سیستان و بلوچستان نیازمند تدبیر و توجه جدی است/ چشم مردم استان به سفر دولت

به گزارش خبرنگار مهر، سیستان و بلوچستان یکی از پهناورترین استان‌های کشور است که  11 درصد مساحت کشور را در خود جای داده است و با وجود برخورداری از مرز های طولانی و دسترسی به آب های آزاد اما به دلیل ضعف در فاکتورهایی که کارشناسان از آن به عنوان زیر ساخت یاد می‌کنند همچنان در شاخص‌های توسعه در انتهای جداول توسعه قرار دارد.

نیاز به تبعیض مثبت

نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این استان پایین‌ترین شاخص‌های کشوری را در تمامی زمینه‌ها دارا است در گفتگو با مهر اظهار داشت: حتی در شاخص تحصیلی و درصد قبولی  کنکور نیز در رتبه 31 کشور قرار داریم.

دکتر ناصر کاشانی با اشاره به اینکه تبعیض کلمه قابل قبولی نیست ادامه داد: اما با توجه به عمق محرومیت و فقر حاکم در استان باید در این راستا تبعیض مثبت قائل شد و این استان را به صورت ویژه دید و برای حل مشکلات آن تدبیر ویژه‌ای اندیشید.

وی افزود :عدالت به معنای همه امکانات را یکسان دادن نیست بلکه باید به قدر محرویت این امکانات و منابع توزیع شود و لذا برای دستیابی به شاخص های توسعه و عدالت اجتماعی باید سهم این استان را از محل اعتبارات و طرح های عمرانی افزایش داد.

سیستان و بلوچستان در رتبه 31 توسعه

معاون اسبق برنامه‌ریزی و اشتغال استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به سالنامه آماری مرکز ایران در این رابطه گفت: متاسفانه در شاخص‌های توسعه و در بین استان‌های کشور سیستان و بلوچستان رتبه 31 را دارد.

علیرضا نخعی با اشاره به برخی از این شاخص ها افزود: به طور مثال در میزان طول بزرگراه ها با وجود اینکه پهناورترین استان کشورهستیم اما تنها 1.4 درصد سهم کشوری را از این محل در اختیار داریم و به همین ترتیب طول راه‌های اصلی 8 درصد، راه‌های فرعی 13 درصد و از طول راه‌های آسفالته 4 درصد راه‌های کشور متعلق به این استان پهناور است.

وی بیان داشت: در بخش بهداشت و سلامت نیز سرانه استان 37 سانتی متر به ازای هر یک هزار نفر است که این رقم در کشور معادل 76 سانتی متر است.

وی ادامه داد: سرانه مراکز بهداشت شهری نیز در این استان به ازای هر 10 هزار نفر 31 سانتی مربع است و این در حالی است که آمار کشور 75 سانتی مربع است.

نخعی با اشاره به پایین بودن سرانه بخش فرهنگ و کتابخانه های عمومی نیز گفت: در این بخش نیز به ازای هر 100 نفر 50 سانتی متر مربع فضا وجود دارد در حالی که سرانه کشوری 2 متر و 50 سانتی متر مربع است.

وی همچنین سرانه فضاهای فرهنگی به ازای هر 100 نفر را یک متر مربع عنوان کرد و ادامه داد:این سرانه نیز در کشور بالغ بر 4 متر مربع است.

نیاز به استحصال منابع آبی

نخعی همچنین دربخش دیگری از سخنان خود اضافه کرد: سیستان و بلوچستان تنها استان محروم از نعمت گاز طبیعی است و در بخش منابع آب نیز با وجود اینکه از خشکسالی و کمبود رنج می برد اما سالانه یک میلیارد و 600 میلیون متر مکعب روان آب را  از دست می دهد و این آب به دریای عمان و یا به خاک پاکستان می‌ریزد.

وی با اشاره به اینکه اقدامات فراوانی تا کنون برای رفع محرومیت در استان انجام شده است ادامه داد: به دلیل عمق محرومیت با وجود تلاش های فراوان اما هنوز هم با دریایی از مشکلات روبرو هستیم.

نخعی با تاکید بر اینکه باید بر اساس میزان خسارات و محرومیت‌ها بودجه های اختصاص یافته نیز متفاوت باشد افزود: با وجود اینکه سیستان و بلوچستان 15 سال خشکسالی را پشت سر گذاشته است اما تنها 22 میلیارد ریال اعتبار به آن اختصاص یافته است اما استانی هم چون اصفهان که تنها چند میلیمتر از میزان بارندگی آن کاسته شده است 50 میلیارد تومان اعتبار خشکسالی دریافت می کند.

با شعار تمرکزدایی به سمت تمرکز گرایی رفتیم

معاون اسبق برنامه ریزی استاندار با بیان اینکه در طی سال های گذشته شعار تمرکزدایی سر داده ایم اما در عمل به همان سمت تمرکز گرایی رفته ایم اظهار داشت: توسعه، نگاه توسعه ای می طلبد و از دو منظر توسعه منطقه ای و توسعه ملی باید به آن نگریست.

علیرضا نخعی بیان داشت: توسعه منطقه ای با حضور مدیران محقق می شود اما نگاه ملی با رقم های بودجه ای همخوانی ندارد زیرا سپری کردن یک سال با 12.09 اختصاص بودجه نمی تواند در بعد ملی توسعه استان را رقم بزند.

نخعی بیان داشت: یکی از علایم و نشانه های آن بحث الزامات بودجه است که 45 درصد از همین بودجه ای که به استان ابلاغ شده است در مبحث الزامات است و این مهم نشان‌دهنده اینست که با تمرکز زدایی فاصله داریم زیرا نیمی از بودجه در مرکز تعیین تکلیف و به استان ابلاغ می‌شود.

وی افزود: بسیاری از استان های کشور با بسته های ویژه و حمایتی در ریل توسعه قرار گرفته اند اما این استان حتی از مصوبات شورای توسعه امنیت پایدار شرق و غرب کشور با وجود گذشت بیش از 3 سال هنوز دستاوردی نداشته است.

دروازه سلامت کشورنیاز به تیمار دارد

رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نیز با بیان اینکه با تلاش‌های فراوان تعداد تخت های درمانی این دانشگاه امسال به 2 هزار عدد رسیده است افزود: این آمار بر اساس شاخص‌های کشوری دارای نیمی از شاخص استاندارد است.

دکتر منصور شکیبا در این رابطه اظهار داشت: بودجه عمرانی بخش بهداشت و درمان بسیار ناچیز است زیرا این دانشگاه باید آموزش و درمان را با یکدیگر تامین کند و لذا بودجه استانی این دانشگاه کفاف احداث خانه های بهداشت جدید را نمی دهد.

وی کمبود نیروی انسانی را یکی از مشکلات جدی و پیش روی دانشگاه علوم پزشکی عنوان کرد و گفت: چارت این دانشگاه مربوط به 10 سال پیش است و از تعداد 12 هزار نیرو شاغل در بخش بهداشت و درمان تنها 5 هزار نیرو به صورت تشکیلاتی و پیمانی اشتغال به کار دارند و باقی نیروها به منظور تامین نیاز های درمانی به صورت قرار دادی به کار گرفته شده است.

وی بیان داشت: ما در استانی زندگی می کنیم که بخش خصوصی و یا بیمارستان خصوصی و پارا کلینیکی در آن وجود ندارد و لذا تمامی خدمات را باید دولت به دوش بکشد و این وظیفه سنگین با توجه به پراکندگی استان با این اعتبار ناچیز امکان پذیر نیست.

سه بیمارستان در استان تعطیل است

شکیبا اظهار داشت:متاسفانه در حال حاضر به دلیل کمبود کادر درمانی و عدم صدور مجوز برای به کارگیری نیرو سه بیمارستان نوساز در این استان همچنان در تعطیلی به سر می‌برد که امید است مجوز و ردیف استخدام نیرو از طرف دولت هر چه زودتر اعلام و صادر شود تا این مراکز درمانی نیز به جمع سایر مراکز خدمتگزار بپیوندد.

وی یادآور شد: در سال جاری تعداد یک هزار و 100 نفر در استان به بیماری مالاریا مبتلا شدند که 65 درصد از این بیماری از طریق کشور پاکستان به استان منتقل شده بود.

وی گفت: سیستان و بلوچستان 70 درصد بیماری مالاریا در کشور را دارد و در معرض هجوم وبا از آنطرف مرزهای استان قرار دارد و به نوعی دروازه سلامت کشور و خط مقدم مبارزه با بیماری ها است اما بودجه های اختصاص یافته به آن به هیچ وجه با وظیفه ذاتی و ماموریت‌های آن همخوانی ندارد.

وی ادامه داد: به دلیل وجود بیماری فلج اطفال در کشور های همجوارباید دو بار در استان کودکان بر علیه این بیماری واکسینه شوند که هزینه زیادی را به این دانشگاه تحمیل می کند.

شکیبا با بیان اینکه اعتبارات عمرانی این دانشگاه کفاف احداث خانه بهداشت جدید را نمی دهد و بسیاری از تجهیزات بیمارستانی نیاز به بازسازی دارد افزود:  تعداد 760 خانه بهداشت در استان وجود دارد که در طی سال برای تعمیر و تجهیز این تعداد خانه بهداشت تنها 2 میلیارد تومان اختصاص می یابد که جوابگوی مخارج آنها نیست.

وی گفت: به دلیل کمبود بودجه بسیاری از خانه های بهداشت فاقد امکانات لازم بوده و یا دارای وسایل مستهلک هستند.

وی بیان داشت:  به دلیل اینکه بهبود استاندارد به بیمارستان های استان تعلق نمی گیرد تجهیزات بیمارستانی نیز مستهلک شده است.

جراحان مغز دنبا نیاز به کلینیک سل دارند

مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان نیز در گفتگو با مهر اظهار داشت: مردم سیستان که در 5 هزار سال پیش نخستین جراحی مغز را در دنیا رقم زدند حال نیازمند راه اندازی کلینیک سل برای درمان فرزندان خود هستند.

خسرو افسری بیان داشت: ریزگردها مسائل و مشکلات فراوانی را به همراه دشته و هزینه های بسیاری را تحمیل کرده به نوعی که دامنه این خسارت تا دریای عمان نیز کشیده شده است.

وی افزود: متاسفانه سرانه مسلولین شهرهای سیستان 450 نفر بیمار مبتلا به سل مقاوم به دارو است که باید با نگاه ویژه‌ای به این مقوله نگریست و ازانتشار آن به سایر نقاط کشور جلوگیری کرد.

وی ادامه داد: با ابراز تاسف باید ابراز داشت در طی 15 سال گذشته اعتباری برای ریز گردها به استان اختصاص داده نشده است تا بتوان اثرات خشکسالی را کاهش دهیم و حتی شهر زاهدان نیز متاثرازاین ریزگردها شاهد توفان هایی است که تاکنون در آن سابقه نداشته است.

وی ادامه داد: امسال پس از 15 سال رییس سازمان محیط زیست به این استان سفر کردند و با حضور نماینده سازمان بین المللی مشکلات مردم استان به گوش جهانیان رسید اما انتظار کمک بیشتری برای حل مشکلات از دولت دبیر و امید می رود.

سیستان و بلوچستان 4 هزار میلیارد تومان خسارت دیده است

مدیر جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان نیز با بیان اینکه بیش از4 هزار میلیارد تومان بر اثر خشکسالی به استان خسارت وارد شده است افزود: از همین رو بسیاری از مشاغل متاسفانه دراین استان و وابسته به بخش کشاورزی و یا شیلاتی از بین رفته است.

رضا نجفی در گفتگو با مهر بیان داشت: فرصت‌های شیلاتی و دسترسی به آب های آزاد و تولید میگو و صید تن ماهیان و نیز وجود 25 نژاد دامی کشور در این استان ظرفیت های قابل توجهی را فراهم کرده است.

وی گفت: به دلیل نبود زیرساخت‌های مورد نیاز، گستردگی و محرومیت‌های به جای مانده از گذشته لذا زمینه بهره برداری از ظرفیت های موجود به درستی فراهم نشده وبا وجود این همه استعداد و ثروت خدادادی بسیاری از مردم در فقر بسر می برند.

وی ادامه داد: به طور مثال در آبیاری تحت فشار که بهترین گزینه برای استفاده از منابع محدود آبی است در حالی که شاخص کشور 40 درصد است اما سهم این استان با 18 میلیون هکتار اراضی از 5 درصد هم تجاوز نمی کند.

وی ادامه داد: این استان سه سال متوالی رکورد دار تولید خرما به میزان 7 تن تولید درهر هکتار است اما به دلیل نبود صنایع تبدیلی و سرمایه گذاری از این مزیت نیز به درستی استفاده نشده است.

دروازه های استان به سمت کانون های افراط گری

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با اشاره به اینکه نرخ رشد جمعیت در این استان با سایر استان‌ها متفاوت است افزود: این استان در دهه 70 رشد بسیار چشمگیری داشته است لذا جمعیت جوانی در استان زندگی می کنند که این جمعیت نیازمند عرصه های فرهنگی و هنری است.

حجت الاسلام عباس دانشی در گفتگو با مهر اظهار داشت: تعداد 100 هزار دانشجو، تعداد 10 هزار طلبه و 10 هزار مسجد در استان وجود دارد که همه نیازمند فعالیت های فرهنگی و اجتماعی است و متاسفانه در زیر ساخت ها و فضا ها نه تنها با استان های دیگر برابری ندارد بلکه تا یک چهارم نابرابری به ضرر استان به چشم می خورد.

وی گفت: اگر در استان های دیگر شهروندان به ویژه جوانان و علاقمند به عرصه های فرهنگی و هنری کاستی داشته باشند گردشگری فرهنگی و هنری شکل می گیرد و با سفر به مرکز کشور و برخورداری از رویداد های بزرگ استان های همجوار بهره مند می شوند اما فاصله طولانی سیستان و بلوچستان و تهران همین امکان را نیز از علاقمندان به مسایل ورزشی، هنری و فرهنگی گرفته است.

وی یادآور شد: تنها از مرز های این استان وبا و مالاریا وارد نمی شود بلکه به دلیل نابسامانی‌های موجد در آن سوی مرز این استان همواره مورد تهاجم فرهنگی قرار دارد.

وی بیان داشت: خشونت بارترین گروه‌های تروریستی افراطی که در کشور های دیگر جولان می‌دهند در کشورهای همسایه و هم مرز با این استان شکل گرفته است و برای پدافند فرهنگی و دفاع از تمدن فرهنگی نیازمند به فعالیت های بیشتری است.

وی گفت: بسیاری از استان‌های دیگر با داشتن 8 شهر کوچک در فصل پنج بودجه ای معادل یک میلیار د تومان اعتبار داشته اند اما این رقم درسیستان و بلوچستان از مبلغ 75 میلیون تومان فراتر نرفته است.

دانشی ابراز داشت: آنقدر دغدغه‌های مهم بر روی میز مسئولان در این استان وجود دارد که کمتر به اولویت فرهنگی پرداخته می شود.

وی بیان داشت: مرز های سایر استان ها به روی عتبات عالیات و مرزهای توریستی گشوده است در حالیکه مرزهای این استان به سمت مزارع خشخاش و کانون های افراطی گری مذهبی باز می شود.

داشته‌های استان تبخیر می شود

مدیرعامل شرکت آب و منطقه ای سیستان و بلوچستان نیز اظهار داشت: چالش‌های بسیار متفاوتی در کشور وجود دارد که این استان تمامی آنها را به صورت کامل در خود جای داده است.

احمد عاقبت بخیر بیان داشت: در سیستان و بلوچستان مشکلاتی از قبیل خشکسالی، زلزله، سیلاب، گرمازدگی، ریز گرد و دنیایی از چالش‌ها را در یک بسته و به طور کامل پیش رو داریم و لذا باید شرایط و اعتبارات ویژه ای برای مقابله با آنها دید.

وی بیان داشت: متوسط بارندگی استان 103 میلی متر است که با توجه به میزان متوسط بارندگی کشور و معادل 250 میلی متر متوسط 41 در صد کشوری را به خود اختصاص داده است.

وی میزان تبخیر در این استان را 4 هزار میلیمترعنوان کرد و افزود: درحالیکه این رقم در کشور به میزان 2 هزار میلیمتر است است.

وی در خصوص شاخص های استفاده ز منابع آب در بخش کشاورزی نیز گفت: متوسط استفاده در این بخش در کشور 101 در صد و در استان ما 94 درصد است، در بخش شرب در کشور 7 درصد و در این استان 5 درصد و در بخش صنعت نیز در کشور 2 درصد و در سیستان و بلوچستان کمتراز یک درصد است.

وی یادآور شد: منابع آبی استان به سه بخش شمال، مرکز و جنوب استان قابل تقسیم است که در این راستا شمال استان منابع آبی آن وابسته به آورد رودخانه هیرمند است که متاسفانه در ده سال گذشته با کاهش غیر قابل تصوری همراه بوده است.

عاقبت بخیر بیان داشت: در مرکز استان نیز منابع آب به منابع آب زیر زمینی وابسته است و در جنوب استان نیز ترکیبی از منابع آب سطحی و زیر زمینی است.

وی بیان داشت: 1.6میلیارد متر مکعب روان آب در استان داریم که 1.3 میلیارد متر مکعب از حوزه جنوب استان در حال خارج شدن است و می بایست برای مهار این روان آب ها و تعداد 13 سد در حال احداث و مطالعه بودجه ویژه ای دیده شود.

ثروتی که خاک می‌خورد

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان نیز با بیان اینکه این استان در بخش صنعت و معدن در جایگاه 28 کشوری از نظر میزان سرمایه گذاری جای دارد افزود: از لحاظ معدنی به رغم اینکه یکی از استان ها ی بی نظیر از لحاظ تنوع مواد معدنی هستیم اما به دلیل نبود زیر ساخت های لازم در ردیف 18 قرار داریم.

نادر میرشکار در گفتگو با مهر بیان داشت: به رغم این همه ظرفیت در بخش معدن اما تنها یک هزار و 500 نفر در این بخش اشتغال دارند و به هیچ وجه قابل بول نیست.

وی  برخی از مشکلات موجود مانند نبود زیر ساخت های لازم را عامل عدم بهره برداری از این ثروت عظیم یاد کرد و افزود: معادن نیاز با راه دسترسی، بودجه اکتشاف و ایجاد زیر بناهایی دارند که این استان تاکنون از آن محروم مانده است.

میرشکار بیان داشت: بحث اکتشافات به عنوان یک مقوله مهم و پر هزینه در طی 30 سال گذشته تنها 2 میلیارد تومان بودجه  داشته است که قابل اعلام نیز نیست.

وی افزود: متاسفانه در بحث بازرگانی نیز به طور شایسته ای از ظرفیت بنادر و اسکله های چابهار و همچنین مبادلات زمینی به درستی استفاده نشده است و برای توازن منطقه ای یا آمایش سرزمین و عدالت بودجه ای باید نگاه جدیدی را به استان معطوف داشت.

جبران عقب ماندگی ها

سفر معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور به سیستان و بلوچستان در سال گذشته و قول های وی مبنی بر جبران عقب ماندگی های استان و اصلاح نابرابری های توزیع اعتبارات گذشته بارقه ای از امید در دل مردم این استان زنده کرد و حال مردم  استان امید دارند که با حضور ریاست جمهوری در هفته آینده در این خطه از میهن اسلامی زخم های بیکاری، اشتغال، معیشت، منابع آبی، مسکن، رکود بازراچه های مرزی، خشکسالی وخشکیدکی هامون و بهداشت و درمان را با قول های دکتر روحانی مرهم بخشند.  

.............................

گزارش: بابک رحیمیان