به گزارش خبرنگار مهر، بدون تردید نقش انجمن ها و تشكل هاي ادبي و در كل سازمان هاي مردم نهاد در جهان كنوني غير قابل انكار بوده و تاثير اين سازمان ها روز به روز هم در حال گسترش است اما بي توجهي، سليقه اي برخورد كردن و سطحي نگري بعضي از مسئولين امر و بي اطلاعي از جايگاه انجمن ها و تشكل هاي ادبي و نقشي كه يك انجمن ادبي پويا مي تواند در حفظ و ترويج زبان و ادبيات فارسي و از همه مهمتر فرهنگ ملي و مبارزه با تهاجم فرهنگي ايفا كند می تواند باعث بوجود آمدن مشكلاتی نیز شود.
از اینرو چند صباحی است که شاهد تاسیس انجمن های ادبی جدیدی در همدان هستیم،انجمن هایی که تحت عناوینی چون حافظ خوانی، پروین اعتصامی، ترانه سرایان الوند و... با همت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان راه انداری شده و قرار است همراه با انجمن های دیگری که سالهاست در این زمینه فعالیت دارند با برگزاری جلسات هفتگی خود در حوزه شعر و ادب فارسی فعالیت کنند.
تاسیس انجمن ها باهدف پرکردن اوقات فراغت، بعدازمدتی به بن بست خواهد رسید
یکی از شاعران پیشکسوت همدان در گفتگو با مهر با بیان اینکه تاسیس انجمن اگر با حضور و فعالیت شعرا و هنرمندان یک خطه باشد می تواند در حفظ و اشاعه فرهنگ و هنر آن منطقه موثر واقع شود، اظهار داشت: اگر تاسیس انجمن ها صرفاَ برای پرکردن اوقات فراغت باشد بعد از مدتی آن انجمن به بن بست خواهد رسید بنابراین در همدان انجمن های فرهنگی و هنری متعددی راه اندازی شده که اگر این اهداف را در برداشته باشند می توانند موثر واقع شوند در غیر اینصورت باید فکر دیگری کرد.
بهرام ترکمان گفت: کلمه انجمن از ریشه پهلوی بوده که به معنای شورا و جمع است و تا جائی که اسناد دلالت دارند اولین انجمن ادبی همدان «اتحاد » نام داشته که توسط علی محمد آزاد همدانی تاسیس شده که پس از آن شاعران بزرگی در انجمن حضور داشتند و از طرفی روزنامه « الفت» اولین روزنامه همدان بود که با کمک همین اعضای انجمن ها منتشر می شد.
وی افزود : انجمن ها با حضور افراد بزرگ می تواند گام مهمی در امتداد فرهنگ یک جامعه داشته باشند و مهم آن است که بر اساس یک تصویر درست تصمیم گیری شود از اینرو اعداد و ارقام نمی توانند جوابگوی مسائل فرهنگی باشند چرا که کیفیت و چگونگی انجام شدن امور فرهنگی بسیار ارزشمند است .
عضو انجمن های ادبی همدان گفت: درباره انجمن های ادبی تازه تاسیس همدان باید گفت که تاکنون در کشور ما به این موضوعات خیلی پرداخته شده و حتی کارهای خیلی بزرگی نیز در رابطه با اشخاص و بزرگان ادبی ما توسط افراد خبره و متخصص انجام گرفته است بنابراین کارکردن ما در سطح خیلی پائین تر تکراری شده و نمی تواند راه به جائی ببرد و در نهایت نیز مثمر ثمر قرار نمی گیرد لذا با توجه به شخصیت های علمی و ادبی فاخری که در استان خود داریم باید انجمن ها بر اساس شناسائی این بزرگان فعالیت کنند زیرا بسیار بهتر نتیجه خواهیم گرفت از اینرو باید آنها را با اسامی افرادی چون عین القضات، فخرالدین ابراهیم عراقی، مسعود سعد، قوام ، آزاد و... تاسیس شده و از بزرگان فرهنگ و ادبی بومی خودمان بهره مند شویم .
وی تاکید کرد: البته نباید فراموش کرد که رویکرد اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در تاسیس و حمایت از این انجمن ها بسیار ارزشمندست ولی باید این انجمن ها با تدبیر و ابتکار لازم ادامه حیات یابند.
ترکمان با تاکید بر اینکه قطعاَ مسئول یک انجمن ادبی باید خودش شاعر باشد، گفت: متاسفانه انجمن های ادبی کنونی شهر همدان خروجی مناسبی نداشته و یک سری افراد تکراری از شنبه تا پنج شنبه از این انجمن به انجمن دیگر رفته و در جلسات آنها حضور دارند در حالیکه باید با برنامه ریزی و مدیریت صحیح افرادی جدید، نیروهای جوان و تحصیل کرده بخصوص دانشجویان علاقمند جذب شوند و از همه مهمتر انجمن ها و حتی خانه شعر و ادب استان توسط شاعران مدیریت شوند.
وی با بیان اینکه بیشتر انجمن های همدان با استان های دیگر ارتباطی نداشته و حتی شاید ارتباط لازم را با رسانه ها نیز ندارند، گفت: در دنیای امروزی لازم است که فعالیت ها بصورت فرا استانی بوده و در سطوح محتلف کشوری انجام پذیرد لذا فکرها را باید یکی کرد و اندیشه ها را روی هم ریخته و درکنار یکدیگر بتوانیم به هدف اصلی خود برسیم .
در همین راستا مسئول انجمن ادبی میلاد همدان نیز در گفتگو با مهر با بیان اینکه تا زمانیکه در جلسات انجمن های ادبی مباحث نقد و بررسی آثار شاعران بصورت جدی و کارشناسانه انجام نگیرد شاید خروجی مناسبی نداشته باشیم، گفت: متاسفانه این مشکلی است که در همه انجمن های امروز همدان وجود دارد و ابتدا باید انجمن میلاد را مثال بزنم که از این قاعده مستثنی نیست لذا لازم است که در جلسات هفتگی انجمن ها بصورت مستمر و مفید نقد و بررسی اشعار شاعران بخصوص جوانان صورت پذیرد .
مدیریت انجمن ها در اختیار افراد آگاه به ادبیات و شعر قرار گیرد
سیاوش دیهیمی در مورد تاسیس انجمن های ادبی جدید در همدان اظهار داشت: افزایش انجمن های ادبی شهر می تواند در بالابردن سطح دانش و فرهنگ ادبی علاقمندان بخصوص جذب جوانان با استعداد مثمر ثمر باشد البته به شرطی که اولاَ در جلسات آنها نقد و بررسی دقیق کارها صورت گرفته و دوم اینکه هیئات مدیره و مدیریت انجمن ها در اختیار افراد آگاه به ادبیات و شعر قرار گیرد البته در این مورد صحبت های فراوانی شده بخصوص در جلسات خانه شعر و ادب که امیدوارم نتیجه بخش باشد.
وی که پیشنهاد تاسیس کانون ترانه سرایان همدان برای اولین بار توسط او مطرح شده است در مورد این ایده اظهار داشت: کانون ترانه که اسم انجمن را نیز ندارد در واقع در کنار شعر نگاهی هم به موسیقی دارد و سعی دارد با استفاده از افراد صاحب نظر و جوانان علاقمندی که هم در حوزه موسیقی و هم در حوزه شعر فعالیت داشته اند، گام های مناسبی در این زمینه بردارد .
مسئول انجمن موسیقی استان همدان تاکید کرد: فعالیت های انجمن های تازه تاسیس بخصوص کانون ترانه نیازمند حمایت و پشتیبانی دلسوزانه مسئولان ذیربط است تا جوانان با استعداد و علاقمند بتوانند استعداد ها و توانایی های خود را به نمایش بگذارند بخصوص اینکه درحال حاضر گروه هایی داریم که می توانند در سطح کشور و سایر استان ها نیز به اجرای برنامه بپردازند و کنسرت داشته باشند.
مسئول انجمن ادبی شهید آوینی همدان نیز در گفتگو با مهر با بیان اینکه در مرحله اول باید هدف از تشكيل انجمن ادبي و يا يك تشكل ادبي مشخص شود، اظهار داشت: به قول يكي از بزرگان كه مي فرمايند: تا پرسش و پاسخي نباشد آدمي به زايش نمي رسد و زماني كه جمعي بزم سخني را سامان مي دهند قطعاً به دنبال سود مادي نيستند چون اساساَ ناسودمندي صفت اصلي هنر است و شعر هم از اين قاعده مستثني نيست.
مسعود حیدری گفت: شعر يكي از ابزارهاي اصلي توسعه ادبيات، فرهنگ و زبان پارسي در طول تاریخ است و انجمن يا يك تشكل ادبي در توسعه و ترويج اين امر و از همه مهمتر پرورش شاعران و سخن سرايان متعهد نقش موثری می تواند داشته باشد از اینرو نيما يوشيچ هم از آنها به عنوان قانونگذاران بي اجر و مزد جامعه ياد كرده است.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا نقشي كه انجمن هاي ادبي در حوزه شعر و ادبيات بايد ايفا مي كردند به درستي ايفا كرده اند و رسالتي كه بر دوش آنها بوده بدرستی انجام داده اند، گفت: بي ترديد بايد بگويم انجمن هاي ادبي موجود متأسفانه بيشتر جنبه سرگرمي دارند و براي پركردن اوقات فراغت تشكيل مي شوند و با اين نگرش قطعاً خروجي مناسبی نخواهند داشت .
حیدری تاکید کرد: مسئله بعدي اين است كه براي يك انجمن ادبي برنامه اي دقيق و مدون در نظر گرفته نمي شود و يا مديريت انجمن هاي ادبي بر اساس روابط شكل مي گيرد نه ضوابط، براي همين به افرادي ناكارامد در مديريت انجمن ها با سلايق شخصي بر مي خوريم كه ما تازه اگر بخواهيم خوش بينانه به اين قضيه بنگريم متوجه خواهيم شد كه اگر براي يك انجمن ادبي اهدافي هم ترسيم شود و اين اهداف تازه مبتني بر ارزش هاي ادبي فرهنگي هنري جامعه ايران اسلامي بوده و همگام با نيازهاي روز، اما راهكارهاي مديريتي صحيحي برگرفته از لطائف و ظرائف هنري در نظر گرفته نمي شود نه تنها موفق نخواهد شد بلكه عكس اين عمل خواهد كرد.
اثر يك شاعر متعهد، آيينه وضع جامعه و روزگار اوست
مسئول انجمن ادبی شهید آوینی با بیان اینکه شاعر فردي است از درون اجتماع و مستقيم از اطراف خود تأثير مي پذيرد و نمي تواند در عالم خيال زندگي كند، ادامه داد: اثر يك شاعر متعهد، آيينه وضع جامعه و روزگار اوست و این يكي ديگر از آسيب هاي موجود است كه هميشه مورد غفلت قرار گرفته است.
حیدری يكي ديگر از آسيب هايي كه به انجمن ها و تشكل هاي ادبي ضربه مي زند و از كارآيي آنها مي كاهد نگرش سليقه اي، عدم حمايت كافي به لحاظ مالي از سوي مسئولين دانست و افزود: مسئله بعدي شكل گيري لابي هايي در سطح كشور براي به دست آوردن جوائز جشنواره ها است در حالیکه قطعاَ ملاك های تشخيص شاعر توانا از شاعران ديگر، تعداد تنديس ها يا رتبه جشنواره اي نيست زیرا كه شعر خوب مانند رودخانه اي هميشه جاري است.
وی ادامه داد: شعر سوزي و سركوب شاعران و نوقلمان با استعداد و سرقت مضمون هاي بكر آنان توسط عده اي خاص و متبحر در انجمن هاي ادبي و نبود منتقد خردمند و صادق در انجمن ها و بزم هاي سخن كه براي پيشرفت و تكامل شعر ضروري است، يكي ديگر از اين آسيب ها است.
آنچه مسلم است در شرایط کنونی فرهنگی جامعه ما هر اقدامی که جهت ترویج بیشتر فرهنگ غنی پارسی در بین قشرهای مختلف جامعه بخصوص جوانان صورت پذیرد امری شایسته است بنابراین رویکرد اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مبنی بر تاسیس انجمن های ادبی جدید را باید به فال نیک گرفت اما نباید از برنامه ریزی مناسب، استفاده از دانش و تجربیات اهالی فن و پیشکسوتان این حوزه و دقت نظر کافی در روند فعالیت های آنان غافل گردید.
بنابراین از آنجا که انجمن هاي ادبي جزو ميراث فرهنگي محسوب مي شوند، بايد مورد توجه قرار گرفته همچنين پژوهشگران اين عرصه بايد به تحقيق و بررسي در مورد آنها بپردازند و پيوندي بين روانشناسان و جامعه شناسان در اين حوزه بوجود بيايد چون بهترين نقادان هر جامعه اي، شاعران و هنرمندان آن جامعه هستند و شعر وسيله اي است براي القاي تفكرات و انديشه ملت ها كه نبايد نسبت به آنها بي تفاوت و بي مهر بود.
______
گزارش از: مرتضی بیات
نظر شما