نبرد راهبردی "عرسال" لبنان/ چرایی تشدید تحرکات گروههای مسلح

منطقه خاورمیانه شاهد بحرانهای متعددی است. علاوه بر سوریه و عراق تروریست ها لبنان را نیز عرصه جولان خود قرار داده اند. لبنان از بحران سوریه تاثیر زیادی پذیرفته است که در این میان منطقه عرسال و جرود عرسال بیشتر از سایر مناطق تحت الشعاع بحران سوریه قرار داده است به نظر می رسد که تحرکات گروههای مسلح در القلمون سوریه پس از اینکه چندی قبل ارتش سوریه و حزب الله آن را پاکسازی کرده بودند و گسترش نفوذ تروریستها نیز در این میان بی تاثیر نیست.

عرسال کجاست؟

عرسال یکی از روستاهای تابع بعلبک در استان بقاع لبنان است. این منطقه دور افتاده با بعلبک 38 کیلومتر و با زحله در مرکز استان بقاع 75 کیلومتر فاصله دارد و فاصله آن با بیروت 122 کیلومتر است. ارتفاع آن از سطح دریا 2000-1400 است و مساحت آن 316.94 کیلومتر مربع است. عرسال در دامنه سلسله جبال شرقی لبنان واقع شده است.

این منطقه با سوریه در خط مرزی به طول پنجاه کیلومتر مشترک است و منطقه ای صحرایی و خشک است. عرسال برگرفته از زبان آرامی است و از دو کلمه عرس یعنی عرش و آل یعنی پروردگار گرفته شده است و در عربی به عرش الله معروف شده است. علت آن موقعیت مرتفع آن است.

تعداد ساکنان آن تقریبا 35000 نفر است و بیشتر آنها را مسلمانان اهل تسنن تشکیل می دهند. صنایع فرش دست بافت آن معروف است. عرسال به چند کوی تقسیم می شود که هر کوی متعلق به خانواده ای بزرگ است که معروفترین آنها حجیری، فلیطی، کرنبی، بریدی، راید، اطرش، عوده، زعرور و آمون است.

تجارت و بازرگانی پیشه اصلی ساکنان آن است اما قاچاق کالا به سوریه بخش عمده درآمد ساکنان آن را تشکیل می دهد.

 این منطقه بیشتر از سایر مناطق از بحران سوریه تاثیر پذیرفته است. درست است که این منطقه طی روزهای گذشته بحرانی شده است اما در واقع پس از اینکه ارتش سوریه و نیروهای حزب الله در القلمون عملیاتهایی انجام دادند بیشتر گروههای افراطی به جرود عرسال فرار کردند و به طور غیر علنی این منطقه را تحت کنترل خود قرار دادند.

در واقع ارتش لبنان، حزب الله، جبهه تروریستی النصره و همپیمانان آنها منتظر ساعت صفر بودند. ارتش لبنان چندی قبل یک بیمارستان مجهز در نزدیکی عرسال دایر کرد و سلاح سنگین به اطراف عرسال ارسال کرد و توان خود را تقویت کرد و در مقابل گروههای مسلح نیز عرسال را از افرادی که به آنها درباره رابطه با نیروهای امنیتی و ارتش لبنان ظنین شده بودند را از عرسال اخراج کردند.

همه منتظر حادثه ای و بازداشت عماد احمد جمعه یکی از سرکرده های جبهه النصره جرقه شعله ور شدن حادثه بود. در واقع از نگاه بسیاری از لبنانی ها این نبرد همانند یک عمل جراحی ضروری بود زیرا این منطقه به کانونی برای تروریست ها تبدیل شده بود. اقدامات تروریستها ارتش لبنان را در برابر دو مسیر باقی نگه داشته بود یا اینکه عرسال و جرود عرسال را رها کند و این منطقه از کنترل لبنان خارج شود یا تصمیم سرنوشت سازی دیگری بگیرد که ارتش تصمیم به عملیات برق آسا گرفت. ارتش لبنان اعلام کرد: لبنان در معرض خطر جدی قرار گرفته است.

در حمله تروریستها به ارتش لبنان شماری از نیروهای ارتش کشته شدند.

پس از آن به سوی مراکز تحت کنترل گروههای مسلح حرکت کرد و توانست برخی از مناطق از جمله المهنیه و پادگان 83 را آزاد کند. ارتش عرسال را به محاصره خود درآورد.

در این میان بیست نظامی لبنانی از سوی گروههای مسلح ربوده شدند و مصطفی الحجیری قاضی شرعی جبهه النصره در ازای آزادی آنها خواستار آزادی عماد جمعه و خروج ارتش از عرسال شد.

در نبرد علیه گروههای مسلح علاوه بر نیروهای حزب الله، ساکنان عرسال نیز به ارتش یاری می رسانند. بر اساس گزارش رسانه های لبنانی حزب الله این بار تصمیم به ورود علنی در عرسال و پایان دادن به حضور جبهه النصره در این منطقه مرزی با سوریه گرفته است. همزمان جنگنده های ارتش سوریه نیز به پشتیبانی ارتش لبنان آمدند و ستونهای گروههای مسلحی که برای مشارکت در جنگ علیه ارتش لبنان از سوریه به عرسال در حرکت هستند را هدف قرار می دهد. واحدهای توپخانه ای ارتش سوریه نیز مراکز گروههای مسلح را هدف قرار می دهد.

منابع آگاه از هماهنگی قوی میان ارتش سوریه، فرماندهی ارتش لبنان و نیروهای حزب الله برای غلبه بر تروریست های مسلح در منطقه عرسال و جرود عرسال خبر می دهند. نکته قابل تأمل حمایت گروههای سیاسی از عملیات ارتش لبنان در عرسال است.

حمایت قوی گروهها و احزاب لبنانی از ارتش این کشور

حزب الله لبنان با صدور بیانیه ای حمایت کامل خود را از ارتش لبنان اعلام کرده است. محمد یزبک رئیس هیئت شرعی حزب الله گفت: ما ارتش لبنان را تنها نمی گذاریم. ساکنان مناطق نزدیک عرسال باید آماده مقابله با خفاش های شب باشند. لبنان و بقاع مانند موصل نیست. اجازه تخریب مسجد، کلیساها، حسینیه یا دیگر اماکن را نخواهیم داد و با تمام توان حمایت خواهیم کرد. حامیان مالی این گروهها راه به جایی نمی برند. عرسال اسیر دلارها و تفکر تکفیری است.

هیئت علمای مسلمین لبنان نیز حمایت قوی خود را از ارتش لبنان اعلام کرد. شیخ مالک جدیده رئیس هیئت علمای مسلمین لبنان گفت: هرگونه آتش بسی باید شامل آزادی نظامیان ربوده شده و خروج گروههای مسلح از مرزهای لبنان باشد. موضع علیه ارتش لبنان فتنه افکنانه است.

سمیر جعجع رئیس حزب نیروهای لبنانی حمایت کامل خود را از عملیات ارتش علیه گروههای اعلام کرد.

تمام سلام نخست وزیر لبنان اعلام کرد: مسامحه ای با تروریست ها نخواهد شد و راه حل سیاسی با تکفیری ها در کار نیست. تنهاراه حل عقب نشینی گروههای مسلح از عرسال و اطراف آن و بازگشت سلطه دولت به منطقه است. ارتش مورد حمایت قوی دولت است.

محمد رشید قبانی مفتی جمهوری لبنان اعلام کرد: وظیفه ارتش برقراری ثبات است و هر اقدامی علیه آن در واقع اقدام علیه لبنان و لبنانی ها و در راستای شعله ور کردن فتنه و هرج و مرج است.

به نظر می رسد که معرکه عرسال به نفع ارتش لبنان تمام شود اما باید منتظر تبعات آن در لبنان به ویژه طرابلس و همپیمانان تروریستهای جبهه النصره در این منطقه بود. زیرا گروههای مسلح هر گاه در نقطه ای تحت فشار قرار می گیرند سعی می کنند با تمام توان در مناطق دیگر فعال شوند تا از حجم فشارها بر خود بکاهند. اما نکته قابل تامل وحدت همه گروهها و شخصیتهای سیاسی و مذهبی لبنانی است که در فضای سرشار از دودستگی گروههای سیاسی این کشور قابل توجه به نظر می رسد و می توان آن را به فال نیک گرفت تا شاید از این رهگذر بارقه امیدی برای انتخاب رئیس جمهوری پیدا شود.

حسن هانی زاده کارشناس غرب آسیا درباره بحران لبنان گفت: منطقه عرسال که در مرز مشترک سوریه و لبنان قرار دارد همواره کانون تسویه حسابهای گروههای مخالف دولت سوریه و حزب الله بوده است. در گذشته حزب الله توانست با استفاده از امکانات محلی خود گروهگ داعش و جبهه النصره را در منطقه عرسال سرکوب کند زیرا حضور این دو گروهک در این منطقه راهبردی و استراتژیک تهدید بالقوه ای برای امنیت ملی لبنان تلقی می شود.

وی می افزاید: اکنون باتوجه به شرایط غزه و توجه افکار عمومی نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی علیه غزه این دو گروهک یعنی داعش و جبهه النصره با اشاره آمریکا، عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی دست به ماجراجویی جدیدی در عرسال و همچنین مناطق سنجار و زمار و تلعفر در استان نینوا در عراق زده اند تا افکار عمومی را از جنایات رژیم اسرائیل منحرف کنند. به نظر می رسد که داعش و جبهه النصره از خلاء سیسی موجود در لبنان برای ضربه زدن به مقاومت اسلامی لبنان استفاده می کنند و لذا این دو گروهک تروریستی به صورت نیابتی از سوی رژیم صهیونیستی علیه مقاومت اسلامی لبنان وارد عمل شده است. ارتش لبنان با توجه به اینکه تجربه قابل قبولی از بحران اخیر سوریه به دست آورده است می تواند با کمک حزب الله در سرکوب گروهک داعش و جبهه النصره پیروزیهایی به دست آورد. اما به هر حال خطر داعش و النصره در کنار مرزهای مشترک سوریه و لبنان برای مدت طولانی باقی خواهد ماند به همین دلیل همه طیف های سیاسی لبنان باید با احساس خطر این دو گروهک تروریستی هر چه سریعتر برای انتخاب یک رئیس جمهور توافقی اقدام کنند.

.........

فرزاد فرهاد توسکی