بادگیرهای تاریخی فرهنگسرای اشراق/ کشف سنگ نماز در حمام محله لویزان

به گزارش خبرنگار مهر، احمد مسجد جامعی، رئیس شورای شهر تهران روز گذشته در جریان برگزاری برنامه کشف تهران به منطقه 4 رفتند تا بیستمین برنامه تهران گردی با دیدار مشاهیر، حضور در میان مردم کوچه و بازار و بررسی و پیگیری مشکلاتشان و کشف هویت های تاریخی فرهنگی پایتخت سپری شود.

گروه کشف تهران به دیدار محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام رفتند. رضایی خاطراتی از آشنایی با خانواده همسر و ازدواجش را نیز بیان کرد و گفت: در اوایل ازدواج زندگی سخت بود و ما انباری انتهای منزل پدر خانم را تمیز کردیم و یک بخاری گذاشتیم و در زمستان سرد تهران زندگی مشترک را از همین انباری شروع کردیم. این نخستین بار بود که سردار رضایی خاطرات زندگی شخصی خود را بیان می کرد. پس از بیان این خاطرات، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام خطاب به رئیس شورای اسلامی شهر تهران گفت: طبع هنری شما مرا به زبان آورد.

در ادامه برنامه کشف تهران این هفته، مسجد جامعی و گروه کشف تهران به دیدار خانواده شهید طهرانی مقدم رفتند. در این دیدار همسر و دختران شهید طهرانی مقدم حضور داشتند.

همسر شهید در پاسخ به سوال مسجد جامعی درباره محل تولد و زندگی شهید طهرانی مقدم گفت: حاج حسن از تهرانی های اصیل و در محله سرچشمه و کنار مسجد زینب کبری متولد و بزرگ شده بود و پدر بزرگ و پدر وی در کار بازرگانی پارچه و خیاطی بوده‌اند. وی گفت: حاج حسن به اینکه نام فامیلیش حتما با «ط» نوشته شود تعصب خاصی داشت و فامیل همسر من «حسن طهرانی مقدم است و نه حسن تهرانی مقدم».

مسجد جامعی نیز ضمن قدردانی از خانواده شهید و به ویژه دختر کوچک او قول داد که یک تابلو نفیس از جنس مس و مینا مزین به صلوات خاصه امام رضا(ع) برای اهدا به خانواده شهید سفارش دهد.

در منزل شهید طهرانی مقدم، پرچم حرم امام حسین (ع) بود که به گفته همسر شهید، این پرچم هدیه ارزشمند سید حسن نصرالله به اوست.

مسجد جامعی در ادامه با حضور در مسجد سیدالشهدای تهرانپارس به دیدار حجت الاسلام والمسلمین اشرفی اصفهانی، یادگار شهید محراب حضرت آیت الله اشرفی اصفهانی، رفت.

منزل کدخدای لویزان که منزلش محل روضه و عزاداری سیدالشهدا بود و درمانگاه لویزان که به دلیل مشکلات مختلف تعطیل شده بود نیز از دیگر مکان هایی بود که مسجدجامعی دقایقی را در آنها حضور یافت. این تنها درمانگاه محله 70 هزار نفری لویزان است که با 1000 متر وسعت و 500 متر زیربنا، غیرفعال است و مردم محل را با مشکل مواجه کرده است.

کشف سنگ نماز در حمام محله لویزان

در محله لویزان، حمام قدیمی وجود دارد که در حال تعمیر و بازسازی است. آب این حمام در قدیم از قنات تامین می شده و یکی از ویژگی های منحصر به فرد این حمام وجود سنگی به اندازه سجاده در میان حمام است که برای نماز تعبیه شده بود و مردم بعد از استحمام می توانستند بلافاصله در محوطه حمام نمازشان را به جای آورند.

بادگیرهای قدیمی در فرهنگسرای اشراق

از دیگر برنامه های گروه کشف تهران، حضور گروه در فرهنگسرای اشراق بود؛ فرهنگسرایی که در یک باغ و عمارت تاریخی قرار گرفته که قدمت آن به دوره قاجار می رسد. این محل متعلق به فردی به نام ارباب مهدی بوده است.

از نکات جالب توجه این باغ و عمارت آن، یکی قنات بسیار پرآبی است که مظهر آن در حیات این باغ قابل مشاهده است و دیگری بادگیرهای زیبای عمارت که از دور جلب‌توجه می‌کرد. خمره های سفالین متعلق به دوره سلجوقی، حوض زیبا و رستوران سنتی فرهنگسرا و تندیس‌هایی که در حیات فرهنگسرا نصب شده بودند همه از جاذبه های این باغ و عمارت تاریخی هستند که تاکنون کمتر درباره آنها صحبت شده است.

میهمانی رستم گیو

مسجد جامعی و گروه کشف تهران در ادامه برنامه به دعوت زرتشتیان ساکن تهران‌پارس از باغ رستم، باغ مارکار و آتشکده زرتشتیان بازدید کردند. هموطنان زرتشتی در این دیدار، همه گروه را میهمان غذاهایی ویژه کردند.

در این برنامه که رئیس انجمن و نماینده زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی نیز حضور داشتند، خادم آتشکده به افتخار حضور گروه کشف تهران، شعله آتش را افروخت و درباره آیین های زرتشتیان و سابقه و پیشینه باغ رستم و آتشکده واقع در آن توضیحات مفصلی داد که در نوع خود کشف های جدید گروه به شمار می رفت و کمتر شنیده شده بود. اینکه شعله این آتش از هندوستان و از آتشکده اصلی زرتشتیان آورده شده است نیز از گفته های جالب این دیدار بود. رئیس شورای شهر و همراهان هنگام ورود به آتشکده به توصیه خادمان، کلاه سفید مخصوص بر سر نهادند و از قدیمی ترین کتاب موجود در این محل و تابلوهای هنری موجود در تالار این مجموعه دیدن و صاحبان برخی از آثار را شناسایی کردند.

باغ رستم، آتشکده و ساختمان های مسکونی و چند مدرسه همجوار آن به همت فرد خیری به نام رستم گیو و همسرش ساخته شده و در اختیار زرتشتیان قرار گرفته است.

پارک آبی در ده متری عمارت تاریخی ارباب هرمز

مسجد جامعی و گروه کشف تهران در ادامه برنامه هایشان به پارک پلیس رفتند تا از یکی از قدیمی ترین عمارت های منطقه 4 دیدن کنند. عمارت «ارباب هرمز» که این روزها به همت سازمان زیباسازی در حال تعمیر و بازسازی است و قرار است به «نگارخانه آبرنگ» تبدیل شود. این عمارت که قلعه سردار نیز نامیده می‌شود با قدمت 150 ساله متعلق به فردی به نام «ارباب هرمز» بوده که پس از چند بار دست به دست شدن اینک در دست شهرداری است. در طبقه همکف این عمارت شبکه مخفی توزیع و ورود و خروج آب قرار دارد که از دیدنی های این بناست. در این دیدار فرزند ارباب هرمز نیز حضور داشت و توضیحاتی درباره این بنا ارائه کرد. البته پارک آبی‌ در حال احداث در فاصله 10 متری این ساختمان تاریخی از تصمیم‌های عجیبی است که این روزها آینده این ساختمان زیبا را تهدید می کند، مسئله‌ای که گروه کشف تهران را بسیار متأسف کرد.

نجات عمارت تاریخی عین‌الدوله از گودال بزرگ

برنامه کشف تهران با دیدن عمارت تاریخی و ارزشمند دیگری به نام «عمارت عین‌الدوله» پایان یافت. عمارتی بسیار زیبا متعلق به دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی اول که در دو طبقه و در محوطه زیبایی قرار گرفته است. از نکات تاسف‌برانگیز در حاشیه این ساختمان تاریخی گودبرداری غیر اصولی همجوار با این ساختمان است که اخیرا با مجوز سازمان میراث فرهنگی صورت پذیرفته و احتمال آسیب به این ساختمان ارزشمند را افزایش می دهد. با تاکید رئیس شورای شهر به مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران که در جمع گروه حضور داشت بلافاصله مجوز گودبرداری لغو شد و این ساختمان تاریخی از خطر تخریب نجات یافت.

........

عکسها از سید بهاء الدین بنی طبا، حمید فروتن و سید محسن سجادی