روند کند بازسازی ارگ‌بم

مهر: ارگ تاریخی بم بزرگترین بنای خشت و گلی جهان است این بنا بر آثاری که در درونش یافت شده است ریشه ای حداقل شش هزار ساله داشته و بنای کامل این ارگ نیز بیش از دو هزار سال عمر دارد این بنا که در طول تاریخ بارها دچار آسیب شده بود توسط مردم و حاکمان وقت مرمت شده است و در مقابل بسیاری از دشمنان ایران زمین از گذشته ایستادگی کرده است.

مهمترین حادثه تاریخی که در این ارگ در تاریخ ثبت شده است گیر افتادن لطفعلیخان در چنگال شاه خونخوار قاجار آقا محمد خان در ارگ بوده است.

اما قدمتش آنچنان است که فردوسی هم در شاهنامه خود از وجود هفتواد مردمی جنگاور و دانا در این بنا خبر می دهد و ابیاتی از شاهنامه به این بنا اختصاص یافته است.

اما ارگی که سالها سرپا در طول تاریخ ایستاده بود 5 دیماه 82 فرو ریخت.

ارگ بم تا 200 سال قبل مسکونی بوده است

پس از تخریب این بنا میراث فرهنگی به اهمیت این ارگ پی برد و با همکاری جامعه جهانی ارگ بم پس از تخریبش ثبت جهانی شد و بلافاصله در فهرست آثار در معرض خطر قرار نیز قرار گرفت.

کار بازسازی ارگ بم بلافاصله پس از زمین لرزه آغاز شد و اعتبارات بین المللی و داخلی برای بازسازی این بنای کهن اختصاص یافت.

از آغاز زمان مشخصی برای مرمت بنا در نظر گرفته نشد اما در روند بازسازی همه چیز به اعتبارات بستگی داشت.

طی این سالها با توجه به وضعیت اقتصادی کشور بودجه های سالانه و البته ملی به طرح نجات بخشی ارگ بم اختصاص یافت و فراز و نشیبهای بسیاری در این مسیر طی شد.

برای بازسازی این ارگ مطابق با مصالح کهنش طرحهای مطالعاتی مختلفی پشت سرگذاشته شد و درنهایت کارگاهی برای تولید خشت مقاوم در مقابل زمین لرزه احداث شد و کار بازسازی با خشتهای جدید و البته مقاوم در مقابل زمین لرزه شروع شد.

این ارگ بزرگ شامل بخشهای مختلفی از جمله حصار بیرونی، حصار شاه نشین، 528 خانه، سربازخانه، مدرسه، مسجد،خیابانهای سنگ فرش شده، شاه نشین و صدها بخش دیگر بود.

زیربنای این اثر تاریخی 20 هکتار وسعت دارد و تا 200 سال قبل نیز مردم بم همچنان در این ارگ زندگی می کردند.

هزار و 810 متر حصار بیرونی دارد و 38 برج بسیار بزرگ و خندقی بزرگ اطراف این ارگ تاریخی قرار دارد.

ارگ بم دست به زانو نفس می کشد

درنهایت با همکاری کارشناسان داخلی و خارجی بخشهای گسترده ای از این بنا بازسازی شد و پیچ و خمهای فراوانی را در این مسیر این سازه بزرگ خشتی پشت سرگذاشت.

از ابتدا اعلام شده بود که بازسازی این بناهای تاریخی حداقل یک میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد اما گویی اعتبارات مورد نیاز بازسازی این ارگ تاریخی طی سالهای اخیر به خصوص سال گذشته با افت مواجه بوده است و روند بازسازی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

هم اکنون و با توجه به اعتبارات مناسبی که در سالهای قبل به این طرح نجات بخشی اختصاص یافته بود هم اکنون آواربرداری این بنای تاریخی به طور کامل انجام شده است و هم اکنون ارگ بم به صورت جدی در برنامه های گردشگری کشور قرار دارد و طی سالهای اخیر موج مسافرتهای داخلی و خارجی به ارگ بم برای بازدید از این بنا آغاز شده است و بیشترین گردشگران خارجی استان کرمان نیز برای بازدید از این بنا به بزرگترین استان کشور می آیند که اتفاقا از مهدهای تمدن کهن ایران زمین نیز محسوب می شود.

هم اکنون مسیرهای ایمن سازی شده ارگ بم و مکانهای بازسازی شده برای بازدید ارگ بم اختصاص یافته است اما وقتی خبرنگار مهر در خصوص روند بازسازی این بنا با فرماندار بم به گفتگو نشست وی زمان مشخصی را برای اتمام بازسازی ارگ بم اعلام نکرد و دلیل اصلی آن را نیز کاهش چشمگیر اعتبارات بازسازی ارگ بم عنوان کرد.

گردشگری بم باید بار دیگر رونق گیرد/ پرداخت حقوق کارگران هم با مشکل مواجه شده است

حسین زین الصالحین در این گفتگو اعلام کرد اعتبارات تا جایی کاهش یافته است که در کنار طرحهایی که اجرا می شود و هزینه های بالای بازسازی مسئولان در دادن حقوق کارگرانی که در این ارگ مشغول کار هستند نیز دچار مشکل شده اند.

وی بیان داشت: با این وجود خوشحالم که اعلام می کنم گردشگری بار دیگر در بم رونق گرفته است و بخشهای مختلفی از این بنا هم اکنون برای بازدید گردشگران باز شده و بازسازی به خوبی تاکنون انجام شده است و اگر مشکل اعتبارات حل شود روند بازسازی بار دیگر بهبود خواهد یافت.

فرماندار بم ادامه داد: منظر تاریخی شهر بم نیز ثبت جهانی است و تمام سعی خود را به کار بسته ایم در کنار بازسازی های صورت گرفته اما معیارهای یونسکو رعایت شود.

فرماندار بم خاطرنشان کرد: بدون شک اعتبارات فعلی برای بازسازی ارگ بم کافی نیست.

خروج ارگ بم از فهرست آثار در معرض خطر قابل توجه است

زین الصالحین ادامه داد: همین که در اجلاس کامبوج ارگ بم از فهرست آثار در معرض خطر ثبت جهانی خارج شد نشان می دهد در گذشته کارهای خوبی برای بازسازی انجام شده است و زحمات بسیاری کشیده شده است.

فرماندار بم گفت: برای ادامه این روند میراث فرهنگی باید نگاه ویژه ای به ارگ بم و اختصاص اعتبارات داشته باشد که در این زمینه ما بسیار امیدواریم که میراث فرهنگی همکاری لازم را داشته باشد.

وی بیان داشت: هم اکنون کارشناسان خارجی در این ارگ مشغول نیستند و کارشناسان و متخصصان داخلی در ارگ بم در حال فعالیت هستند اما بخشهای مختلفی از این ارگ نیز توسط کارشناسان خارجی بازسازی شده است.

وی ادامه داد: ارگ بم نماد شهر بم است و مردم برای بازسازی این قلعه تاریخی ارزش بسیاری قائل هستند و باید برنامه ریزی مناسبی برای بازسازی کامل ارگ بم به خصوص در قسمت حاکم نشین انجام شود.

فرماندار بم گفت: برای تکمیل این طرح بازسازی حداقل به 100 میلیارد اعتبار نیاز است.

کاهش اعتبار از 1.2 میلیارد تومان به 400 میلیون تومان!

زین الصالحین ادامه داد: آواربرداری ارگ بم به صورت 100 درصد انجام شده است و بخشهای قابل توجهی با میلیاردها تومان اعتبار بازسازی شده است.

وی از وجود 116 اثر تاریخی در ارگ بم خبر داد و گفت: در ارگ بم فعالیت کارشناسان با جدیدت ادامه دارد اما در سال جاری کمبود اعتبارات جدی بوده است و اعتبارات ملی نیاز بازسازی این بنای تاریخی است.

زین الصالحین گفت: تا کنون 12 میلیارد تومان اختصاص یافته است و هر سال نیز یک میلیارد و 200 میلیون تومان اختصاص می یافته است اما به یکباره این بودجه به 300 تا 400 میلیون تومان رسیده است و حقوق کارگران را هم می توان در جمله دغدغه های بازسازی ارگ بم به شمار اورد.

وی از سازمان میراث فرهنگی خواست خط اعتباری بازسازی ارگ بم را افزایش دهند.

روند بازسازی باید تسریع شود

حجت الاسلام موسی غضنفرآبادی، نماینده مردم بم در مجلس نیز خواستار تسریع در بازسازی ارگ بم شد و گفت: وجود این ارگ صنعت گردشگری در این شهرستان تاریخی را از اهمیت بالایی برخوردار کرده است که این صنعت باید مجددا احیای شود.

حجت الاسلام غضنفرآبادی گفت: رایزنی هایی بسیاری برای تامین اعتبار بازسازی ارگ بم شده است که امیدواریم مسئولان نیز به این مهم توجه بیشتری بکنند.

وی ادامه داد: اقدامات خوبی تا کنون شده و بخشهایی از ارگ بازسازی شده است اما این روند باید ادامه یابد و شتاب گیرد.

نماینده مردم بم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اعتبارات بازسازی ارگ بم باید ردیف بودجه مشخص داشته باشد و با برنامه ریزی مناسب زمان بندی مناسبی برای تکمیل بازسازی این بنا را پیش بینی کرد و طرح را پیش برد.

وی روند بازسازی ارگ بم را در زمانی که ستاد بازسازی مشغول فعالیت داشت را مناسبتر دانست و گفت: این روند باید با توجه به تخصیص اعتبار و توجه مسئولان انجام شود.

آنچه که مسلم است در حال حاضر نماد گردشگری و تاریخ استان کرمان برای برپا خواستن نیاز به تامین اعتبار جدی دارد.

گزارش: اسما محمودی و فاطمه عقیلی