دفاع جانانه مردم بی سلاح "آمرلی" در برابر داعش/ مردمانی که فراموش شده اند

خورماتو که به لهجه کردی خورماتوو نامیده می شود منطقه ای در شمال شرق این کشور و از توابع استان صلاح الدین است که در تقسیم بندی های قبلی از توابع استان کرکوک بود اما در سال 1976 در تقسیمات اداری صلاح الدین قرار داده شد.

چهار منطقه مهم  آمرلی، سلیمان بیگ، قادر کرم و سلیمان بیگ از بخش های معروف این منطقه هستند. وجه تسمیه این منطقه خورماتی یا خورماتو مشتق ازکلمه خورما کلمه کُردی به مفهوم خرما و تو که کلمه کردی است به نام توت است و این به خاطر توت هایی با اندازه خرما است زیرا این منطقه دارای درختان توت بسیاری است. برخی دیگر وجه تسمیه طوز خورماتو را به طوز یا دوز یعنی نمک و خورماتو یعنی خرما و توت می دانند. برخی نیز طوز را به معنی قلعه آورده اند زیرا قلعه های تاریخی زیادی دارد.

رودخانه آق سو که از مرکز طوزخورماتو می گذرد این رودخانه از ارتفاعات سنجار سرچشمه می گیرد. طوزخورماتو شهری قدیمی است که به دوره آشوریان مربوط می شود و ترکمن ها از 800 سال قبل در این منطقه ساکن شده اند. در سال 1146 نادر شاه افشار در روستایی به نام شاهسون در این منطقه با سپاه خود اردو زده بود. این منطقه اخیرا و پس از تهاجم داعش از ظلم و ستمهای این گروهک وحشی در امان نماند. منطقه سنجار و ایزدی ها برای همگان شناخته شده است زیرا بسیاری از زنان به کنیزی رفتند و بسیاری کشته شدند و بسیاری به کوهها فرار کرده اند.

آمرلی

 اما منطقه ای که کمتر به آن توجه شده است و قریب به هفتاد روز در محاصره تروریست های وابسته به گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام قرار دارند منطقه آمرلی است. منطقه آمرلی منطقه زیبایی است. بر اساس آمار اعلام شده در سال 1977 تعداد ساکنان آن 15104، در سال 1987 تعداد آنها 22522 نفر در سال1997 تعداد 30173 نفر اعلام شده است که در حال حاضر این آمار را نزدیک به بیست هزار نفر می دانند.

روستاهای وابسته به این منطقه بوسطاملی، پیر احمدلی، عبود، زنگیلی، پیرآوچولو،قره ناز، چارداغلی، بیگ البو حسن، دره اوباسی، ثعیلب هستند.

ساکنان این منطقه را عمدتا شیعیان ترکمن تشکیل می دهند و بسیاری از اماکن مذهبی را از جمله امام صادق(ع)، امام حسین(ع)، امام مهدی(عج) امام علی(ع) و رسول اکرم(ص) است. مقام امام حسن(ع)، داده مردان خادم امام حسن، تکیه سی،  مقبره کومت، تپه سی از آثار تاریخی آن است.

این منطقه در 150 کیلومتری بغداد واقع شده است. ساکنان آن از عشایر بیات هستند اگر به نقشه زیر نگاه کنیم متوجه می شویم که وضعیت ترکمن های آمرلی چگونه است. منطقه سبز تحت سلطه دولت مرکزی، سیاهرنگ تحت تسلط داعش، مناطق زرد رنگ پیشمرگان و منطقه آبی رنگ منطقه ترکمن های آمرلی است.این منطقه در صد کیلومتری بغداد، 60 کیلومتری تکریت در غرب، چهل کیلومتری کرکوک است.

قبلا قریب به چهل هزار از ترکمن ها از تلعفر به سبب یورش داعش گریخته اند.حدود 400 داوطلب از ترکمنها از این ناحیه دفاع می کنند. بالگردهای عراقی از راه هوا به ساکنان این منطقه کمک رسانده اند اما این بالگردها در معرض آتش داعش قرار دارند. تاکنون بیش از 175 نفر کشته شده اند نگرانی از قتل وعام ساکنان به سبب نبود راه فراری در صورت ورود تروریست های داعش به این ناحیه وجود دارد.

همانطور که گفته شد ساکنان این منطقه از هفتاد روز قبل در محاصره داعش قرار دارند. موضوع قابل تامل عدم واکنش جدی از سوی آمریکایی ها است زیرا آنها در حالی که در سنجار و برای حمایت از اربیل دست به حملات هوایی زدند به مردم این منطقه توجهی نشان ندادند و گویا سرنوشت آن اهمیتی برای واشنگتن ندارد.

رسانه های عراقی از خطر مرگی که 300 خانواده ترکمن ناحیه امرلی را تهدید می کند خبر دادند زیرا آب و غذا به سبب محاصره دو ماه در حال اتمام است.

فرات التمیمی نماینده پارلمان عراق در این باره گفت: ناحیه آمرلی از دو ماه قبل در محاصره تروریست های داعش قرار گرفته است و بارها مورد یورش قرار گرفته است.

جمال المحمداوی دیگر نماینده مجلس عراق اعلام کرد: بیش از 300 خانواده ترکمن ناحیه آمرلی در معرض نابودی به سبب تمام شدن مواد غذایی و آب آشامیدنی در نتیجه محاصره قرار دارند. ساکنان آمرلی به کمکهای فوری برای رفع نیازهای خود قرار دارند. باید از نزدیکترین منطقه به این ناحیه یعنی طوز خورماتو به آن کمک شود.

فیصل الزبیدی نماینده پارلمان گفت: محاصره منطقه آمرلی باید شکسته شود.

عباس البیاتی نماینده وابسته به ائتلاف دولت قانون از آمریکا خواست که مشابه سنجار حملاتی برای شکستن محاصره ناحیه آمرلی انجام دهد. ناحیه آمرلی که ساکنان آن عمدتا شیعه هستند در معرض فاجعه انسانی از هفتاد روز قبل قرار دارند و از کمبود مواد غذایی، آب آشامیدنی و قطع برق رنج می برند.آمرلی از چهار طرف در محاصره است.

وی افزود: آمریکا نباید برخورد دوگانه ای داشته باشد و باید با شیعیان، مسیحیان، صائبین، ایزدی ها و دیگر طیفهای عراقی نگاه یکسانی داشته باشد. حیدر الملا رئیس علمای عراق نیز از برخورد دوگانه آمریکا انتقاد کرد.

حسن الخفاجی نویسنده عراقی در این باره می نویسد: گرچه مقاومت استالینگراد در مقابل ارتش نازی معروف است اما این منطقه بیش اینکه از نظر جغرافیایی، تاریخی و موارد دیگر قابل مقایسه با استالینگراد باشد شبیه حادثه کربلاست. اما علت اصرار داعش برای به زانو درآوردن ساکنان این منطقه به اوج نفرت و کینه داعشی ها از اهل بیت(ع) و اتباع آن مربوط می شود.

وی ادامه داد: درخواست محاصره شدگان بی فایده است زیرا اگر قرار بود کاری انجام شود برای ساکنان روستاهای نبل و الزهراء در سوریه که بیش از دو سال و نیم در محاصره هستند انجام می شد. علت بی توجهی جامعه جهانی مذاهب ساکنان است.

به هر حال همانطور که این نویسنده عراقی بیان کرد مقاومت ساکنان ناحیه آمرلی قابل ستایش است. مقاومت بی نظیر آنها دربرابر گروهی خونریز بی شک آن را در تاریخ جاودانه می کند ساکنان این منطقه به خوبی می دانند که در صورت تسلیم شدن چه سرنوشتی در انتظار آنهاست زیرا آثار ویرانگر داعشی قبلا در سنجار و بسیاری از مناطق تحت اشغال داعشی ها آشکار است. آنها در صورتی که به این ناحیه وارد شوند کشتاری عظیم به راه می اندازند و همه اماکن مذهبی را تخریب می کنند و همه چیز را می سوزانند و تخریب می کنند.

ساکنان این منطقه مورد بی مهری کسانی که دم از حقوق بشر می زنند قرار گرفته اند. آمریکا نیروی هوایی خود را برای حمایت از اربیل که منافع واشنگتن در آن نهفته است بلافاصله پس از اینکه داعشی ها در سی کیلومتری این شهر قرار گرفتند فعال کرد اما سرنوشت ساکنان آمرلی برای آمریکا اهمیتی ندارد. سئوالی مهمی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا شدت رنجهای ساکنان آمرلی کمتر از ساکنان سنجار است؟ چرا جامعه جهانی برای حمایت از ساکنان سنجار علاوه بر دخالت نظامی، کمک های هوایی بسیاری اعزام کرد اما به ساکنان آمرلی توجهی ندارد؟ آیا نباید حمله هوایی برای مقابله با تروریست های داعش که روزانه به آمرلی حمله می کنند به عمل آید؟