده می کنیم اما آنچه در دیدگاه اسلامی بیان می شود و شهید مطهری اینگونه بیان کردند " اسلام در مقام نظر ایده آلیست است و درمقام عمل رئالیست " یعنی در مقام ایده آل ها ما کم نمی آوریم و باید بدنبال بهترین ها باشیم اما در مقام عمل نسبی است و باید شرایط را مد نظر قرار داد همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند " در مقام عمل اولویت ها را در نظر بگیرید و کاری که از دستتان بر می آید انجام دهید" .
وی ادامه داد :آنچه در حوزه عمل اهمیت دارد تغییر در دانشگاه هاست و ابتدا دانشگاه ها باید اصلاح شود تا جامعه اصلاح گردد.ما بعد از 30 سال تازه با تشکیل کارگروه هایی اقدام به اصلاح سرفصل های دروس کردیم چراکه دروس ما ترجمه کتاب های غربی است و بسیاری از اساتید ما در غرب تحصیل کرده اند و این از دلایلی است که معماری غربی در معماری ایران نفوذ کرده است.
نقره کار افزود : یکی از کارهای ایرانی و اسلامی که ما باید برای شهر انجام دهیم محله محوری و ناحیه محوری با معیار امکانات و نیازهای هر محله است . ایجاد محله محوری با مرکزیت مسجد موجب تعامل انسان ها آن هم از نوع تعامل معنوی می شود. بنابراین ما باید زبان علمی روز را با محتوای اسلامی همراه کنیم و بدین ترتیب خدمات عمومی را تقویت کنیم.
اسماعیل شیعه ، استاد شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران نیز با اشاره به اینکه طی چند سال اخیر شهرداری تهران اقدامات خوبی را برای شهر انجام داده است ، گفت : ما اینجاییم تا نواقص را بیان کنیم و راه حل های مناسب را ارائه دهیم . اسلامی شدن شهر به ظاهر نیست و خاطرات شهروندان هم جزئی از آنست بنابراین باطن شهر مهمتر از ظاهر شهر است . شهر فقط با ظاهر ،ایرانی – اسلامی نمی شود ما ظاهری ماندگار می خواهیم . مهم ترین مشکل تهران و دیگر کلانشهرهایی مانند تهران تمرکزگرایی است که فقدان برنامه های منطقه ای و برنامه هایی که به نقاط دور افتاده بها دهد باید ارائه گردد تا تهران را از آلودگی هوا ، سرو صدا و جمعیت زیاد نجات دهد.
وی افزود: ما از سال 83 به بعد برای هویت بخشی به نماهای ساختمانها آیین نامه داریم اما اجرایی نشده است . ساخت ساختمانهایی بی هویت در اطراف مصلا نمونه ای از این مشکل است . برای حل این مشکلات باید ساختار شهرداری و تفکر بساز و بفروشی تغییر کند و شرایط را برای آشنایی جوانان و متخصصان با تاریخ فراهم شود.
همچنین دانشپور، عضو کمیته تخصصی سازمان زیباسازی شهر تهران با اشاره به ایرادات طرح جامع شهر تهران گفت : ما با وجود داشتن طرح جامع و 140 طرح موضعی و موضوعی همچنان شاهد بروز تخلفات در شهرسازی هستیم ، درست است که طرح جامع دارای ایراداتی است اما به بهانه ایرادات نباید تخلف ایجاد شود بلکه باید تلاش کنیم تا نواقص رفع گردد.
وی ادامه داد : شورای شهر باید فضا را به سمت مردم و نیازهایشان باز کند و کمیسیون اجتماعی شورا باید نیازها و ترجیحات مردم را شناسایی کند تا اقداماتی متناسب با نیازها صورت گیرد.
دانشپور افزود: پیشنهاد من برای تهران اینست که تشکیل یک نهاد نظارتی در دستور کار شورا قرار گیرد و مصوبات و قوانین را مرور کند تا بتوانید راهکاری مناسب برای ایجاد اتصالات ارائه دهید.
رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در پایان این جلسه ضمن جمع بندی موضوعات مطرح شده از جانب متخصصین اظهار داشت : با توجه به بحث های مطرح شده و رهنمود های مقام معظم رهبری باید در نظر ایده آلیست باشیم و همه آرمان ها را مطرح کنیم اما در عمل رویکرد واقع گرایانه داشته باشیم. در بحث توجه به مسائل نسل امروز باید با واقع بینی در تمامی حوزه ها بخصوص در حوزه شهرسازی و معماری عمل کنیم .در واقع اصول معماری ایرانی – اسلامی ثابت است اما باید در راستای نیل به آن از تکنولوژی روز، متناسب با نیازهای نسل امروز استفاده کنیم و استفاده از نسل جدید متخصصین در حوزه های مدیریتی و مطالعاتی نیز می تواند مارا در تصمیم گیری های واقع بینانه یاری کند .علاوه بر آن در حوزه عمل باید ابزار مناسب فراهم شود . در همین راستا معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران باید تقویت شود تا تحول ساختاری که مهمترین عامل به عرصه ظهور رسیدن منویات رهبری است اجرایی شود .
سالاری ادامه داد : بحث مدیریت یکپارچه شهری و تقویت معاونت معماری و شهرسازی بسیار اهمیت دارد هرچند این روزها معاونت شهرسازی آنقدر نحیف شده است که سازمان زیباسازی کارهای این حوزه را انجام می دهد و معاونت شهرسازی تنها به مرکزی برای صدور بخش نامه هایی در راستای درآمدزایی تبدیل شده است و به همین دلیل ما این روزها برای نوشتن احکام حوزه شهرسازی با مشکل رو به رو هستیم.
سالاری گفت : این نکته نیز درست است که شهرسازی ایرانی – اسلامی نباید تنها در کالبد شهر صورت گیرد بلکه محتوا از اهمیت بیشتری برخوردار است .چه بسا اگر در محتوا غنی نباشیم ممکن است کالبد موجب انحراف از معیارها وموازین شود و باید سمت به زیبایی های ماندگار برویم.
وی ادامه داد :ایجاد شهر ایرانی – اسلامی نباید هزینه های کلان بر مردم تحمیل کند چراکه در اینصورت این طرح ها مورد استقبال مردم قرار نمی گیرد و در این راستا باید بسته های تشویقی برای طرح های معماری ایرانی – اسلامی در نظر گرفته شود تا مردم نیز به این سمت بروند.
سالاری ایجاد مرکز پژوهش ها در شورای شهر تهران را یکی از دغدغه های شورای چهارم دانست و گفت: تصویب آن نیز در دوره قبل صورت گرفته است و اکنون در حال اجرایی شدن است . آنچه در این میان اهمیت دارد لزوم تفاوت مرکز پژوهش های شورا با مرکز پژوهش های شهرداری است .
رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورا افزود : مساله انحراف از اسناد فرا دست که در شهرداری نیز وجود دارد باید توسط شورا بعنوان عامل صیانت کننده از اسناد فرا دست پیگیری شود و در همین زمینه شورا در حال تهیه مکانیسمی هوشمند برای صیانت از این اسناد است . در این مکانیسم موضوع سنجش پذیری نیز صورت خواهد گرفت تا نحوه و میزان عمل به اسناد فرادست مشخص شود.
لازم بذکر است در این جلسه، حسن ابوتراب، علی یزدانی ، دانشپور ، مهرنوش محمودزاده خلیلی نیز به بیان نظرات و راهکارهای خود در جهت تحقق شهری ایرانی – اسلامی پرداختند.
نظر شما